Niyazi Berkes'in "Türkiye'de Çağdaşlaşma" eseri, Osmanlı'nın 18. yüzyıldan başlayarak Cumhuriyet dönemine kadar olan modernleşme sürecini ele alır. Berkes'e göre çağdaşlaşma, yalnızca din-devlet ilişkisi ile sınırlı kalmayıp, ekonomi, siyaset, eğitim gibi birçok alanı kapsayan bir süreçtir. Eserde öne çıkan konular: - İbrahim Müteferrika ve Namık Kemal: Berkes, bu isimleri, Batı düşüncesini ve bilimini ülkeye tanıtmaları ve çağdaşlaşma yolundaki ilk adımlar olmaları açısından önemser. - Ziya Gökalp: Berkes, Gökalp'i, laik ulus teorisini ortaya koyan ve Atatürk'ün reformlarına yol açan aydınlardan biri olarak görür. - Cumhuriyet Devrimi: Berkes, Cumhuriyet'i, önceki modernleşme çalışmalarından farklı olarak devrim niteliği taşıyan bir dönem olarak değerlendirir. - Geleneksellik: Osmanlı'nın en önemli yanının din değil, geleneksellik olduğunu, bu nedenle çağdaşlaşmanın öncelikle geleneklerin yıkılmasıyla mümkün olduğunu savunur.