Bağımlı, bağımsız ve kontrol edilen değişkenler arasındaki ayrım, neden-sonuç ilişkisi bağlamında yapılır. - Bağımlı değişken, araştırmanın asıl konusu olup, neden değişkenlik gösterdiği araştırılan ve bağımsız değişkenler tarafından etkilendiği düşünülen değişkendir. - Bağımsız değişken, bağımlı değişkeni doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen, araştırmacı tarafından değeri veya düzeyi değiştirilebilen ve çoğu zaman kontrol edilebilen değişkendir. - Kontrol edilen değişken ise deney boyunca değiştirilmeyen, bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisinin doğru bir şekilde ölçülebilmesi için sabit tutulan parametredir.