İlk insanların yaşadığı mağaralar arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. Çayönü ve Hilar Mağaraları, Diyarbakır: Ergani ilçesinde bulunan bu mağaralar, Neolitik Çağ'a ait ev, ambarlar ve mezarlarla yerleşik düzene geçişin en güzel örneklerini sunar. 2. Sterkfontein Mağaraları, Güney Afrika: İnsanın evrimsel yolculuğunun en eski izlerini taşıyan fosillere ev sahipliği yapar. 3. Wonderwerk Mağarası, Güney Afrika: Yaklaşık 2 milyon yıl öncesine kadar uzanan geçmişi ve insan atalarının ateşi kullandığı kanıtlarla dikkat çeker. 4. Atapuerca Mağaraları, İspanya: Yaklaşık bir milyon yıl önce insan ataları tarafından kullanılmaya başlanmış ve taş aletler ile hayvan kalıntılarının bulunduğu bir bölgedir. 5. Bruniquel Mağarası, Fransa: Neandertallerin yaratıcı zekasını yansıtan, yaklaşık 176.000 yıl öncesine ait dairesel tasarımlarla bilinir.