• Buradasın

    Tamlayan ve tamlanan nasıl ayırt edilir belirtili isim tamlamasında?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Belirtili isim tamlamasında tamlayan ve tamlanan şu ekleri alarak ayırt edilir:
    • Tamlayan: İlgi ekleri alır: -ın, -in, -un, -ün, -nın, -nin, -nun, -nün 13.
    • Tamlanan: İyelik ekleri alır: -ı, -i, -u, -ü, -sı, -si, -su, -sü 13.
    Örnek: "uçağın motoru" tamlamasında:
    • "uçak" tamlayan olup "-un" eki almıştır 1.
    • "motor" tamlanan olup "-ı" eki almıştır 1.
    Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir ve araya başka türden sözcükler girebilir 15.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Tamlama nedir?

    Tamlama, bir kelimenin benzerlerinden ayırt edilebilmesi için başka bir kelimeyle anlam ilişkisi kurularak tamamlanmasıdır. Türkçede iki çeşit tamlama vardır: 1. İsim tamlaması: Bir ismin başka bir isimle tamamlanmasıyla oluşur. 2. Sıfat tamlaması: Bir ismin rengi, şekli, durumu, sayısı gibi özelliklerini belirten sıfatlarla tamamlanmasıyla oluşur. Tamlamalarda iki öge bulunur: Tamlayan: Belirtilen ismi açıklayan, niteleyen sözcüktür. Tamlanan: Belirtilen, açıklanan isimdir.

    Tamlanan eki nasıl bulunur?

    Tamlanan eki, belirtili isim tamlamalarında ikinci kelimenin sonuna getirilir. Tamlanan ekleri: -ı, -i, -u, -ü; -(s)ı, -(s)i, -(s)u, -(s)ü (ünlü harflerle biten kelimelerde). Örnekler: "Arabanın kaportası" (nın - tamlayan eki, sı - tamlanan eki); "Çantanın gözü" (nın - tamlayan eki, ü - tamlanan eki). Belirtisiz isim tamlamalarında ise sadece tamlanan ek alır.

    Belirtisiz ve belirtili tamlama nasıl ayırt edilir?

    Belirtisiz ve belirtili isim tamlamaları arasındaki temel farklar şunlardır: Belirtili tamlama: Tamlayan ve tamlanan ek alır. Tamlayan ilgi eki ("-ın /-in /-un /-ün") alır, tamlanan ise iyelik eki ("-ı /-i /-u /-ü") alır. Tamlanana sorulan "kimin, neyin?" sorularıyla tamlayan bulunabilir. Tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir ve araya başka sözcükler girebilir. Belirtisiz tamlama: Tamlayan ek almaz, tamlanan ise iyelik eki alır. Tamlayan ile tamlanan yer değiştiremez ve araya başka sözcük giremez. Genellikle tamlayan sonundaki "-ı, -i, -u, -ü" harfi kapatılarak okunduğunda iki sözcük arasındaki anlam bağı koparsa, bu bir belirtisiz tamlamadır. Örnekler: Belirtili tamlama: "uçağın motoru". Belirtisiz tamlama: "erik ağacı".

    Ad tamlaması nedir?

    İsim (ad) tamlaması, aralarında anlamca ilgili bulunan, biri diğerini iyelik yönünden bütünleyen, en az iki farklı isimden meydana gelmiş kelime grubudur. İsim tamlamalarında birinci sözcük grubuna tamlayan, ikinci sözcük grubuna tamlanan denir. Örnekler: kumaş boyası; Konya Ovası; Ayşe'nin kedisi; makarna fabrikasının girişi; ecza dolabının aynalı kapağı. İsim tamlamaları, ek alıp almamalarına ve yapılarına göre şu türlere ayrılır: Belirtili isim tamlaması. Belirtisiz isim tamlaması. Takısız isim tamlaması. Zincirleme isim tamlaması.

    Tamlama içinde tamlayan ile tamlanan yer değiştirirse virgül kullanılır mı?

    Tamlama içinde tamlayan ile tamlanan yer değiştirdiğinde virgül kullanılmaz.

    Tamlayan eki nedir?

    Tamlayan eki, bir varlığın kime ait olduğunu bildiren ektir. Türkiye Türkçesinde tamlayan ekleri şunlardır: Ünsüzle biten ad kök ve gövdelerine {+In} şeklinde: "-ın, -in, -un, -ün"; Ünlüyle bitenlerden sonra {+nIn} şeklinde: "-nın, -nin, -nun, -nün". Sadece "ben" ve "biz" zamirlerine eklendiğinde -im şekline dönüşür: "benim"; "bizim". Tamlayan eki, belirtili isim tamlamalarında kullanılır. Örnekler: "Kitabın kapağını çok beğendim". "Fabrikanın müdürü işçilerce çok seviliyor". "Öğretmen, benim şiirimi çok beğendi".

    Belirtisiz ve zincirleme isim tamlamaları nasıl ayırt edilir örnek?

    Belirtisiz ve zincirleme isim tamlamaları arasındaki fark, tamlayan ve tamlanan unsurların ek alıp almaması ve tamlayan ile tamlanan arasındaki ilişki şeklindedir. Belirtisiz isim tamlaması sadece tamlananın iyelik eki aldığı, tamlayanın ise ek almadığı tamlamalardır. Örnekler: "Oyun kolu" (kolun oyun için olduğu); "Misafir odası" (odanın misafirler için olduğu); "Türkçe kitabı" (kitabın Türkçe dersi için olduğu). Zincirleme isim tamlaması ise en az üç isimden oluşan ve tamlayan ya da tamlanan unsurların kendi içinde ayrı bir isim tamlaması oluşturduğu tamlamalardır. Örnekler: "Ali'nin ceketi" (belirtili isim tamlaması); "Ali'nin ceketinin kolu" (zincirleme isim tamlaması, "ceket" kendi başına belirtili isim tamlamasıdır); "Zeynep'in Türkçe defteri" (önceki örnekte takısız isim tamlaması olan "Türkçe defteri", bu örnekte tamlanan görevindedir).