• Buradasın

    Ünsüz değişimine aykırılık nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Ünsüz değişimine aykırılık, dilbilgisi kurallarına göre harf aldığında yumuşaması gereken sert ünsüzlerin olduğu gibi kalması durumudur 13.
    Ünsüz değişimine aykırılık gösteren bazı durumlar:
    • Yabancı kelimeler: Arapça, Fransızca ve Farsça gibi dillerden gelen kelimelerde ünsüz yumuşaması olmaz 134. Örneğin, "hakikat" kelimesinde "t" harfi ek geldiğinde yumuşamaz 1.
    • Özel isimler: Kişi, şehir ve ülke isimlerinde ünsüz yumuşaması olmaz 13. Örneğin, "Atatürk" kelimesine ek geldiğinde "k" harfi "g" olmaz 1.
    • Tek heceli kelimeler: Bazı tek heceli kelimelerde ünsüz değişimi gerçekleşmez 34.
    • Bazı Türkçe kelimeler: "Kanıt", "yaşıt" ve "yakıt" gibi kelimelerde ünsüz değişimi olmaz 3.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

      Yanıtı değerlendir

      5 kaynak

      1. mynet.com
        1
      2. eokultv.com
        2
      3. edebiyatfakultesi.com
        3
      4. cokbilgi.com
        4
      5. dayibilir.com
        5

    Konuyla ilgili materyaller

    Ünlü ve ünsüz değişimi nasıl ayırt edilir?

    Ünlü ve ünsüz değişimlerini ayırt etmek için şu bilgilere dikkat edilebilir: Ünlü Değişimi: Ünlü daralması: "e" harfi "-ı", "a" harfi "-ı", "ü" harfi "-ü" olur. Ünlü düşmesi: Ek alan bazı kelimeler, kökündeki ünlü harf olmadan yazılır ve telaffuz edilir. Ünsüz Değişimi: Ünsüz yumuşaması: Sert ünsüzlerden biriyle biten bir sözcükten sonra ünlüyle başlayan bir ek gelirse sert ünsüzler yumuşayarak "b, c, d, g"ye dönüşür. Ünsüz benzeşmesi: Türkçede sert ünsüzlerle biten sözcüklerden sonra yumuşak ünsüzler olan "c, d, g" ile başlayan bir ek geldiğinde yumuşak ünsüzler sertleşerek "ç, t, k" seslerine dönüşür. Ünlü ve ünsüz değişimlerinin tamamı için "cokbilgi.com" ve "hurriyet.com.tr" sitelerindeki ilgili makaleler incelenebilir.
    5 kaynak

    Ünsüz benzeşmesi ve ünsüz uyumu aynı şey mi?

    Ünsüz benzeşmesi ve ünsüz uyumu aynı şeydir. Ünsüz benzeşmesi, baskın olan sesin, diğer bir ünsüz sesi etkisi altına almasıyla kendi özelliklerine uydurması olayıdır. Türkçe dilbilgisindeki ses olaylarından biri olan ünsüz benzeşmesine göre, herhangi bir kelimeye eklenen ve ünsüz harfle başlayan yapım ve çekim ekleri, kendisinden önceki son harf sert ünsüz ise sert, yumuşak ünsüz ise yumuşak ünsüz harfle başlamak zorundadır.
    5 kaynak

    Ünsüz değişimi hangi eklerde görülür?

    Ünsüz değişimi, genellikle ünlüyle başlayan ek veya sözcüklerin gelmesiyle gerçekleşir. Bazı örnekler: "-cık, -cik" ekleri: ufak-cık → ufacık. Birleşik sözcüklerin oluşumu: üst-teğmen → üsteğmen. Özel isimler: Tokat'ı, Zonguldak'ı. Tek heceli sözcüklerde genellikle ünsüz değişimi görülmez. Yabancı dillerden gelen sözcüklerde de yumuşama olmayabilir. Özel isimlerde yazarken yumuşama olmaz, konuşurken ise olabilir.
    5 kaynak

    Ünsüz Yumuşaması hangi durumlarda olmaz?

    Ünsüz yumuşaması, bazı durumlarda gerçekleşmez: Yabancı kökenli kelimeler: "sanat", "millet", "ahlak", "cumhuriyet", "evrak", "hukuk", "sepet" gibi kelimelerde yumuşama olmaz. Özel isimler: Özel isimlerin sonunda bulunan sert ünsüzler yumuşamaz, sadece telaffuzda yumuşamış gibi okunur. Tek heceli kelimeler: Tek heceli kelimelerde genellikle ünsüz yumuşaması görülmez. Ç, f, h, s, ş, t, v, y, z ünsüzleri: Bu ünsüzlerle biten kelimelerde yumuşama olmaz. Örnekler: Yanlış: "merağımı dindiremedim". Doğru: "merakımı dindirdim". Yanlış: "hukuku". Doğru: "hukukun".
    5 kaynak

    Ünsüz değişimi diğer adı nedir?

    Ünsüz değişimi diğer adıyla "ünsüz yumuşaması" olarak bilinir.
    5 kaynak

    Ünsüz düşmesi ve ünsüz türemesi aynı şey mi?

    Ünsüz düşmesi ve ünsüz türemesi aynı şey değildir. Ünsüz düşmesi, söyleyiş güçlüğü veya zayıf sesler (g, h, n, l, r, y, z) nedeniyle ünsüz harfin düşmesidir. Ünsüz türemesi ise, kelimenin aslında bulunmayan bir sesin çeşitli seslik nedenlerden ötürü eklenmesi olayıdır. Örnekler: Ünsüz düşmesi: "yumuşacık" kelimesinde "c" ünsüzünün düşmesi (yumuşacık → yumuşacık). Ünsüz türemesi: "his etmek" kelimesinde "his" kelimesine "etmek" eklenirken "f" sesinin türemesi (his etmek → hissetmek).
    5 kaynak

    Ünsüz benzeşmesi nedir?

    Ünsüz benzeşmesi, Türkçede sert ünsüzle biten bir sözcüğe yumuşak ünsüzlerden “c, d, g” ile başlayan bir ek geldiğinde, ekin başındaki ünsüzün sertleşerek değişmesidir. Bu ses olayına ünsüz benzeşmesi denmesinin sebebi, kelime sonundaki sert ünsüzün, yanına gelen yumuşak ünsüzü kendine benzetmesidir. Ünsüz benzeşmesinde c ünsüzü ç, d ünsüzü t, g ünsüzü ise k ünsüzüne dönüşerek sertleşir. Örnekler: dolap – da → dolap – ta; yavaş – ca → yavaş – ça; unut – gan → unut – kan. Birleşik kelimelerde, terimlerde, başka dillerden dilimize geçmiş sözcüklerin gövdelerinde ünsüz benzeşmesi aranmaz. Örnekler: dikdörtgen, akciğer; üçgen, dörtgen, beşgen.
    5 kaynak