AraştırmaMetodları

Nitel veriler, araştırmacının konuyu tarafsız bir şekilde gözlemlemesi ve ayrıntılı bilgi toplama yöntemleri sayesinde daha güvenilir kabul edilir. Güvenilirliği artıran bazı stratejiler: - Katılımcı teyidi: Elde edilen bilgilerin katılımcılar tarafından onaylanması. - Uzman incelemesi: Verilerin, alanında uzman kişiler tarafından kontrol edilmesi. - Üçgenleme: Farklı veri toplama yöntemleri ve araştırmacıların kullanılması, sonuçların teyit edilmesi. - Ayrıntılı raporlama: Araştırma sürecinin ve elde edilen verilerin ayrıntılı bir şekilde raporlanması. Bu yöntemler, nitel araştırmaların iç ve dış güvenilirliğini artırarak, sonuçların daha sağlam temellere oturmasını sağlar.

Vaka-kontrol araştırmaları, bir hastalığın nedenlerini ve risk faktörlerini belirlemek için kullanılan bir analitik araştırma türüdür. Bu tür çalışmalarda: 1. "Hastalık" (sonuç) ile şüphelenilen etken (faktör) arasında nedensel bir ilişki olup olmadığı değerlendirilir. 2. Hasta dosyaları üzerinden veriler toplanır ve "hastalığı olanlar" ile "hastalığı olmayanlar" (sağlamlar), şüphelenilen etken(ler)in varlığı yönünden incelenir. 3. Sonuçta bulunan "odds oranı", hastalığın şüpheli etken(ler)le ne kadar kuvvetli ilişkili olduğunu gösterir. Özel araştırma düzenlemeleri dışında, vaka-kontrol araştırmalarının sonuçları bütün topluma genellenemez.

Deneysel araştırmalarda denence (hipotez) kurmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Araştırma sorusunun belirlenmesi. 2. Ön araştırma yapılması. 3. Denencenin formüle edilmesi. 4. Denencenin geliştirilmesi. 5. Denencenin ifade edilmesi. Ayrıca, deneysel araştırmalarda boş denence de yazılmalıdır.

Nitel araştırmalarda örneklem seçimi, araştırma amacına ve konusuna uygun bir şekilde gerçekleştirilir. İşte bazı adımlar: 1. Evrenin tanımlanması: Araştırma evreninin açıkça tanımlanması ve sınırlandırılması gereklidir. 2. Örneklem çerçevesinin belirlenmesi: Evreni temsil eden bir örneklem çerçevesi oluşturulur (örneğin, okuldaki öğrenci kayıtları). 3. Örneklem büyüklüğünün tespiti: Araştırmanın zaman ve maliyet kaynaklarına uygun, yeterli büyüklükte bir örneklem belirlenir. 4. Örneklem tekniğinin seçimi: Olasılık temelli veya amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri seçilir. Olasılık temelli örnekleme yöntemleri, evrendeki her birimin örnekleme dahil olma şansının eşit olmasını sağlar.

Gömülü teori (grounded theory) nitel analiz uygulama rehberi, araştırmacıların topladıkları verilerden doğrudan teoriler geliştirmelerine olanak tanıyan bir metodolojidir. Gömülü teorinin uygulama adımları: 1. Veri Toplama ve Analiz: Veri toplama ve analiz süreçleri eşzamanlı olarak yürütülür. 2. Açık Kodlama: Veriler üzerinde kavramsal çözümlemenin ilk aşaması gerçekleştirilir, veriler kendi aralarında alt kümelere ayrılır. 3. Eksensel Kodlama: Açık kodlamanın devamı olup, temalar arasında bağıntı kurulur. 4. Seçici Kodlama: Ana kategoriler belirlenir. 5. Teorik Örnekleme: Verilerin teorik bir çerçeve içinde değerlendirilmesi ve analiz edilmesi süreci. Gömülü teori, sosyal süreçleri derinlemesine ve bütünsel bir şekilde analiz etmeyi sağlar.

"Davranış Bilimleri İçin İstatistik" kitabı, psikoloji ve diğer davranış bilimlerinde yapılan araştırmalardan elde edilen bulguların anlamlı bir dille ifade edilebilmesi için istatistiğin önemini vurgulamaktadır. Kitapta ele alınan konular arasında: - İstatistiksel çözümlemenin uygun olduğu durumlar; - Chi kare, t dağılımı ve t testi gibi temel istatistiksel uygulamalar; - Varyans analizi ve çok değişkenli karışık desenler; - Sabit ve rastgele tasarımların ve iç içe geçmenin temelleri yer almaktadır.

Bilimsel araştırmada yapısal etmenler, araştırmanın sürecini ve sonuçlarını etkileyen temel unsurlardır. Bu etmenler şunlardır: 1. Teori: Ampirik araştırmalarla desteklenen, tutarlı ve mantıklı düşünceler ve kavramlar bütünüdür. 2. Araştırma Probleminin Seçilmesi: Araştırmanın konusunu belirleyen ve formüle eden aşamadır. 3. Hipotezlerin Oluşturulması: Araştırma sorularına önceden yanıt veren, problemle ilişkili önermelerdir. 4. Veri Toplama Yöntemleri: Araştırmanın değişkenlerini ölçmek için kullanılacak tekniklerin ve araçların belirlenmesi. 5. Veri Analizi: Toplanan verilerin nicel veya nitel karaktere göre farklı biçimlerde incelenmesi ve yorumlanması. 6. Araştırma Raporunun Yazılması: Elde edilen bulguların ve sonuçların rapor halinde sunulması.

Nitel araştırma durum çalışması, güncel bir olayı inceleyerek detaylı bir analizle nasıl ve niçin sorularıyla veriler toplamayı amaçlayan bir nitel araştırma desenidir. Temel özellikleri: - Doğal ortam: Olay, sınıf, mahalle, örgüt gibi doğal bir çevre içinde incelenir. - Bütüncül yorum: Çalışmaya konu olan ortam ve olayların tüm yönleriyle anlaşılması hedeflenir. - Veri toplama yöntemleri: Gözlem, mülakatlar, anketler ve doküman analizi gibi çeşitli yöntemler kullanılır. Kullanım alanları: Siyasal bilimler, toplumsal psikoloji, örgütsel çalışmalar ve şehir planlama gibi alanlarda yaygın olarak kullanılır.

Örneklemin evreni yansıtması için olasılıklı örnekleme yöntemleri kullanılır. Bu yöntemler arasında: 1. Basit rastgele örnekleme: Evrendeki her birimin eşit seçilme şansına sahip olduğu yöntemdir. 2. Sistematik rastgele örnekleme: Evrenin belirli bir sistematiğe dayalı olarak ve çalışma evreninden belirli aralıklarla atlayarak birimlerin seçildiği yöntemdir. 3. Tabakalı rastgele örnekleme: Evrenin belirli alt gruplara ayrılarak her tabakadan rastgele bireylerin seçildiği yöntemdir. Bu yöntemler, örneklemin evreni temsil etme olasılığını artırır ve araştırma sonuçlarının genelleştirilebilirliğini sağlar.

Bilimsel araştırmalarda geçerlik ve güvenirlik iki temel kavramdır ve şu şekilde tanımlanır: 1. Geçerlik (Validity): Bir ölçme aracının, ölçmek istediği özelliği ne kadar doğru ve eksiksiz ölçtüğünü ifade eder. Farklı geçerlik türleri şunlardır: - Yüzey Geçerliliği (Face Validity): Testin ilk bakışta amacına uygun olup olmadığının değerlendirilmesi. - Yapı Geçerliliği (Construct Validity): Testin teorik bir yapıyı ne derece doğru ölçtüğünü değerlendirir. - Ölçüt Geçerliliği (Criterion Validity): Test sonuçlarının, harici bir kriterle olan ilişkisini inceler. 2. Güvenirlik (Reliability): Bir ölçme aracının tutarlı ve istikrarlı sonuçlar verip vermediğini ifade eder. Güvenirlik türleri şunlardır: - Tekrar Test Güvenirliği (Test-Retest Reliability): Aynı testin farklı zamanlarda uygulandığında benzer sonuçlar vermesi. - İç Tutarlılık (Internal Consistency): Testin tüm maddelerinin birbiriyle uyumlu çalışıp çalışmadığını değerlendirir. - Gözlemciler Arası Güvenirlik (Inter-Rater Reliability): Farklı kişilerin aynı durumu değerlendirdiğinde benzer sonuçlara ulaşması.