Cürm ü cinâyet resmi, Osmanlı Devleti'nde timar sistemi ile birlikte ortaya çıkan bir vergidir. Bu vergi, serbest timarlarda ve serbest olmayan timarlarda farklı şekilde uygulanmıştır: Serbest timarlar: Padişah hasları ve yüksek devlet memurlarına ait has ve zeâmetlerde cürm ü cinâyet resmi, timar sahibine bırakılmıştır. Serbest olmayan timarlar: Bu durumlarda vergi, sancak subaşısı ve timar sahibi arasında paylaştırılmıştır. Şehirler: Cürm ü cinâyet resmini subaşı, asesbaşı veya muhtesip toplamıştır. Bu vergi, merkezî otoritenin zayıfladığı dönemlerde istismar edilmiş ve Tanzimat döneminde kaldırılmıştır. Cürüm kelimesi ise genel anlamda suç, hata, günah veya kabahat anlamına gelir.