• Buradasın

    Özne ve yüklemde vurgu nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Özne ve yüklemde vurgu, cümlede farklı anlam ve anlatım özelliklerine göre değişen iki tür vurgudur.
    1. Özne Vurgusu: Cümlede öznenin diğerlerinden daha baskılı ve kuvvetli söylenmesi durumudur 23. Örnek: "Ali, bugün okula gelmedi" cümlesinde, "Ali" öznesi vurgulanmıştır 5.
    2. Yüklem Vurgusu: Cümlede yüklemin öne çıkarılması ve diğer kelimelerden daha belirgin olmasıdır 14. Yüklemi fiil soylu olan cümlelerde, vurgu genellikle yüklemden önceki kelimededir 3. Örnek: "Bu kitabı, annem, bana doğum günümde aldı" cümlesinde, "aldı" fiili vurgulanmıştır 2.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Özne yüklem uyumsuzluğu nedir?

    Özne-yüklem uyumsuzluğu, Türkçe bir cümlede özne ve yüklemin şahıs, tekillik-çoğulluk ve olumluluk-olumsuzluk yönünden uyumlu olmaması durumudur. Özne-yüklem uyumsuzluğuna örnekler: Şahıs yönünden: "Ben yarın Ankara'ya gideceğim" cümlesinde "ben" (1. tekil şahıs) olmasına rağmen yüklem "gideceğim" (2. tekil şahıs eki) almıştır. Tekillik-çoğulluk yönünden: "Öğrenciler odalarına yerleşti" cümlesinde özne çoğul (öğrenciler) olmasına rağmen yüklem tekil (yerleşti) kullanılmıştır. Olumluluk-olumsuzluk yönünden: "Herkes törene katıldı" cümlesinde olumlu özne ("herkes") ile olumsuz yüklem ("katılmadı") kullanılmıştır. Özne-yüklem uyumsuzluğu, dil bilgisi açısından bozukluklara neden olur.

    Özne yüklem ilişkisine göre fiiller nelerdir?

    Özne-yüklem ilişkisine göre fiiller dört ana gruba ayrılır: 1. Etken Fiil: Cümlede bildirilen iş, oluş, hareket ve durumu yapan gerçek öznedir. 2. Edilgen Fiil: Fiilin bildirdiği işi özne değil de başkası yapıyorsa, özne bu işten etkileniyorsa, fiil edilgendir. 3. Dönüşlü Fiil: Öznenin işi yaparken aynı zamanda o işten etkilendiğini gösteren fiillerdir. 4. İşteş Fiil: En az iki özne tarafından yapılabilen fiillerdir.

    Özne ve yüklem nasıl ayırt edilir?

    Özne ve yüklemin ayırt edilmesi için şu yöntemler kullanılabilir: Yüklem: Cümlede iş, oluş, hareket veya yargıyı bildirir. Genellikle cümle sonunda bulunur, ancak devrik cümlelerde farklı yerlerde olabilir. Fiil soylu sözcüklerden veya isim soylu sözcüklerden oluşabilir. Özne: Cümlede bildirilen eylemi yapan veya bundan etkilenen unsurdur. Yükleme "kim" veya "ne" soruları sorularak bulunur. Bazı cümlelerde özne canlı bir varlık olmayabilir; bu durumda "ne" sorusu kullanılır. Örnekler: "Öğrenciler sahnedeki arkadaşlarını alkışladılar" cümlesinde "öğrenciler" özne, "alkışladılar" ise yüklemdir. "Masmavi deniz harika görünüyordu" cümlesinde "masmavi deniz" özne, "görünüyordu" ise yüklemdir.

    Özne yüklem uyumu nedir?

    Özne-yüklem uyumu, Türkçe bir cümlede özne ve yüklemin şahıs (kişi), tekillik-çoğulluk ve olumluluk-olumsuzluk yönünden uyumlu olması anlamına gelir. Şahıs yönünden uyum: Yüklem, özneye ait şahıs eklerini almalıdır. Tekillik-çoğulluk yönünden uyum: Özne tekil ise yüklem de tekil, özne çoğul ise yüklem de çoğul olmalıdır. Olumluluk-olumsuzluk yönünden uyum: Olumlu bir özne ile olumsuz bir yüklem veya olumsuz bir özne ile olumlu bir yüklem birlikte kullanıldığında anlam bozukluğu oluşur. Özne-yüklem uyumsuzluğu, dil bilgisi açısından bozukluklara neden olur.

    Özne nesne dolaylı tümleç ve yüklem nedir?

    Cümlenin ögeleri şunlardır: Yüklem. Özne. Nesne (düz tümleç). Dolaylı tümleç (yer tamlayıcısı). Örnek cümleler: Yüklem: "Ben işlerimi zamanında yaparım" cümlesinde "yapmak" sözcüğü, bir yargı taşıdığı için yüklemdir. Özne: "Çocuklar bahçede neşeyle koşuyor" cümlesinde "koşma" eylemini gerçekleştiren "çocuklar"dır. Nesne: "Bugün seni çok aradım" cümlesinde "kimi?" sorusuna cevap veren "seni" sözcüğü nesnedir. Dolaylı tümleç: "Annem bu meyveleri semt pazarından aldı" cümlesinde "-den" ekini alan "semt pazarından" dolaylı tümleçtir.

    Yüklem fiilse vurgu nerede olur?

    Yüklemi fiil olan cümlelerde vurgu, yüklemden hemen önceki kelime veya kelime grubu üzerindedir. Örnekler: Ankara’dan dün babam geldi Babam Ankara’dan dün geldi Sınava hazır olmak için çok çalıştı. Ancak, devrik cümlelerde vurgu aranmaz; devrik bir cümlede vurgu aranacaksa, cümle önce düz cümleye çevrilir ve vurgu bu şekilde bulunur.

    Asıl unsur özne mi yüklem mi?

    Yüklem, cümlenin asıl unsurudur. Özne ise cümlenin temel öğelerinden biridir. Cümlede önce yüklem belirlenir, sonra yükleme çeşitli sorular sorularak onu çeşitli yönlerden açıklayan öteki öğeler bulunur.