Ünsüz değişimine aykırılık, Türkçede bir kelimenin sonundaki sert ünsüzlerin (k, p, ç, t) ek alırken yumuşayarak başka bir ünsüze dönüşmemesi durumudur 12.
Bu kurala uymayan bazı durumlar şunlardır:
- Özel isimler: Özel isimlerde yumuşama olmaz, örneğin "Mehmet'e" yerine "Mehmed'e" yazılır 2.
- Tek heceli kelimeler: Tek heceli sözcüklerde yumuşama nadiren görülür, örneğin "oku" yerine "okı" olmaz 4.
- Yabancı kökenli kelimeler: Dilimize yabancı dillerden girmiş kelimelerde yumuşama görülmez, örneğin "edebiyat-ı" yerine "edebiyatı" yazılır 24.
5 kaynaktan alınan bilgiyle göre: