Ayan ve eşraf, Osmanlı Devleti'nde kentlerde ve kasabalarda devlet yönetimi ile toplum arasındaki ilişkileri düzenleyen kişiler anlamına gelir. Ayan, Arapça "göz" anlamına gelen "ayn" kelimesinin çoğul eki almış halidir. Eşraf, bir memleketin, bir şehrin ileri gelenleri, seçkinleri, toplumun gözünde öne çıkan, otoriter insanları tanımlar. Ayanlar, 18. yüzyıldan itibaren güç kazanmaya başlayan, belirli bölgelerdeki vergi veya asker toplama gibi işlerden sorumlu olan yerel yöneticilerdir. Ayan ve eşraf zümresinin devlet içerisinde güç kazanmasının bazı nedenleri: tımar sisteminin bozulması; Celali isyanları ve eşkıyalık olaylarının taşrada düzeni bozması; uzun savaşlar; merkezî hazinenin nakit paraya olan ihtiyacının artması. Ayan ve eşraf zümresi, 19. yüzyılın başlarında gücünü kaybetmiş, Tanzimat sonrasında oluşturulan vilayet, liva ve kaza idare meclislerinde görev almıştır.