Şırnak, tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Bu uygarlıklar arasında Subartular, Sümerler, Gutiler, Hurriler, Babiller, Mitanniler, Asurlar, Urartular, Medler, Persler, Makedonyalılar, Parthlar, Sasaniler, Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Mervaniler, Büyük Selçuklu Devleti, Artuklular, Eyyubiler, Moğollar, Memlükler, Anadolu Selçukları ve İlhanlılar bulunmaktadır. Şırnak'ın adının kökeni ise Şehr-i Nuh'a dayanmaktadır. Bu isim, Hz. Nuh'un gemisi kalıntılarının bulunduğu öne sürülen Cûdi Dağı'nın kuzeyinde kurulan şehre verilmiştir.