Thomas Mann'ın "Goethe ve Tolstoy" adlı denemesinde, bu iki yazarın doğa ve düşünceyle ilişkileri gibi soyut kavramlar üzerinden bir karşılaştırma yapılır 1. Mann, Goethe ve Tolstoy'un eğitime ve kendini eğitmeye verdikleri önemi, otobiyografiye olan düşkünlüklerini ve Rousseau'ya olan yakınlıklarını inceler 15.

Mann, Goethe'yi naif bir yazar olarak tanımlarken, Tolstoy için de aynı ifadeyi kullanır 1. İki yazarın, endüstrileşen toplum, sınıf çatışmaları ve demokrasinin insanlar üzerindeki etkileri gibi konuları ele aldıklarını belirtir 1.

Mann, Tolstoy'un anarşist bir eğitimci olduğunu ve disipline karşı çıktığını düşünür 1. Ayrıca, Tolstoy'un öğretimle ilgili düşüncelerinin, döneminin diğer anti-milliyetçi ve demokratik öğretileriyle çelişki içinde olduğunu savunur 1.

Deneme, asıl olarak Tolstoy'un fikirlerini eleştirmek amacıyla değil, sosyal ve sanatçı kişiliklerindeki benzerlikleri vurgulamak için yazılmıştır 1.