Alttan ders alınca seçmeli dersin zorunlu olup olmadığı, üniversitenin politikalarına bağlıdır. Genellikle, öğrenciler bir dersten başarısız olduklarında aynı dersi tekrar almak zorunda değillerdir; farklı bir seçmeli ders seçme imkanları da vardır.
Alttan dersi olan bir öğrenci, gerekli ortalamayı sağlayamadığı takdirde mezun olamaz. Ancak, genel akademik not ortalamasını (GANO) tutturmak için yeterli krediyi topladıktan sonra, başarısız olduğu dersleri tekrar alarak mezun olma şansı vardır.
{"77570":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"answers","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"className":"PortalHeader-User"},"userIdProps":{"flag":"skin","lang":"tr","host":"yandex.com.tr","project":"neurolib","queryParams":{"utm_source":"portal-neurolib"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fyacevap%2Fc%2Fbilim-ve-egitim%2Fq%2Falttan-alinan-derslerde-devam-zorunlulugu-var-mi-1731572567%3Flr%3D213%26ncrnd%3D18527","tld":"com.tr"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Yapay zeka ile bul","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"neurolib_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"2842996871751581441","lr":213,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1751581451404708-12219659559650624684-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-9-BAL","lr":"213"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"7757w01-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header"},"77571":{"state":{"links":[{"id":"main","url":"/yacevap","title":"Ana Sayfa","target":"_self"},{"id":"technologies","url":"/yacevap/c/teknoloji","title":"Teknoloji","target":"_self"},{"id":"psychology-and-relationships","url":"/yacevap/c/psikoloji-ve-iliskiler","title":"Psikoloji ve İlişkiler","target":"_self"},{"id":"science-and-education","url":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim","title":"Bilim ve Eğitim","target":"_self"},{"id":"food","url":"/yacevap/c/yemek","title":"Yemek","target":"_self"},{"id":"culture-and-art","url":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","title":"Kültür ve Sanat","target":"_self"},{"id":"tv-and-films","url":"/yacevap/c/filmler-ve-diziler","title":"Filmler ve Diziler","target":"_self"},{"id":"economics-and-finance","url":"/yacevap/c/ekonomi-ve-finans","title":"Ekonomi ve Finans","target":"_self"},{"id":"games","url":"/yacevap/c/oyun","title":"Oyun","target":"_self"},{"id":"sport","url":"/yacevap/c/spor","title":"Spor","target":"_self"},{"id":"beauty-and-style","url":"/yacevap/c/guzellik-ve-moda","title":"Güzellik ve Moda","target":"_self"},{"id":"useful-tips","url":"/yacevap/c/faydali-ipuclari","title":"Faydalı İpuçları","target":"_self"},{"id":"auto","url":"/yacevap/c/otomobil","title":"Otomobil","target":"_self"},{"id":"law","url":"/yacevap/c/hukuk","title":"Hukuk","target":"_self"},{"id":"travel","url":"/yacevap/c/seyahat","title":"Seyahat","target":"_self"},{"id":"animals-and-nature","url":"/yacevap/c/hayvanlar-ve-doga","title":"Hayvanlar ve doğa","target":"_self"},{"id":"health","url":"/yacevap/c/saglik","title":"Sağlık","target":"_self"},{"id":"other","url":"/yacevap/c/diger","title":"Diğer","target":"_self"}],"activeLinkId":"science-and-education","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"7757w02-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header-categories"},"77572":{"state":{"tld":"com.tr","markdown":"**Alttan alınan derslerde devam zorunluluğu genellikle yoktur** [```3```](https://www.frmtr.com/ogrenci-isleri/6982304-devam-zorunlulugu.html)[```5```](https://tde.yildiz.edu.tr/duyurular/alttan-alinan-derslere-devam-zorunlulugu-hk).\n\nAncak, bazı durumlarda, daha önce devam zorunluluğu yerine getirilmesine rağmen başarısız olunan dersler için devam zorunluluğu uygulanabilir [```4```](https://mf-mm.gazi.edu.tr/view/announcement/295664?type=1&title=alttan-alinan-derslerdeki-devam-zorunlulugu-hk).","sources":[{"sourceId":1,"url":"https://uzem.ebyu.edu.tr/2025/05/18/ortak-zorunlu-dersler-devam-durumu-hakkinda-bilgilendirme/","title":"Ortak Zorunlu Dersler Devam Durumu Hakkında Bilgilendirme...","shownUrl":"https://uzem.ebyu.edu.tr/2025/05/18/ortak-zorunlu-dersler-devam-durumu-hakkinda-bilgilendirme/"},{"sourceId":2,"url":"https://enpatika.com/genel/alttan-aldigin-derslerde-devam-zorunlulugu-var-mi/","title":"Alttan Aldığın Derslerde Devam Zorunluluğu Var mı?","shownUrl":"https://enpatika.com/genel/alttan-aldigin-derslerde-devam-zorunlulugu-var-mi/"},{"sourceId":3,"url":"https://www.frmtr.com/ogrenci-isleri/6982304-devam-zorunlulugu.html","title":"Devam Zorunluluğu | Forum","shownUrl":"https://www.frmtr.com/ogrenci-isleri/6982304-devam-zorunlulugu.html"},{"sourceId":4,"url":"https://mf-mm.gazi.edu.tr/view/announcement/295664?type=1&title=alttan-alinan-derslerdeki-devam-zorunlulugu-hk","title":"Alttan Alınan Derslerdeki Devam Zorunluluğu Hk.","shownUrl":"https://mf-mm.gazi.edu.tr/view/announcement/295664?type=1&title=alttan-alinan-derslerdeki-devam-zorunlulugu-hk"},{"sourceId":5,"url":"https://tde.yildiz.edu.tr/duyurular/alttan-alinan-derslere-devam-zorunlulugu-hk","title":"Alttan Alınan Derslere Devam Zorunluluğu Hk. | YTÜ Türk...","shownUrl":"https://tde.yildiz.edu.tr/duyurular/alttan-alinan-derslere-devam-zorunlulugu-hk"}],"isHermione":false,"headerProps":{"header":"Alttan alınan derslerde devam zorunluluğu var mı?","homeUrl":"/yacevap","categoryUrl":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim","categoryTitle":"Bilim ve Eğitim","canUseNativeShare":false,"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"YazekaAnswers","title":"Bu yanıtta yanlış olan nedir?","checkBoxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgiler güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu sorgu için yapay zeka cevabı uygun değil"},{"value":"Diğer"}]}}]},"suggestProps":{"suggestItems":[{"id":0,"text":"Devam zorunluluğu olmayan dersler nasıl işlenir?","url":"/search?text=Devam+zorunlulu%C4%9Fu+olmayan+dersler+nas%C4%B1l+i%C5%9Flenir%3F&promo=force_neuro"},{"id":1,"text":"Başarısız olunan dersler için ek önlemler nelerdir?","url":"/search?text=Ba%C5%9Far%C4%B1s%C4%B1z+olunan+dersler+i%C3%A7in+ek+%C3%B6nlemler&promo=force_neuro"},{"id":2,"text":"Derslere devam zorunluluğu neden önemlidir?","url":"/search?text=Derslere+devam+zorunlulu%C4%9Fu+neden+%C3%B6nemli&promo=force_neuro"},{"id":-1,"url":"/search?text=Alttan+al%C4%B1nan+derslerde+devam+zorunlulu%C4%9Fu+var+m%C4%B1%3F&promo=force_neuro","text":"Daha fazla bilgi al"}]},"feedbackProps":{"feature":"YazekaAnswers","baseProps":{"metaFields":{"yandexuid":"2842996871751581441","reqid":"1751581451404708-12219659559650624684-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-9-BAL"}},"positiveCheckboxLabels":[{"value":"Yanıtı çok beğendim"},{"value":"Yanıtta gerekli bilgiler var"},{"value":"Kolay anlaşılır"},{"value":"Diğer"}],"negativeCheckboxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgiler güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu sorgu için yapay zeka cevabı uygun değil"},{"value":"Diğer"}]},"dialogStoreProps":{"baseUrl":"","baseUrlWs":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isHermione":false,"isMacOS":false,"tld":"com.tr","isEmbeddedFuturis":false,"isLoggedIn":false},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"7757w03-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"question"},"77573":{"state":{"relatedMaterials":[{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://obs.ebordro.net/files/atauni-ders-kayit-yonetmelik.pdf?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.ataaof.edu.tr/s/BilgiBankasi?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kolaymatematik.com/universitede-secmeli-dersler-zorunlu-mu-degistirme-ve-alttan-alma-sureci/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://anneajandasi.com.tr/ataturk-universitesi-ataaof-cocuk-gelisimi-ogrenciligi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.lexpera.com.tr/mevzuat/yonetmelikler/ataturk-universitesi-on-lisans-ve-lisans-egitim-ogretim-ve-sinav-yonetmeligi-1?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/ataturk-universitesinde-alttan-ders-almak-zorunlu-mu-2637274714","header":"Atatürk Üniversitesinde alttan ders almak zorunlu mu?","teaser":"Atatürk Üniversitesi'nde alttan ders almak zorunlu değildir, ancak FF notu alınan derslerin tekrar alınması gerekmektedir.","tags":[]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://oidb.gantep.edu.tr/pages.php%3furl=sikca-sorulan-sorular-50?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://oidb.adiyaman.edu.tr/tr/sikca-sorulan-sorular/kayit-yenileme?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.facebook.com/permalink.php%3fstory_fbid=2279497192293802&id=1547497472160448?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.pau.edu.tr/oidb/tr/sayfa/sik-sorulan-sorular?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://pingpong.university/universitede-alttan-ders-alma-alttan-ders-alanlara-tavsiyeler/?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/alttan-dersi-olan-ogrenci-kayit-yenileyebilir-mi-2114182595","header":"Alttan dersi olan öğrenci kayıt yenileyebilir mi?","teaser":"Evet, alttan dersi olan bir öğrenci kayıt yenileyebilir. Kayıt yenileme işlemi sırasında, öncelikle başarısız olunan derslerin alınması gerekmektedir.","tags":[]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://teb.firat.edu.tr/page/7003?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://pingpong.university/universitede-alttan-ders-alma-alttan-ders-alanlara-tavsiyeler/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://arabadergisi.com.tr/kac-tane-basarisiz-ders-olursa-ustten-ders-alinmaz/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kolaymatematik.com/universitede-kac-akts-ve-kredi-alinabilir-sinirlar-ve-olanaklar/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.dayibilir.com/soru/30460/en-fazla-kac-ders-alttan-alinir?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/alttan-en-fazla-kac-ders-alinir-171851198","header":"Alttan en fazla kaç ders alınır?","teaser":"Üniversitelerde alttan en fazla 3 ders alınabilir.","tags":[]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kolaymatematik.com/universitede-secmeli-dersler-zorunlu-mu-degistirme-ve-alttan-alma-sureci/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://pingpong.university/universitede-alttan-ders-alma-alttan-ders-alanlara-tavsiyeler/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://aol.meb.gov.tr/www/sikca-sorulan-sorular/icerik/219%3fv=1.0.18?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.ustayemektarifleri.com/soru-ve-cevaplar/alttan-kalan-secmeli-dersi-almak-zorunlu-mu?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.kizlarsoruyor.com/egitim-kariyer/q24157614-universitede-secmeli-ders-yerine-alttan-zorunlu-ders-alabilir-miyim?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/alttan-ders-alinca-secmeli-ders-zorunlu-mu-3351147127","header":"Alttan ders alınca seçmeli ders zorunlu mu?","teaser":"Alttan ders alınca seçmeli dersin zorunlu olup olmadığı, üniversitenin politikalarına bağlıdır. Genellikle, öğrenciler bir dersten başarısız olduklarında aynı dersi tekrar almak zorunda değillerdir; farklı bir seçmeli ders seçme imkanları da vardır.","tags":[]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://oidb.erdogan.edu.tr/Files/ckFiles/oidb-idari-erdogan-edu-tr/12-Mezuniyet.pdf?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://pingpong.university/universitede-alttan-ders-alma-alttan-ders-alanlara-tavsiyeler/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://bano.com.tr/basarisiz-ders-varken-mezun-olunur-mu/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://gundemadana.com.tr/mezuniyet-sartlari-nelerdir/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://partylite.com.tr/mezun-olmak-icin-ne-yapmak-gerekir/?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/alttan-dersi-olan-ogrenci-mezun-olabilir-mi-197093055","header":"Alttan dersi olan öğrenci mezun olabilir mi?","teaser":"Alttan dersi olan bir öğrenci, gerekli ortalamayı sağlayamadığı takdirde mezun olamaz. Ancak, genel akademik not ortalamasını (GANO) tutturmak için yeterli krediyi topladıktan sonra, başarısız olduğu dersleri tekrar alarak mezun olma şansı vardır.","tags":[]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://pingpong.university/universitede-alttan-ders-alma-alttan-ders-alanlara-tavsiyeler/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://forum.donanimhaber.com/1-donemde-kac-tane-alttan-ders-alinabilir--86184587?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://gmaps.com.tr/alttan-kac-kredilik-ders-alinabilir/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://teb.firat.edu.tr/page/7003?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://uludag.edu.tr/tde/sik-sorulan-sorular-40964?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/alttan-ders-alma-siniri-var-mi-1777839040","header":"Alttan ders alma sınırı var mı?","teaser":"Evet, alttan ders alma sınırı vardır. Üniversiteden üniversiteye değişmekle birlikte, genellikle bir dönemde en fazla 2 veya 3 ders alttan alınabilir.","tags":[]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://universitelisoruyor.com/soru-cevap/alttan-aldigimiz-ders-hangi-donemin-ortalamasini-etkiliyor/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://pingpong.university/universitede-alttan-ders-alma-alttan-ders-alanlara-tavsiyeler/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.bg360.com.tr/kaldigin-dersi-verince-ortalama-yukselir-mi?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://vaki.com.tr/alttan-ders-almak-okulu-uzatir-mi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://ne-olur.com.tr/alttan-ders-alinca-ne-olur?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/alttan-kalan-ders-hangi-donemi-etkiler-1356158747","header":"Alttan kalan ders hangi dönemi etkiler?","teaser":"Alttan kalan ders, öğrencinin en son aldığı dönemi etkiler.","tags":[]}],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"7757w04-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"related_materials"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"related_materials"},"77574":{"state":{"tld":"com.tr","isIos":false,"isQuestionPage":true,"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"7757w05-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"buttons_right"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"buttons_right"},"77575":{"state":{"disclaimer":"Seçili sitelerdeki metinlere göre Yazeka tarafından oluşturulan yanıtlardır. Hatalar içerebilir. Önemli bilgileri kontrol ediniz.","generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"type":"tiktok","url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/677728751613663494","title":"TikTok"},{"url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/173325632992778150","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/677728793472889615","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/1182131906657966033","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/893945194569821080","type":"x","title":"X"}],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"7757w06-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"portal","subtype":"footer"}}}}},"type":"portal","subtype":"footer"}}