"Mai ve Siyah" adlı romana bu ismin verilmesinin sebebi, romanın başkahramanı Ahmet Cemil'in hayalleriyle gerçeklerin çatışmasını simgeleyen renklerin kullanılmasında yatmaktadır: Mai (mavi), Ahmet Cemil'in hayallerini, gökyüzünü, umudu ve ideallerini temsil eder. Siyah, umutların tükenişini, acı gerçekleri ve hayatın maddi tarafını simgeler. Roman, Ahmet Cemil'in "mai" bir gecede "elmas yağmuru" altında hayal kurarken, "siyah" bir gecede "inci yağmuru" ile tüm hayallerinin yıkılmasını anlatır.