Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir gezginin İzmir ve Ege Bölgesi'ndeki tarihi ve kültürel yerleri ziyaret ettiği kapsamlı bir seyahat vlogudur. Videoda anlatıcı, Bergama'dan başlayarak İzmir'in çeşitli bölgelerini ve komşu ilçelerini keşfediyor.
- Video, İzmir'de boyoz ve gevrek yiyerek başlayan sabah kahvaltısıyla başlayıp, Bergama'daki Asklepion, Akropolis, Zeus Sunağı ve Kızıl Avlu gibi tarihi yapıları ziyaret ediyor. Ardından İzmir'in Konak Meydanı, Radyo ve Demokrasi Müzesi, Güzelbahçe ve Selçuk'taki Efes Antik Kenti, Celsus Kütüphanesi, Hadrianus Tapınağı gibi önemli noktalar tanıtılıyor. Video, Ege Bölgesi'nin kültürel mirasını ve turistik değerlerini keşfetmek isteyenler için faydalı bilgiler sunuyor.
- Videoda ayrıca parşömen üreticisi Meltem Demirel ile röportaj, Kazak kültürü ve otağ ziyareti, Nazarköy'deki cam üretimi ve nazar boncuğu kültürü gibi yerel kültürel unsurlar da yer alıyor. İzmir'in Foça, Alaçatı, Seferihisar ve Urla gibi komşu bölgelerinin de ziyaret edilmesi gerektiği vurgulanıyor.
- 00:04İzmir'de Sabah Kahvaltı
- İzmir'de yağmurlu bir sabah boyozla kahvaltı yapılıyor.
- Boyoz, kat kat katlanarak yağlı, mayasız hamurdan yapılan bir çeşit börek.
- İzmir'de gevrek, kumru ve boyoz gibi lezzetler bulunuyor.
- 01:26İzmir'in Çeşitliliği
- İzmir'de boyozlu gevrek ve kumlu bir sabah deneyimi yaşanıyor.
- İzmir'e bir sefer gelinmez, birkaç tur gelinir çünkü köyleri, kıyıları ve tarihi antik kentleri ayrı hikayeler.
- Bergama'dan Selçuk'a doğru bir yolculuk yapılacak.
- 02:19Bergama'ya Varış
- Bergama'ya İzmir merkezden yaklaşık 100 km, bir saat civarında bir araba yolculuğu yapılarak ulaşılmış.
- Antik kentlerin ve kalıntıların arasında dolaşırken girişlerdeki panolarda küçük bilgiler bulunuyor.
- Antik kentlerde mitoloji, rivayetler ve efsaneler insanın keyif almasını sağlıyor.
- 04:47Asclepion'un Önemi
- Asclepion, şifa ve iyileştirme ile ilgili Apollon'un oğlu Asclepios'un adına kurulmuş bir yer.
- Burada ilk psikoterapi ve uyuşturucunun iyileştirme amaçlı kullanımı yapılmış.
- Asclepios, doğanın şifacı yönünü ve iyileştirme yönünü Kiron'dan öğrenmiş.
- 06:43Asclepion'un Yapısı
- Asclepion'un girişinde meydanda dikkat çeken bir yılanlı sütun kalıntısı bulunuyor.
- Tünelden geçip ışığa kavuşmanın iyileşmeyi temsil ettiğine inanılıyor.
- Ana tedavi binasında uyku odaları gibi farklı bölümler oluşturulmuş.
- 08:12Akropolis'e Yolculuk
- Asclepion'dan Akropolis'e yaklaşık 2-3 kilometre mesafe içinde gezilecek görülecekler bir arada bulunuyor.
- Akropolis alanına aracınızla gidebilir veya özel işletme olan teleferikle çıkabilirsiniz (kişi başı 130 TL).
- Akropolis girişinde şehrin planı anlatan bir maket bulunuyor.
- 10:34Bergama'nın Tarihi Önemi
- Roma İmparatorluğu'nun merkezi Efes olmadan önce doğu'daki merkez Bergama'ymış.
- Asya'nın ilk kütüphanesi Bergama'da bulunuyor ve 200 bin eserlik kıymetli bir kütüphaneye sahip.
- Mısır'la ilişkilerin bozulması sonucu papirus'a ambargo uygulanmış ve parşömen kağıdının icadına sebep olmuş.
- 11:16Bergama Antik Kenti'nin İlkleri ve Amfitiyatro
- Bergama, kölelerin ayaklanmasıyla ilk halkın yönetime ses çıkardığı ve sosyalist ayaklanmanın yapıldığı yer olarak geçiyor.
- Bergama Antik Kenti'nin içinde dolaşırken, sahip olduğu dönemindeki gücü ve ilkleri ile gördüğüm kent arasında uyuşmazlık var, daha etkileyici bir alan görmeyi bekledim.
- Berlin'deki Bergama Müzesi'nde bulunan Zeus Sunağı (Pergamon Sunağı) buradan alınıp Almanya'ya götürülmüş, burada ise sadece alanı çevrelemişler ve sadece bilgisi var.
- 13:17Amfitiyatro ve Zeus Sunağı
- Amfitiyatro girişi daracık ve ürkütücü, dünyadaki en dik tiyatro olabilir.
- Bergama'daki amfitiyatro, gladyatör oyunları veya hayvanlarla ilgili oyunlar değil, bir dert anlatmak, bir şeyler dinlemek için toplanmak için kullanılmış.
- Zeus Sunağı (Büyük Sunak) alanı çevrelemişler ve burada sadece bilgisi var, eserin kendisi burada yok.
- 15:21Antik Kent Gezisi ve Yerel Yemekler
- Antik kent gezmek için bahar mevsimi şahane, doğanın uyanışıyla tarihin kalıntıları birbirine güzel geçiyor.
- Bergama'da yerel yemekler arasında çığırtma (patlıcan, domates, biber ve sarımsak içeren fırınlanan bir yemek) ve Bergama köftesi bulunuyor.
- Bergama köftesinin diğer köftelerden farkı kıyması sadece kıyma, kimyon, tuz ve baharat olarak hazırlanıyor.
- 17:50Bergama Tulum ve Halıları
- Bergama tulumu keçi süt karışımından yapıldığı için daha sert, İzmir tulumu ise genelde daha yumuşak.
- Kız Bergama halısı, Hacı Bedir aşireti ile kız Bergama aşireti arasındaki anlaşmazlık hikayesinden esinlenerek dokuduğu dramatize edilen bir halı.
- Kız Bergama halısı metrekaresinde elli-altmış bin düğüm var ve fiyatı dokuzbinbeşyüz lira, toplam maliyeti dörtyüz bine geliyor.
- 20:12Kızıl Avlular
- Kızıl Avlular, Pergamon'un geçmiş dönemde ovadaki en büyük yapılarından biri ve kutsal bir alan.
- Roma İmparatoru Hadrianus zamanında Mısır tanrısı Serapis'e ithaf edilmiş, Osmanlı döneminde arka tarafındaki silindirik yapı camiye çevrilmiş ve bugün Kurtuluş Camisi olarak hizmet veriyor.
- Kızıl Avlular'ın kırmızı kiremiti ve tuğlaları yapının ismini biraz da oradan alıyor.
- 22:18Parşömen Sanatı
- Parşömenler farklı boyda olup, o dönemde ciltleme yapılmadığı için rulo şeklinde saklanıyordu.
- Parşömenlerin derisi oğlak keçi veya ceylan derisi olup, üretim süreci zorlu ve sabır gerektiren bir iş.
- Parşömen üretimi 20 günde tamamlanıyor ve 2200 yıl önceki yöntemle, teknoloji ve elektrik kullanmadan tamamen el emeğiyle yapılıyor.
- 23:40Parşömen Ustalığı
- Meltem Demirel, ustasının peştemal töreninde ustalığını devrettiğini ve eşine kalfalık verdiğini belirtiyor.
- Parşömenler üzerine istediğiniz baskıyı, yazıyı yazabilirsiniz ve ilk İncil, Kur'an-ı Kerim gibi önemli eserler de parşömın üzerine alınmıştır.
- Parşömenler "ölümsüz kağıt" olarak bilinir, nemli havalarda dalgalanabilir, sıcak havalarda gerginleşebilir ve doğal bir yapıya sahiptir.
- 25:20Parşömen Satışları
- Parşömen satışları yurtiçi ve yurtdışı online olarak yapılmakta, sipariş edilen fotoğraflar siyah beyaz veya renkli olarak hazırlanmaktadır.
- Tabaka bir oğlak derisi parşömenin fiyatı 8.000 TL'dir.
- Türkiye'de parşömen yapanlar olsa da, el işi olarak böyle bir mekanı olan tek yer Bergama'daki bu mekan olup, fabrikasyon anlamında benzer bir yer bulunmamaktadır.
- 27:09İzmir'de Yemek
- İzmir'in merkezi içinde, izleyicilerin önerilerinin ortalamasında Kasap Fuat adlı bir mekana gidilmiştir.
- Mekanın favori mezesi "aşk acısı" olarak adlandırılan çilekli ve süzme yoğurtlu bir meze olup, çilek kokusu ve tatlılığı ile acı bir kombinasyon sunmaktadır.
- 28:25Konak Meydanı
- İzmir'in ünlü meydanlarından biri olan Konak Meydanı'nda, Alman İmparatoru Wilhelm tarafından II. Abdülhamid'in tahta çıkışının şerefine hediye edilen saat kulesi bulunmaktadır.
- Saat kulesi etrafında dört tarafında şadırvan işlevi gören çeşmeler bulunmakta ve insanlar genellikle önünde fotoğraf çektirirler.
- Konak Meydanı'nda tarihi Kemeraltı Çarşısı da yer almakta, kapalı çarşı konsepti, hanlar ve esnaf lokantaları bulunmaktadır.
- 29:47Kemeraltı Çarşısı
- Çarşıda 1926'dan beri aynı yerde aynı işi yapan esnaflar bulunmaktadır.
- Abacıoğlu Han'ı ve Kızlarağasan gibi hanlar çarşıda yer almakta, hanların içinde restoranlar ve lokantalar bulunmaktadır.
- Çarşıda ev yapımı baklava ve aşureler gibi lezzetler bulunmaktadır.
- 31:07İzmir'in Tarihi
- İzmir'in göbeğinde, şehrin merkezinde tarihte yolculuk yapmak mümkündür.
- İzmir'in eski adının Smyrna olduğu bilinir ve Smyrna antik kentinin geçmiş tarihi 8.500 yıl öncesine dayanmaktadır.
- Smyrna'nın agora'sı şehrin merkezinde kurulmuş, daha sonra rüyalar ve kehanetler sonucu daha bereketli bir yere taşınmıştır.
- 32:31İzmir'in Radyo ve Demokrasi Müzesi
- İzmir'in Radyo ve Demokrasi Müzesi'nde bağışlanan radyolar farklı dönemlerde kategorize edilmiş ve bir evin içinde müze oluşturulmuştur.
- Radyo tarihte demokrasilerde, savaşlarda iletişim, eğlence, moral motivasyon ve politik olarak çok güçlü bir araç olarak kullanılmıştır.
- Müzeden önce geçilen sokaklar, çarşı, pazar ve mahalle ruhu, İzmir'de değil sınır dışındaymış gibi bir his vermiştir.
- 34:40İzmir'in Tarihi Asansörü
- 1907 yılında Nesim Levi tarafından yaptırılan tarihi asansör, iki semtin arasında yaklaşık 50-60 metre yükseklik farkını aşmaktadır.
- Asansörün birinci katı kumarhane, ikinci katı fotoğrafhane, üçüncü katı sinema olarak kullanılmış, bugün ise kafe ve restoran olarak hizmet vermektedir.
- İzmir'i yukarıdan görmek için ayrıca Balçova'daki teleferik de kullanılabilir.
- 35:33İzmir'in Turistik Yerleri
- İzmir, Foça, Çeşme, Urla gibi denize kıyısı olan bir şehir olup, gezilecek, görülecek ve yapılacak çok fazla seçenek sunmaktadır.
- Dario Moreno'nun evi, 1921 yılında Aydın'da doğan ve İzmir Tilkilik semtinde büyüyen dünyaca ünlü sanatçının yaşamıştır.
- Dario Moreno'nun vasiyeti olarak "İzmir tatlı ve sevgili şehrim, bir gün şayet senden uzakta ölürsem beni sana getirsinler, fakat mezarıma götürürken öldü demesinler uyuyor desinler" şeklinde ifade edilmiştir.
- 37:34İzmir'de Balık Molası
- İzmir'de deniz kıyısında balık ekmek yemek için Güzelbahçe tarafında Balıkçı Barınağı'na gidilebilir.
- Şehirlerin içinde özellikle denize kıyısı olan şehirlerde balıkçı barınaklarında keyifli bir balık keyfi yapılabilir.
- İzmir'de balık molası için salaş bir yerde veya restoranda seçenekler sunulmaktadır.
- 38:33Selçuk'ta Kazak Kültürü
- İzmir şehir merkezinden Torbalı yönünde yaklaşık yarım saat sürüşle Selçuk'a doğru yol alınabilir.
- Selçuk'ta bir Kazak kültür merkezi bulunmakta olup, burada Türk, Türkmen, Özbek gibi farklı menüsünde yemekler sunulmaktadır.
- Kazak kültür merkezinde bir at çiftliği de bulunmaktadır.
- 39:50Kazak Otağı ve Kültürü
- Kazak kültür merkezinde otağa geçildiğinde, Türklerin devletlerin kurulduğu, hanların ve hakanların makamı olan otağın tanıtımı yapılmaktadır.
- Otağın iskeleti ahşap söğüt ağacından olup, etrafı ve üzeri kalın keçe ile örtülüdür ve "oniki kanat dindir" olarak adlandırılır.
- Kazak Türkleri keçe ev anlamına gelen "ki yüzüğü" der, Kırgızlar ise "bozüyü" der ve bu dört kanatlı bir bireyin yaşadığı alanı dört kişi üç saatte kurar, bir saatte söker ve iki deveyle taşır.
- 42:15Kazak Mutfak Kültürü
- Kazak kültür merkezinde dört Türk devletine ait mutfak ve yeme içme kültürüne ait bir mutfak bulunmaktadır.
- Her boyun kendine özgü meşhur yemeği vardır: Uygurların mantısı, Özbeklerin pilavı, Tatarların böreği, Kazakların ve Kırgızların "beşparmak" adlı yemeği.
- Kazaklarda "beşparmak" yemeği, parmakla yendiği için bu ismi almıştır ve pilavda et yerine "kazak kavurması" adı verilen bir yemek sunulmaktadır.
- 43:27Kayseri'nin Mantı ve Pastırma Geleneği
- Kayseri'nin mantı ve pastırma geleneği, Sivas merkezli Netra Devleti'nden gelmektedir.
- Kayseri'de mantı porsiyonları altı adet olup, et çok olduğu için bir kepçeyi doldurur.
- Et, torbaya konularak sırtına vurulduğunda, teriyle temas eden tuzluluk sayesinde doğal olarak pişer.
- 44:30Kayseri'nin Kımız Geleneği
- Kımız, at doğum yaptıktan sonra altı ay süt veren at sütünden elde edilen bir içecektir.
- Kımız kaynatılmaz, süt olarak içilebilir, yakılabilir veya dondurulabilir.
- Kımız, eski kımızla mayalanma olayı sayesinde ömrünü uzatır ve en az bir yıl bekletildiğinde alkol alır.
- 46:15Kımız Deneyimi
- Kımız, ayran gibi kokar ve içildiğinde boğazda süt kokusu hissedilir.
- Kımız, yemeklerden bir buçuk saat sonra birer bardak içilmelidir.
- Kımız, içi bol ve dışı incecik bir hamur gibidir.
- 47:31Nazarköy ve Nazar Boncuğu
- Nazarköy'de cam üretimi atölyeleri ve çeşitli tezgahlar bulunmaktadır.
- Nazar boncuğu, mavi göz gibi bir simge olup, güçle, başarıyla ve güzellikle öne çıkan kişilerin kem gözlerden korunması için kullanılır.
- İlk nazar boncuğu MÖ 3300'de Mezopotamya'da çıkmış, daha sonra camın bulunmasıyla figürler ortaya çıkmıştır.
- 49:12İzmir'in Köyleri
- İzmir'in çevresinde Bademli, Germiyan, İğdır, Barbaros gibi birçok köy bulunmaktadır.
- İğdır'da gün batımı keyifli, Germiyan'ın ekmeği meşhurdur.
- İzmir'in köylerinden oluşan bir gezi yapılabilir, her köyün hikayesi güzel, kiminin köy tiyatrosu vardır.
- 50:08Ege Bölgesi ve Selçuk
- Ege'de yol boyu bahçeler, bağlar, çiçekler ve böcekler görülür.
- Selçuk'un en önemli görülesi yerlerinden biri Efes Antik Kenti'dir ve UNESCO Dünya Kültür Mirası listesindedir.
- Efes, Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerinde önemini korumuş, Roma döneminde idari ve ekonomik yönetim merkezi olmuştur.
- 51:30Efes Antik Kenti
- Efes Antik Kenti'ne müze kartı veya 200 lira biletle girilebilir, yamaç evleri ayrı ücretlendirilir.
- Celsus Kütüphanesi, İsa'dan sonra 100'lü yıllarda yapılmış, senatör Celsus'un oğlu tarafından onun adına anıt mezar olarak inşa edilmiştir.
- Hadrianus Tapınağı, aslında tapınak olarak değil, Hadrianus'u onurlandırmak için yapılmıştır ve Efes'in kuruluşunun hikayesi kapı üzerinde resmedilmiştir.
- 53:58Selçuk'un Diğer Görülecek Yerleri
- Selçuk'ta Meryem Ana Kilisesi ve Yedi Uyanlar Mağarası da görülecek yerler arasındadır.
- Meryem Ana Kilisesi, Hristiyanlar için önemli bir haç noktası olarak geçer ve Meryem Ana'nın ölümünden önceki hayatının son dönemlerini burada geçirdiği söylenir.
- Yedi Uyanlar Mağarası, tek tanrılı dine geçişte zulümden kaçan yedi gencin mağaraya saklanması ve orada uyuya kalması üzerine rivayet edilen bir hikayedir.
- 54:53Efes Müzesi ve Artemis Heykeli
- Efes Antik Kenti'nden sonra Selçuk'taki Efes Müzesi'ne gidildi ve burada özellikle Artemis heykeli görüldü.
- Efes Artemis heykeli Roma döneminde yapılmış olup, orijinalleri Artemis tapınağında bulunuyor ve tapınaktan parçalar farklı mimari yapılarda kullanılmış.
- Bakire avcı Yunan tanrıçası Artemis, Zeus ile Leto'nun oğlu Apollo'nun kız kardeşi olup, heykeldeki çok sayıdaki meme onun doğurganlığına ve bereketine işaret ediyor.
- 56:37Selçuk'taki Mekanlar ve Dükkanlar
- Efes Müzesi'nin karşısındaki çadır kafe, kafe-restoran veya bar gibi bir yer olarak tanımlanıyor.
- Selçuk'taki kadınların el emeğiyle yapılan ürünler belediyeye ait bir dükkanda satılıyor.
- Dükkanın yanında Seferihisar'dan gelen keçeli ürünler de bulunuyor.
- 57:45İsa Bey Camii
- Selçuk'a gelenlerin görmesi gereken tarihi yapılardan biri olan İsa Bey Camii, 1375 yılında Aydınoglu İsa Bey tarafından yaptırılmış.
- Anadolu Beylikler döneminin en güzel cami mimari yapılarından biri olan caminin sütunlarında Artemis tapınağından çıkan kalıntılar kullanılmış.
- Cami, Sen Can Kilisesi ve Artemis tapınağı ile birlikte üç farklı inanışa ait bir üçgenin içinde bulunuyor.
- 58:42Aziz Yuhanna Haç Kilisesi
- Aziz Yuhanna Haç Kilisesi'nin girişleri içinde en sağlam ve etkileyici olan Takip Kapısı önünde bulunuluyor.
- Selçuk'un manzarasını tepeden görebiliyor, karşıda tepeler ve dağlar, aşağıda yerleşim yeri ve İsa Bey Camii'nin kubbesi ve minaresi görülebiliyor.
- Binlerce yıldan beri farklı inanışlarda insanlar aynı amaç için dua etmiş, dilek dilemiş ve adak adamışlar.
- 1:00:22Saint John Kilisesi
- Saint John Kilisesi, Efes Artemis tapınağından sonra yapılmış en büyük ibadethane olarak geçiyor.
- İmparator Justinianus ve Kraliçe Theodoro, Saint John'un mezarının bulunduğu düşünülen küçük ahşap bazilika yıkıldıktan sonra haç planlı büyük bir kilise yapmaya karar vermişler.
- Bu yapı da Artemis tapınağından çıkan taşlar, kalıntılar ve sütunlar kullanılmış.
- 1:01:27Ayasuluk Kalesi ve Selçuk'un Tarihi
- Ayasuluk Kalesi, Selçuk'ta en yüksek tepede Selçuk'un başına kondurulmuş bir taç gibi görünüyor.
- Kalenin duvarları Selçuklu ve Osmanlı döneminden bugüne geliyor, ancak yerleşimin tarihi çok eski.
- Ayasuluk daha önce Efes'e dönüşmüş ve Selçuk'un içinde de dolaşmak, sokakları keşfetmek öneriliyor.