Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, TİKA'nın katkılarıyla hazırlanan "Söğüt Gölgesi" programının bir bölümüdür. Programda sunucu, Erkan Hoca ve Nurullah Hoca (tarihi romanlar yazan ve 14 yıldır fotoğraf merakına sahip bir sanatçı) konuk olarak yer almaktadır.
- Video, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'den başlayarak Şamah ve Sumgayıt gibi bölgelere kadar uzanan bir gezi belgeselidir. Program boyunca Bakü'nün tarihi binaları, Bakü Türk Şehitliği, Şirvanşahlar hanedanı, Pir Ömer Halveti Kabri Şerifi, Şamah'daki Şah Cuma Mescidi ve Sumgayıt'taki arıcılık tesisi gibi tarihi ve kültürel yerler ziyaret edilmektedir.
- Videoda ayrıca Hocalı Katliamı, Karabağ Savaşı ve Azerbaycan'ın tarihi acıları hakkında sohbetler yer almaktadır. Karlı bir kış gününde Şamah'a bağlı Ahval köyünde Pir Ömer Halveti Kabri Şerifi'nin ziyareti, Şamah'daki Şah Cuma Mescidi'nin tarihi ve mimari özellikleri, Sumgayıt'taki TİKA ve Dağ Arıcılar İçtimai Birliği'nin işbirliğiyle kurulan arıcılık tesisi gibi detaylar da paylaşılmaktadır. Video, Karabağ'dan göç eden ve geri dönen insanlar hakkında bilgiler ve 7 Mayıs 2012'de yayınlanan bir şiir okumasıyla sona ermektedir.
- Bakü'ye Giriş
- Tika'nın katkılarıyla hazırlanan "Söğüt Gölgesi" programı Bakü, Azerbaycan'da başlıyor.
- Konuşmacı, 1990'lı yıllarda Karabağ Savaşı ve Hocalı Katliamı'ndan sonra Azerbaycan'ın dünyaya ateş çiçeği gibi düştüğünü ve yerleştiğini belirtiyor.
- Bakü'nün iç şehrinde, Anadolu'daki kaleler ve tren garları gibi binalarla karşılaşıyor ve bu yerlerin hem Azerbaycanlıların hem de Türklerin memleketi olduğunu vurguluyor.
- 03:13Bakü Türk Şehitliği
- Bakü Türk Şehitliği'nde, büyük acılar çekmiş insanların anıldığı bir yerde bulunuyorlar.
- Konuşmacı, Hocalı Katliamı'nı lise öğrencisiyken izlediğini ve o dönemde Azerbaycan'ın bağımsızlığını kazanma savaşı verdiğini anlatıyor.
- Hocalı Katliamı'nın soykırım olarak nitelendirilmesi gerektiğini, Birleşmiş Milletler'in 1948 soykırım tanımına uygun olduğunu ve katillerin pişman olmadığını belirtiyor.
- 07:31Azerbaycan Türk Şehitliği'nin Önemi
- Azerbaycan Türk Şehitliği'nin Türk milletine önemli bir mesaj verdiğini ve örnek bir abide olduğunu vurguluyorlar.
- Şehitliğin üzerinde 20 Ocak Şehitliği bulunuyor ve Sovyet ordusunun işgal döneminde Bakü'de töretiği katliamın şehitleri burada yatıyor.
- Konuşmacı, Karabağ'ın zaferden sonra Azerbaycan ve Türkiye'nin birlikte başardığını ve Şuşa'nın kültür başkenti olduğunu belirtiyor.
- 09:30Bakü'nün Kültürel Değeri
- Bakü'nün büyük Türk dünyasının köşelerinden biri olduğunu ve insanlarla rahatlıkla Türkçe anlaşılabildiğini belirtiyorlar.
- Bakü'nün kültürel ve medeni bakımdan Türk kültürünün ve uygarlığının bütün öğelerini içerdiğini vurguluyorlar.
- Tarihi binaların ve insanların Türk kültürüne yakın hissettirdiğini ifade ediyorlar.
- 10:39Bakü'nün Tarihi ve Kültürel Mirası
- Bakü'ye gelen biri, şehrin tarihi dokusunu ve geçmişinin varlığını görerek Azerbaycan ve Bakü hakkındaki fikirlerini değiştirir.
- Bakü çok kadim bir toprak ve kültür medeniyetine sahiptir; Türk-Islam medeniyeti burada çok eski zamanlardan beri varlığını sürdürmüştür.
- İslam fetihleri Hz. Osman döneminde Bakü'ye ulaşmış ve Şirvanşahlar hanedanı uzun yıllar varlığını devam ettirerek coğrafyanın tamamını Türk-Islam kültür ve medeniyetinin yapılarıyla donatmıştır.
- 11:31Şirvanşahlar Hanedanı ve TİKA'nın Çalışmaları
- Şirvanşahlar zamanında yapılmış bir kale bulunmaktadır ve bu kale Assitan'ın büyük bir zafer kazanmasına yapılmıştır.
- TİKA (Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı) ecdat yadigarlarını ihya konusunda son zamanlarda çok başarılı çalışmalara imza atmaktadır.
- Bakü'de TİKA'nın çalışmalarını yapan araçlar görülmektedir.
- 12:26Fotoğrafçılık ve Şiir İlişkisi
- Konuşmacı 2016-2018 yıllarından beri yaklaşık 14 yıldır fotoğrafa ciddi emek vermektedir.
- Fotoğraf "görünenin şiiri" olarak tanımlanır ve sanat bir bütündür; fotoğrafkar bakışıyla çok daha farklı görünür.
- Fotoğrafın unsurlarıyla şiirin unsurları arasında benzerlikler bulunmaktadır.
- 14:46Fotoğrafçılık Sanatı
- Fotoğrafçılık basit bir iş değildir; makineyi, lensi, tabiatı, insanı ve ışığı öğrenmek gerekir.
- Fotoğraf "ışıkla çizmek" anlamına gelen bir isimdir.
- Fotoğrafçılar resim demeye kızarlar; resim tuval, boya ve fırça ile yapılırken, fotoğraf kadrajlama usulüyle çekilir.
- 18:08Şamahı'daki Anıt
- Azerbaycan yollarında Şamahı şehrine doğru giderken bir anıtla karşılaşırlar.
- Anıtta, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kafkas İslam Ordusu'nun 19-20 Temmuz 1918'de Şamahı'yı işgalci Ermeni birliklerinden kurtardığı belirtilmektedir.
- Anıtta, Azerbaycan'ın bağımsızlığı uğrunda şehit düşen isimsiz kahramanların mezarları bulunmaktadır.
- 20:20Pir Ömer Halveti Kabri Şerifi
- Azerbaycan'da karlı bir kış gününde Şamah'a bağlı Ahval köyünde Pir Ömer Halveti Kabri Şerifi'nin yanındayız.
- Pir Ömer Halveti, dünyada en yaygın tarikat olan Halvetiliğin piri olup, kendisinden kaynaklanan kırk küsur tane elli'ye yakın tarikat türemiş.
- Halvet, Hz. Ömer'in Ramazan'ın son on gününde yaptığı itikafın uzantısı olarak uzlet ve halvet olarak bilinir; uzlet ahalinin eziyetinden kaçmak değil, benden ahali eziyet görmesin demektir.
- 22:32Halvet Ağaçları ve Mezarlık Kültürü
- Arapçası erbain, Farsçası çille olan kırk gün halvet, Hz. Ömer'in çok halvet meraklısı olduğu ve dört kere dört onaltı binaltıyüz gün halvette kaldığı vaki.
- Mezar taşları kültürü Türk kültür kodlarından biridir ve Türkistan coğrafyasından Balkanlar coğrafyasına kadar Türklerin yaşadığı her yerde mevcuttur.
- Mezar taşları ölü için değil, diriler için dikilir; bu mezarlık gelenekleri ve ritüeller ölüler için değil, hepsi diriler için önemlidir.
- 28:10Şamah'ın Tarihi ve Şah Cuma Mescidi
- Şamah, Şirvan bölgesinin ve Azerbaycan'ın önemli şehirlerinden, kadim şehirlerinden biridir ve Fatih'den önceki başkenttir.
- Şah Cuma Mescidi, Emeviler döneminin mirası olup 8. yüzyılın ortalarında inşa edilmiş ve Kafkaslardaki Derbent'ten sonraki ikinci camidir.
- Cami, deprem bölgesi olduğu için defalarca hasar almış, 12. yüzyıla gelindiğinde büyük depremden sonra Şirvanşahların başkentliğini Bakü'ye taşımışlardır.
- 31:58Sumgayıt'ta Arıcılık Tesisi
- Azerbaycan'ın Sumgayıt şehrinde Dağ Arıcılar İçtimai Birliği ile TİKA işbirliği ile yapılmış bir arıcılık tesisi bulunmaktadır.
- Sumgayıt, Azerbaycan'ın şehirlerinden sonra üç böl frejyonlardan yerleşmelerden biridir ve Karabağ'dan düşmüş eneleri arısı enlerini koruyarak saklayıp muhtelif bölgelerde arıcılık yapmaktadır.
- Proje beş sene devam ederek muhtelif bölgelerde beşbin arı kovanı aileleri kalınları paylanmış çimlere dağıtılmıştır.
- 34:26Karabağ Projesi ve Göçmenler
- Karabağ'dan küskün düşmüş insanlara, muharebe gazilerine, ellere ve şehit ailelerine destek olmak için bir proje başlatılmıştır.
- Karabağ savaşı'ndan sonra buraya göç eden Karabağlı insanlar, Karabağ tekrar Türk topraklarına dönünce doğma yurtlarına geri döneceklerdir.
- Göçmenler kavunları alıp gidecek ve arıcılık yapacaklardır.
- 35:53Karabağ Şiiri
- 7 Mayıs 2012'de Azerbaycanlı kardeşlerin açtığı bir site üzerinde "Bekle Bizi Karabağ" başlıklı bir şiir okunmuştur.
- Şiirde Karabağ'ın karanlığa mahkum olmadığı, suyun ve toprağın kalbinin onu aradığı belirtilmiştir.
- Şiirde Karabağ'ın bir gün geri döneceği, umutların yiğitlerin sırlarının kapısını açacağı ve el ele yeşil yaylalara çıkılacağı ifade edilmiştir.
- 38:26Projenin Sonu
- TİKA'nın katkılarıyla hazırlanan "Söğüt Gölgesi" projesi sona ermiştir.