Çalıkuşu romanının başlıca özellikleri şunlardır: 1. Konu ve Temalar: Roman, Feride ile Kâmran arasındaki aşkı ve bu aşkın getirdiği çatışmaları anlatır. 2. Dil ve Anlatım: Reşat Nuri Güntekin, sade ve anlaşılır bir dil kullanmış, diyaloglar, iç monologlar ve tasvirleri ustaca işlemiştir. 3. Karakter Gelişimi: Feride, romanda derinlemesine bir karakter gelişimi gösterir. 4. Eğitim Eleştirisi: Roman, eğitim-öğretim kurumlarındaki aksaklıkları ve bürokrasiyle ilgili çarpıklıkları eleştirir. 5. Gerçekçilik: Eser, Feride'nin günlüklerinden oluşan bölümlerle gerçekçilik kazanır.