• Buradasın

    Anayasa Mahkemesi hangi hak ve özgürlükleri ihlal eden kanun ve uygulamaları iptal eder?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Anayasa Mahkemesi, Anayasa'da güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve buna ek Türkiye’nin taraf olduğu protokoller kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddialarını inceler 15.
    İhlal edilebilecek hak ve özgürlüklerden bazıları:
    • Suç ve cezada kanunilik ilkesi 12. Yürürlükte olmayan bir kanun hükmüne dayanarak kişiye ceza tayin edilmesi veya kabahatinin sonucu olarak idari yaptırım uygulanması 1.
    • Masumiyet karinesi 3. Kesinleşmiş bir mahkeme kararı olmaksızın idari bir makamın suç tespiti yaparak içeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesi kararı vermesi 3.
    • İfade ve basın özgürlüğü 3. İnternet ortamında yapılan yayınların içeriğinin yayından kaldırılmasına veya erişime engellenmesine yönelik düzenlemeler 3.
    Anayasa Mahkemesi, bir kanun hükmünün Anayasa'ya aykırı olduğunu tespit ettiğinde, o kanun hükmünü iptal eder 24. Ancak, Anayasa'nın 153. maddesinin 5. fıkrası gereği, iptal kararları geriye yürümez 24.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Anayasa Mahkemesi kabul edilemezlik sebepleri nelerdir?

    Anayasa Mahkemesi'nin kabul edilemezlik sebepleri şunlardır: Açıkça dayanaktan yoksunluk. Başvuru yollarının tüketilmemesi. Sürede başvuru yapmama. Başvuru hakkının kötüye kullanılması. Mükerrer başvuru. AYM’nin yetkisine ilişkin sebepler. Ayrıca, 6216 sayılı Kanun'un 48. maddesinin 2. fıkrasına göre, anayasal ve kişisel önemden yoksunluk da kabul edilemezlik sebebi olarak değerlendirilmektedir. Kişi, zaman, konu ve yer bakımından yetkisizlik de Anayasa Mahkemesi'nin kabul edilemezlik sebepleri arasındadır.

    Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda çevre hakkı hangi hak kapsamında değerlendirilir?

    Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda çevre hakkı, genellikle özel hayata saygı hakkı, adil yargılanma hakkı ve mülkiyet hakkı kapsamında değerlendirilir. Özel hayata saygı hakkı kapsamında, çevreye ilişkin bir faaliyetin bireylerin fiziksel ve psikolojik bütünlüğünü bozması veya özel veya aile hayatları ile konutları açısından somut olarak zararlı bir etki doğurması durumunda başvurular incelenir. Adil yargılanma hakkı kapsamında, çevresel etki sebebiyle derece mahkemelerinde açılan davalardan kaynaklı başvurular ele alınır. Mülkiyet hakkı kapsamında, çevreye etki eden bir faaliyetin mülkiyet hakkına müdahalede bulunması halinde yapılan başvurular değerlendirilir. Ayrıca, Anayasa Mahkemesi, AİHM içtihatlarına paralel olarak, çevre hakkına ilişkin başvuruları, sözleşmede korunan diğer temel haklar kapsamına sokarak da koruma sağlar.

    Anayasa Mahkemesi mülkiyet hakkı ihlali nedir?

    Anayasa Mahkemesi'ne göre mülkiyet hakkının ihlali, aşağıdaki durumlarda gerçekleşebilir: Kamulaştırma bedelinin ödenmemesi. Yargı kararlarının uygulanmaması. Kanunilik kriterinin sağlanmaması. Aşırı ve orantısız külfet yüklenmesi. Usulü güvencelere uyulmaması. Mülkiyet hakkı, Anayasa'nın 35. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 1 No'lu Ek Protokolü'nün 1. maddesi ile güvence altına alınmıştır.

    Anayasa Mahkemesi makul süre ihlali nasıl değerlendirilir?

    Anayasa Mahkemesi'nin makul süre ihlalini değerlendirirken göz önünde bulundurduğu bazı kriterler şunlardır: Davanın karmaşıklığı. Yargılamanın kaç dereceli olduğu. Tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu. Başvurucunun davanın hızla sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği. Ayrıca, yargı makamları yanında, dava süreciyle ilgili kamu gücü kullanan tüm devlet organlarına atfedilebilir yapısal sorunlar ve organizasyon eksikliğinden kaynaklanan bir gecikme olup olmadığı da değerlendirilir. Anayasa Mahkemesi, devam etmekte olan bir yargılamada, makul sürede yargılama yapma yükümlülüğünün yerine getirilmediği iddiası ile bireysel başvuruda bulunulabilmesini, başvuru yollarının tüketilmesi kuralının istisnalarından biri olarak kabul etmektedir. Makul süre incelemesinde, etkili bir başvuru yolunun bulunmaması, Anayasa'nın 40. maddesinde düzenlenen etkili başvuru hakkının ihlali olarak değerlendirilebilir.

    Anayasa Mahkemesi hak ihlali kararı verirse ne olur?

    Anayasa Mahkemesi'nin hak ihlali kararı vermesi durumunda, ilgili kişinin temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiği tespit edilir. Bazı özel sonuçlar: Yeniden yargılama: Tespit edilen hak ihlali bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa, ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için dosya ilgili mahkemeye gönderilir. İlke ve esasların dikkate alınması: Anayasa Mahkemesi'nin ihlal kararlarında tespit edilen ilke ve esaslar, tüm idari ve yargı mercileri tarafından dikkate alınmalıdır. Hak ihlali kararlarının objektif etkisi, aynı konudaki benzer ihlallerin önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınmasıdır.

    Anayasa Mahkemesi iptal kararının yürürlüğünü ne kadar erteleyebilir?

    Anayasa Mahkemesi, iptal kararının yürürlüğe gireceği tarihi bir yılı geçmemek üzere erteleyebilir. Örneğin, Avukatlık Kanunu’nun 134. ve 135. maddelerinin iptalinde, Anayasa Mahkemesi kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar vermiştir.

    Anayasa Mahkemesi kararını kim uygular?

    Anayasa Mahkemesi kararlarını ilgili mahkemeler uygular. Yeniden yargılama kararı: Anayasa Mahkemesi, bir bireysel başvurunun ihlal kararı vermesi durumunda, ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapmak üzere dosyayı ilgili mahkemeye gönderir. Tazminat kararı: Hak ihlali tespit edilirse, yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmadığı takdirde başvurucu lehine uygun bir tazminata hükmedilebilir. Ayrıca, Anayasa Mahkemesi kararları Adalet Bakanlığı tarafından da dikkate alınır; Bakanlık, başvuruya ilişkin görüşünü bildirir ve bu görüş başvurucuya tebliğ edilir.