Osmanlı'da naipler, kadıların yargılama ve diğer işlerde yardımcı olan mahkeme görevlileridir. Naiplerin bazı türleri: Bab naibleri: Büyük şehirlerdeki bab mahkemelerinde görev yapmıştır. Mevali naibleri: Arpalık naibleri: Naiplerin bazı görevleri: Adli görevler: Davaları görmek, şahitleri dinlemek ve güvenilirlik soruşturmaları yapmak. İdari görevler: Ürün ve hizmet narhlarının belirlenmesi, asker ve zahire tedariki, avarız akçesinin toplanması gibi işler. Naibleri tayin ve azletme yetkisi kadılarda olup, naiblerin naib tayin etme yetkileri bulunmamaktadır.