"Bir Delinin Hatıra Defteri", Nikolay Vasilyeviç Gogol tarafından kaleme alınan, toplumsal adaletsizliği ve sınıf ayrımını anlatan bir eserdir. Oyunun konusu, çevresinde sürekli aşağılanan ve alay edilen sıradan bir devlet memurunun, platonik aşkı olan burjuva kızının bir asilzadeyi sevdiğini öğrenmesiyle yıkılmasını ve hayallerinin soylu bir beyzade, kral olmaya yönelmesini anlatır. Gogol, bu eserde devlet dairelerindeki üst sınıf memurları eleştirmiş, onların alt sınıfı ezme, kendini üstün görme ve ayrım yapma gibi özelliklerini vurgulamıştır.