• Buradasın

    Ünlü uyumu nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Ünlü uyumu, Türkçede kelimelerin hecelerindeki ünlülerin kalınlık-incelik veya düzlük-yuvarlaklık bakımından uyum içinde olmasını ifade eder 123.
    İki tür ünlü uyumu vardır:
    1. Büyük ünlü uyumu (kalınlık-incelik uyumu) 125. Bir kelimenin birinci hecesinde kalın bir ünlü (a, ı, o, u) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de kalın, ince bir ünlü (e, i, ö, ü) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de ince olur 125.
    2. Küçük ünlü uyumu (düzlük-yuvarlaklık uyumu) 3. Türkçe bir kelimede düz ünlüden sonra düz (a, e, ı, i), yuvarlak ünlüden sonra yuvarlak dar (u, ü) veya düz geniş (a, e) ünlüler bulunur 3.
    Ünlü uyumunun aranmadığı durumlar:
    • Tek heceli sözcükler 135;
    • Bitişik yazılan birleşik sözcükler 135;
    • Yabancı kökenli sözcükler 135.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Ç hangi ünlü ile uyumlu?

    Ç ünsüzü, a ve ı ünlüleriyle uyumludur.

    Küçük Ünlü Uyumu nasıl bulunur örnek?

    Küçük ünlü uyumunu bulmak için şu adımlar izlenebilir: 1. İlk heceye bakılır. 2. Sonraki hecelere bakılır. Örnekler: Küçük ünlü uyumuna uyan kelimeler: "anlaşmalı", "bilek", "çilek", "ısırmak", "kayıkçı", "seslenmek", "yumurta". Küçük ünlü uyumuna uymayan kelimeler: "çamur", "kavuşmak", "yağmur". Küçük ünlü uyumu, yabancı dillerden gelen kelimelerde aranmaz: "daktilo", "doktor", "müzik".

    Kalın ünlülerin özellikleri nelerdir?

    Kalın ünlülerin özellikleri: Dilin durumuna göre: Dilin geriye doğru çekildiği ünlülerdir. Dudakların durumuna göre: Yuvarlak ünlülerdir; dudaklar büzülüp yuvarlaklaşmış durumdayken çıkarlar. Ağzın açıklığına göre: Geniş ünlülerdir; alt çene açık ve ağız boşluğu geniştir. Örnekler: a, ı, o, u. Kalın ünlülerin yer aldığı bazı sözcükler: kol; boğaz; araba; ışık; okul.

    Kalın ünlü ve ince ünlü uyumu nedir?

    Büyük ünlü uyumu (kalınlık-incelik uyumu), Türkçe bir kelimenin ilk hecesinde kalın ünlü (a, ı, o, u) varsa diğer hecelerdeki ünlülerin de kalın, ilk hecede ince ünlü (e, i, ö, ü) varsa diğer hecelerde de ince ünlü bulunması gerektiğini belirten bir kuraldır. Türk alfabesindeki ünlü harfler: Kalın ünlüler: a, ı, o, u. İnce ünlüler: e, i, ö, ü. Örnekler: Büyük ünlü uyumuna uyan kelimeler: "Türkçemiz" (ince, ince, ince), "vatanım" (kalın, kalın, kalın). Büyük ünlü uyumuna uymayan kelimeler: "tiyatro" (ince, kalın, kalın), "kalemlik" (kalın, ince, ince).

    Büyük Ünlü Uyumu nasıl bulunur örnek?

    Büyük ünlü uyumunu bulmak için, bir kelimenin hecelerindeki ünlülerin kalınlık-incelik durumuna bakılır. Örnekler: Büyük ünlü uyumuna uyan kelimeler: adım, ağız, ayak, burun, dalga, kırlangıç; beşik, bilezik, gelincik, gözlük, üzengi, vergi, yüzük. Büyük ünlü uyumuna uymayan kelimeler: anne, dahi, elma, hangi, hani, inanmak, kardeş, şişman. Büyük ünlü uyumu kuralları: Bir kelimenin birinci hecesinde kalın bir ünlü (a, ı, o, u) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de kalın olur. Bir kelimenin birinci hecesinde ince bir ünlü (e, i, ö, ü) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de ince olur.

    Küçük ünlü uyumu nedir?

    Küçük ünlü uyumu, Türkçedeki ses uyumlarından biridir ve düz ünlü ile yuvarlak ünlülerin belirli kurallara göre sıralanmasını ifade eder. Küçük ünlü uyumunun iki kuralı vardır: 1. Düzlük kuralı: Bir sözcüğün herhangi bir hecesinde düz ünlü (a, e, ı, i) varsa, bunu izleyen tüm hecelerde de düz ünlü bulunmalıdır. 2. Yuvarlaklık kuralı: Bir sözcüğün herhangi bir hecesinde yuvarlak ünlü (o, ö, u, ü) varsa, bunu izleyen ilk hecede geniş düz (a, e) veya dar yuvarlak (u, ü) ünlü bulunmalıdır. Küçük ünlü uyumuna uymayan bazı kelimeler: avuç; çamur; kavun; kavuşmak; yağmur. Yabancı dillerden gelen kelimelerde küçük ünlü uyumu aranmaz: aktör; alkol; bandrol; daktilo; doktor.

    Kalın ve ince ünlü uyumu nasıl bulunur?

    Büyük ünlü uyumu, Türkçe bir kelimenin ilk hecesindeki ünlü harf kalın ise (a, ı, o, u) diğer hecelerdeki ünlülerin de kalın, ince ise (e, i, ö, ü) diğer hecelerdeki ünlülerin de ince olması gerektiğini belirten bir kuraldır. Örnekler: Kalın ünlü uyumu: "adım, ayak, boyunduruk, burun, dalga, dudak, kırlangıç". İnce ünlü uyumu: "beşik, bilezik, gelincik, gözlük, üzengi, vergi, yüzük". Uyumsuz kelimeler: "anne", "dahi", "elma", "hangi", "hani", "inanç", "kardeş", "şişman". Uyumsuz ekler: "-ki", "-yor", "-ken", "-mtırak", "-gil", "-leyin". Uyumsuz kelimelerdeki ekler: "adalet-li", "anne-si", "kardeş-lik", "meslektaş-ımız", "şişman-lık". Tek heceli ve birleşik kelimelerde büyük ünlü uyumu aranmaz.