Kaptan ve gemi adamı arasındaki temel fark, görev ve sorumluluklarıdır: Kaptan, geminin sevk ve idaresinden birinci derecede sorumlu olan kişidir. Gemi adamı ise, bir hizmet akdine dayanarak gemide çalışan kaptan, zabit, tayfa ve diğer personeli ifade eder. Dolayısıyla, kaptan gemi adamının bir alt başlığı değil, gemi adamının içinde yer aldığı daha geniş bir kategorinin, yani geminin yönetim kadrosunun bir parçasıdır.