Hak ve özgürlük bilinci, bireylerin ve toplumların sahip oldukları haklar ile özgürlüklerin farkında olmaları ve bu hakları koruyup savunabilmeleri anlamına gelir 24.

Haklar, hukuk düzeninin insanlara sağladığı yetkilerdir ve kişi menfaatlerinin hukuk kurallarınca korunması anlamına gelir 1. Özgürlükler ise, kişinin kendi iradesine dayanarak dış etkilerden bağımsız bir şekilde karar vermesi ve bu kararları hayata geçirebilmesidir 3.

Bu bilinç, bireylerin toplumsal sorumluluklarını yerine getirmelerini, adaletsizliklerle mücadele etmelerini ve daha demokratik, adil ve eşitlikçi bir toplum yaratmalarını sağlar 4.