Osmanlı'da lahiyalar, devlet düzenindeki aksaklıkları tespit etmek ve çözüm önerileri sunmak amacıyla hazırlanan rapor ve risalelerdir. Bu lahiyalar, genellikle şu etkilere sahiptir: 1. Devlet Yönetimine Eleştiriler: Lahiyalar, merkezi otoritenin zayıflaması, ekonomik sıkıntılar, rüşvet ve liyakatsiz atamalar gibi sorunları eleştirir. 2. Islahat Önerileri: Yazarlar, devlet gelirlerinin artırılması, üretimin desteklenmesi, askeri ve idari reformlar gibi ıslahat önerilerini dile getirir. 3. Geleneksel Düzene Dönüş: Lahiyalar, Kanuni Sultan Süleyman dönemindeki gibi geleneksel Osmanlı düzenine dönülmesi gerektiğini savunur. 4. Devlet Adamlarına Tavsiyeler: Yazarlar, devlet adamlarının olayların iç yüzünü öğrenmesi ve halkın sorunlarına daha fazla ilgi göstermesi gerektiğini belirtir. Önemli lahiya yazarları arasında Lütfi Paşa, Gelibolulu Mustafa Ali ve Koçi Bey bulunur.