II. Mahmut, Osmanlı tarihinde önemli bir padişah olarak kabul edilir çünkü Osmanlı Devleti'ni modernleştirme ve reform süreçlerinde kilit rol oynamıştır. Önemli katkıları şunlardır: - Yönetim alanında: Divan-ı Hümayun'u kaldırarak yerine bakanlıklar (nazırlıklar) kurmuş, merkezi otoriteyi güçlendirmiştir. - Askeri alanda: Yeniçeri Ocağı'nı kaldırarak yerine modern bir ordu olan Asakir-i Mansure-i Muhammediye'yi kurmuştur. - Eğitim ve kültür alanında: Batılı tarzda eğitim kurumları açmış, ilköğretimi zorunlu hale getirmiş ve ilk resmi gazete olan Takvim-i Vakayi'yi yayımlamıştır. - Ekonomi alanında: Ticaret Nezareti'ni kurarak tarım ve ticaret işlerini düzene sokmuş, yerli malı kullanımını teşvik etmiştir. Bu ıslahatlar, Osmanlı'nın dağılma sürecini yavaşlatmış ve Tanzimat Fermanı'na giden yolun hazırlayıcısı olmuştur.