"Bu Dağlar Kömürdendir" türküsünün kesin bir hikayesi bulunmamaktadır 4.

Türküyle ilgili yaygın bir efsane şöyledir:

Bir genç, bir kıza aşık olur ancak ailesi veya toplumsal şartlar bu aşka izin vermez 4. Genç, sevdiğine kavuşamaz ve onun hasretiyle dağlara vurur kendini 4. Sevdiğini alamamanın acısı, "Bu dağlar kömürdendir" dizesinde, dağların karanlığı ve ağırlığı ile mecazlaştırılır 4.

Bazı rivayetlerde ise genç, sevdiğini kaybeder; kız başka biriyle evlendirilir veya hayatını kaybeder 4. Bu durumda türkü, bir ağıta dönüşür 4.

Türkü, genellikle aşk, ayrılık veya sevdiğini kaybetmiş bir kişinin feryadı üzerine kuruludur 34.