Tutuklamanın istisnaları, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) ve Anayasa'da belirtilen belirli koşullar altında uygulanır. Bu istisnalar şunlardır: 1. Kuvvetli suç şüphesinin olmaması: Tutuklama kararı verilebilmesi için öncelikle kuvvetli suç şüphesinin varlığı gerekmektedir. 2. Adli para cezası öngörülen suçlar: İşlenen suçun karşılığı sadece adli para cezası ise, tutuklama kararı verilemez. 3. Hapis cezasının üst sınırının 2 yılı aşmaması: İşlenen suçun kanundaki hapis cezası üst sınırı 2 yıldan fazla değilse, tutuklama uygulanamaz. 4. Orantılılık ilkesi: Tutuklama, suçun önemine kıyasla orantısız bir yaptırım oluşturuyorsa, mahkeme bu tedbire başvuramaz. 5. Daha hafif tedbirlerin yeterliliği: Tutuklama yerine, adli kontrol gibi daha hafif tedbirler yeterli olabilecekse, tutuklama yoluna gidilmemelidir. Ayrıca, siyasi içerikli veya ifade özgürlüğüyle ilgili davalarda tutuklamanın istisnai bir tedbir olması gerektiği ve bu tür durumlarda daha sıkı denetim uygulanması gerektiği Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarında vurgulanmıştır.