Emel ve umut kavramları birbirine yakın anlamlar taşısa da tam olarak aynı şey değildir.

Emel, Arapça kökenli bir kelime olup "arzu, istek, hedef" anlamına gelir 23. İslam kültüründe ise ahiret hayatı için duyulan umudu ifade eder 1.

Umut ise, bir beklenti, bir dileğin ya da arzunun gerçekleşeceğine dair beslenen inançtır 4. TDK'ya göre "olmasını istediği bir şeyin gerçekleşmesini beklemek" olarak tanımlanır 4.

Dolayısıyla, emel daha çok geleceğe dair hedefleri ve beklentileri kapsarken, umut daha genel anlamda bir iyimserlik ve güven duygusunu ifade eder.