"Ateş olmayan yerden duman çıkmaz" atasözü, küçük de olsa birtakım belirtilerin önemli olaylara işaret olduğunu anlatmak için kullanılır. Bu atasözünün ortaya çıkışıyla ilgili spesifik bir hikaye bulunmamakla birlikte, genel olarak atasözlerinin oluşum süreci, insanların uzun denemelere dayanan tecrübelerini ve gözlemlerini kalıplaşmış sözlerle ifade etme ihtiyacına dayanır. Ayrıca, şaman ve kam tedavi geleneklerinde, ateş kültünün önemli bir yer tuttuğu ve "ateş olmayan yerden duman çıkmaz" sözünün de bu bağlamda, hastalık tedavisi ile ilgili bir söz olduğu düşünülmektedir.