• Buradasın

    Zemin sıvılaşması nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Zemin sıvılaşması, kohezyonsuz, doymuş veya kısmen doymuş bir toprağın, deprem sırasındaki sallanma veya gerilme durumundaki diğer ani değişiklikler gibi uygulanan bir gerilmeye tepki olarak mukavemetini ve sertliğini önemli ölçüde kaybetmesi durumudur 12.
    Bu durumda toprak, normalde katı bir malzeme gibi davranmak yerine sıvı gibi davranır 12. Zemin sıvılaşması, binaların altında meydana geldiğinde toprak, yapıların temelini destekleme özelliğini kaybeder 2. Bu durumda binalar ve diğer yapılar devrilebilir, kayabilir ya da yan yatabilir 2.
    Zemin sıvılaşmasının gerçekleşmesi için gerekli koşullar şunlardır:
    • Daneli yapıların olması (kumlu zemin, kohezyonlu zeminlerde özel şartlar) 3.
    • Daneler arası bağın kuvvetli olmaması (çok gevşek, gevşek, orta-sıkı) 3.
    • Daneler arası boşlukta su olması (YASS/suya doygun olması) 3.
    • Deprem gibi ani bir kuvvetin bulunması (M≥5, amaks≥0.1g) 3.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Türkiye'de en çok zemin sıvılaşması nerede görülür?

    Türkiye'de zemin sıvılaşmasının en çok görüldüğü yerler şunlardır: Sahil şeridine yakın ve dolgu alanlar. Dere yatakları. Zemin sıvılaşması, kumlu zeminlerde, yer altı suyunun var olduğu yapılarda ve deprem sırasında meydana gelir.

    Depremde zemin sıvılaşması hasarı nasıl tespit edilir?

    Depremde zemin sıvılaşması hasarını tespit etmek için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Jeoteknik Analizler: Yapı inşa etmeden önce, zemin testleri yaparak ve jeoteknik analizler gerçekleştirerek zemin sıvılaşması riski olan alanlar belirlenir. 2. Zemin Etüdü: Sıvılaşma potansiyeli yüksek zeminlerde, yapıların temelleri sıvılaşma önleyici özelliklere sahip materyallerle güçlendirilir. 3. Saha ve Laboratuvar Çalışmaları: Kum, siltli kum gibi zeminlerin sıvılaşma potansiyelini değerlendirmek için arazi ve laboratuvar çalışmalarından elde edilen veriler kullanılır. 4. Deprem Sonrası Gözlem: Deprem sırasında zemin sıvılaşmasının belirtileri olan yüzey çökmeleri, şişlikler, toprak fırlatmaları ve su seviyesinin yükselmesi gibi durumlar gözlemlenir. Bu yöntemler, deprem hasarlarını en aza indirmek için yapıların depreme dayanıklı hale getirilmesinde kritik öneme sahiptir.

    Edirne zemin sıvılaşması var mı?

    Edirne'de zemin sıvılaşması riski bulunmaktadır. 2017 yılında, Prof. Dr. Ahmet Metin Ger’in danışmanlığında, İstanbul Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Fakültesi'nden Emrah Çaltılı tarafından yapılan "Edirne İli ve İlçelerindeki Zemin Sıvılaşma Potansiyeli" başlıklı tez çalışmasında, Edirne'nin bazı ilçelerinde zemin sıvılaşma riski tespit edilmiştir. Ancak, Edirne merkez, Havsa ve Lalapaşa'da sıvılaşma riskine rastlanmamıştır. Zemin sıvılaşması, kohezyonsuz ve suya doygun kumlu, siltli zeminlerde tekrarlı ve geçici yükler altında meydana gelir.

    Sıvılaşma riski olan yere ev yapılır mı?

    Sıvılaşma riski olan yerlere ev yapılabilir, ancak bu durum özel mühendislik tedbirleri gerektirir. Bu mühendislik uygulamalarına zemin iyileştirme yöntemleri denir ve bu yöntemlerle birlikte bina sağlam bir toprak tabakasına oturabilir. Özellikle 2000 yılı öncesi yapılarda zemin iyileştirme yöntemleri daha az tercih edildiğinden, bu konuya dikkat edilmelidir. Ev alırken, sıvılaşma riski olan bir bölgeden ev alıyorsanız, müteahhitin zemin iyileştirmesi yapıp yapmadığını sorgulamanız büyük öneme sahiptir. İstanbul'da zemin sıvılaşması riski taşıyan bazı bölgeler şunlardır: Kadıköy Kurbağalıdere bölgesi; Maltepe Küçükyalı deresi; Sultanbeyli ilçe merkezi; Tuzla ve Pendik dereleri; Avcılar bölgesinin kuzeyi; Haliç’in İstanbul Boğazı’na yakın kıyıları; Ayamama Deresi güzergahı; Halkalı tren istasyonu; Haramidere; Küçükçekmece gölünün kuzey kesimleri. Zemin sıvılaşması riski olan bölgelerde yapı güvenliğini sağlamak için gerekli önlemler alınmalıdır.

    Sıvılaşma analizi nasıl yapılır?

    Sıvılaşma analizi, aşağıdaki adımları içerir: 1. Zemin Parametrelerinin Belirlenmesi: Zemin sınıfı, kalınlık, ince dane içeriği, plastisite indeksi gibi parametrelerin belirlenmesi gereklidir. 2. SPT Verilerinin Düzeltilmesi: Araziden elde edilen ham SPT verileri, N1,60 değerine düzeltilir. 3. Sıvılaşma Direncinin Hesaplanması (τR). 4. Kayma Gerilmesinin Hesaplanması (τdeprem). 5. Güvenlik Katsayısının Hesaplanması. Sıvılaşma analizinde kullanılan yöntemler: Standart Penetrasyon Deneyi (SPT) ve/veya Konik Penetrasyon Deneyi (CPT). İzotropik ve anizotropik konsolidasyonlu dinamik üç eksenli basınç deneyleri, dinamik basit kesme deneyleri, burulmalı kesme deneyleri gibi laboratuvar deneyleri. Sıvılaşma analizi için kullanılabilecek programlar: GeoteknikPro, TBDY 2018'e göre sıvılaşma analizlerini otomatik olarak yapabilir. Sıvılaşma analizi, uzmanlık gerektiren bir konu olduğundan, bir geoteknik mühendisine danışılması önerilir.

    Hatay'da zemin sıvılaşması var mı?

    Evet, Hatay'da zemin sıvılaşması vardır. Zemin sıvılaşması, suya doygun kumlu ve siltli zeminlerde deprem sırasında görülen bir olaydır. Ayrıca, 6 Şubat 2023'te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından yapılan incelemelerde, Hatay'ın İskenderun ve Antakya bölgelerinde zemin sıvılaşması gözlemlenmiştir.

    Kadıköy zemin sıvılaşması var mı?

    Evet, Kadıköy'de zemin sıvılaşması riski bulunmaktadır. Kadıköy Belediyesi'nin hazırladığı rapora göre, ilçedeki binaların %12'si riskli zeminde yer almakta olup, bu zemin sıvılaşması riskinin yüksek olduğu bölgeler, toplam alanın %16’sını oluşturmaktadır. Zemin sıvılaşması, özellikle dere yataklarının olduğu bölgelerde daha yüksek risk oluşturur.