Mat kelimesinin kökeni Farsça dilidir 34.

TDK’ye göre mat kelimesi, “satranç oyununda taraflardan birinin yenilgisi” ve “parlak olmayan, donuk” anlamlarına gelir 34.

Ayrıca, İngilizcede hasır, keçe, paspas gibi yere serilerek kullanılan materyallere verilen addır ve zaman zaman Türkçede kullanılmaktadır 1.

Mat kelimesinin Latince ve Fransızca karşılıkları da bulunmaktadır 2. Fransızca mat sözcüğü, "boğuk, zayıf, parıltısız, parlak olmayan renk" anlamına gelir ve Latince "mattus" sözcüğünden alıntıdır 2. Latince sözcüğün etimolojisi ise muğlaktır 2.

Arapça kökenli bir sözcük olan "mat" ise, "satranç deyimi" anlamına gelir ve Arapça "mwt" kökünden gelen "māta" (öldü) sözcüğünden türetilmiştir 5.