Samsun Kalesi'nin eski hali şu şekildeydi: - 1192 yılında Danişmentliler tarafından inşa edilmiştir. - Denizden 8 metre yükseklikte olup, içerisinde yüzlerce ev, dükkan, iki mescit ve Selçuklu komutanı Hızır Bey'in yaptırdığı cami bulunmaktaydı. - Kalenin batı, doğu ve sahile açılan Kumkapı adlı üç kapısı vardı ve bu kapılar büyük, yüksek ve demir levhalarla kaplıydı. - Surların yüksekliği karaya bakan kısımlarda altı metre, deniz tarafında ise on iki adımda bir yapılan mahmuzlarla güçlendirilerek sekiz metre idi. - 1640 yılında Evliya Çelebi, kaleyi "Çevresi 5 bin adım, 70 kulesi, 2 bin mazgalı ve kapısı ile leb-i deryada şadadi bina bir sengin abad idi" şeklinde tasvir etmiştir. 1869'daki Büyük Samsun Yangını sonrası kale, imar planları kapsamında yıkılmıştır.