Orhan Veli Kanık'ın "İstanbul'u Dinliyorum" şiirinin ana fikri, İstanbul'un duyusal ve duygusal bir deneyim olarak ele alınmasıdır. Şiirde öne çıkan diğer temalar arasında İstanbul'un kozmopolit yapısı, tarihsel dokusu ve şehirle kurulan duygusal bağ yer alır. Şiirin ilk bölümünde, şairin İstanbul'a olan tutkusu ve özlemi, şehrin seslerini duyarak anılarını canlandırmasıyla ifade edilir. İkinci bölümde, İstanbul'un farklı semtleri ve yaşamından kesitler sunulur; Kapalıçarşı'nın serinliği, Mahmutpaşa'nın hareketliliği ve dalyanlarda ağların çekilmesi gibi detaylar, şehrin canlılığını ve çeşitliliğini yansıtır. Son bölümde ise, şehrin tarihi dokusu ve nostaljik yönleri, "eski âlemlerin sarhoşluğu" ve "loş kayıkhaneler" gibi imgelerle betimlenir. Şiirde, İstanbul'un hem fiziksel hem de duygusal yönleri, duyular üzerinden anlatılarak estetik bir bütünlük sağlanır.