• Buradasın

    Tamlayan ve tamlanan uyumsuzluğu nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Tamlayan ve tamlanan uyumsuzluğu, isim ve sıfat tamlamalarında görülen bir anlatım bozukluğudur 134. Bu durum, tamlayan ve tamlananın birbirine uymaması veya tamlayan ekinin yanlış kullanılması sonucu ortaya çıkar 134.
    Başlıca tamlayan-tamlanan uyumsuzluğu türleri:
    • Aynı tamlanana bağlanma: Sıfat ve isim tamlamalarının aynı tamlanana bağlanması anlatım bozukluğuna neden olur 13. Örnek: "Kaza yerine birçok askerî ve polis aracı geldi" cümlesi yerine "Kaza yerine birçok askerî araç ve polis aracı geldi" denmelidir 1.
    • Tamlayan veya tamlayan eki eksikliği: Cümlede tamlayanın veya tamlayan ekinin eksik olması, anlatımın bozulmasına yol açar 13. Örnek: "Yıllarca Ankara’da yaşadım ama Ankara’nın soğuğuna alışamadım" cümlesi yerine "Yıllarca Ankara’da yaşadım ama Ankara’nın soğuklarına alışamadım" denmelidir 3.
    • Tamlanan eksikliği: Tamlananlar ortak olmadığı hâlde, ortakmış gibi kullanmak anlatım bozukluğuna yol açar 3. Örnek: "Bu işe ne senin gücün ne de benim gücüm yeter" cümlesi yerine "Bu işe ne senin gücün ne de benim gücüm yeter" denmelidir 3.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Tamlanan ekleri nelerdir?

    Tamlanan ekleri, isim tamlamalarında kullanılan ve ikinci kelimeye getirilen eklerdir. Bazı tamlanan ekleri ve örnekler: -ı: "Komşunun yaramaz çocuğu kitabın kapağını yırtmış" cümlesinde "kapak" kelimesi için kullanılır. -i: "Sınıfın en çalışkan öğrencileri arasında yer alıyor" cümlesinde "öğrenciler" kelimesi için kullanılır. -u: "Milli takımın golcü oyuncusu sakatlandığı için oyundan çıkmak zorunda kaldı" cümlesinde "oyuncu" kelimesi için kullanılır. -ü: "Bilgisayarın monitörü kırıldığı için film izleyemiyorum" cümlesinde "monitör" kelimesi için kullanılır. Belirtisiz isim tamlamalarında da sadece tamlanan ek alır.

    Belirtili ve belirtisiz tamlamada tamlayan nasıl bulunur?

    Belirtili isim tamlamasında tamlayan, ilgi eki olan "-ın /-in /-un /-ün, -(n)ın /-(n)in /-(n)un /-(n)ün" eklerini alır. Belirtisiz isim tamlamasında ise tamlayan ek almaz. Tamlayanı bulmak için tamlanana "kimin, neyin?" soruları sorulabilir. Örnekler: Belirtili isim tamlaması: "telefonun ekranı". Belirtisiz isim tamlaması: "erik ağacı".

    Belirtisiz ve belirtili tamlama nasıl ayırt edilir?

    Belirtisiz ve belirtili isim tamlamaları arasındaki temel farklar şunlardır: Belirtili tamlama: Tamlayan ve tamlanan ek alır. Tamlayan ilgi eki ("-ın /-in /-un /-ün") alır, tamlanan ise iyelik eki ("-ı /-i /-u /-ü") alır. Tamlanana sorulan "kimin, neyin?" sorularıyla tamlayan bulunabilir. Tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir ve araya başka sözcükler girebilir. Belirtisiz tamlama: Tamlayan ek almaz, tamlanan ise iyelik eki alır. Tamlayan ile tamlanan yer değiştiremez ve araya başka sözcük giremez. Genellikle tamlayan sonundaki "-ı, -i, -u, -ü" harfi kapatılarak okunduğunda iki sözcük arasındaki anlam bağı koparsa, bu bir belirtisiz tamlamadır. Örnekler: Belirtili tamlama: "uçağın motoru". Belirtisiz tamlama: "erik ağacı".

    Tamlama nedir?

    Tamlama, bir kelimenin benzerlerinden ayırt edilebilmesi için başka bir kelimeyle anlam ilişkisi kurularak tamamlanmasıdır. Türkçede iki çeşit tamlama vardır: 1. İsim tamlaması: Bir ismin başka bir isimle tamamlanmasıyla oluşur. 2. Sıfat tamlaması: Bir ismin rengi, şekli, durumu, sayısı gibi özelliklerini belirten sıfatlarla tamamlanmasıyla oluşur. Tamlamalarda iki öge bulunur: Tamlayan: Belirtilen ismi açıklayan, niteleyen sözcüktür. Tamlanan: Belirtilen, açıklanan isimdir.

    Belirtisiz tamlamada tamlayan ek alır mı?

    Belirtisiz tamlamada tamlayan ek almaz. Belirtisiz isim tamlamasında tamlayan ek (ilgi eki) almadığı için, tamlananın kime ya da neye ait olduğu tam olarak bilinmez.

    Tamlama içinde tamlayan ile tamlanan yer değiştirirse virgül kullanılır mı?

    Tamlama içinde tamlayan ile tamlanan yer değiştirdiğinde virgül kullanılmaz.

    Belirtisiz tamlamada tamlayan ve tamlanan yer değiştirir mi?

    Belirtisiz isim tamlamalarında tamlayan ve tamlanan yer değiştiremez. Belirtili isim tamlamalarında ise tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir.