Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Dakar Ralli'nin tarihini ve Türk yarışmacılarının bu zorlu yarışa katılmalarını anlatan bir belgesel formatındadır. Videoda Tieri Sabi'nin 1979'da kurduğu Dakar Ralli'nin hikayesi ve 1992 yılında Türk yarışmacıların (Renç Koçi, Mustafa Gökay ve Ahmet Utlu) bu yarışa katılmaları ele alınmaktadır.
- Video, Dakar Ralli'nin tarihini, yarışın gelişimini ve Türk yarışmacıların BMC fabrikasından destek alarak hazırladıkları özel kamyonla yarışa katılmalarını anlatmaktadır. Ayrıca, BMC ekibinin Cape Town'daki yarış deneyimi, BMC'nin altı eksi yedi araca yardım etmesi nedeniyle diskalifiye edilmesi ve Mustafa Gökay'ın vefatından sonra "İçimde bir ukte kaldı, halen de var. Şimdi elim ayağım tutuyor. İmkanım olsa yine giderim." sözleriyle sonlanmaktadır.
- Videoda ayrıca BMC'nin Afrika'da yüksek satış rakamlarına ulaşmasıyla gönüllerine su serpildiği ve Türk yarışmacıların Kongo'da diskalifiye olmaları gibi önemli olaylar da anlatılmaktadır.
- 00:18Dakar Ralli'nin Başlangıcı
- Dakar Ralli, 45 yıl önce Fransız motosiklet yarışçısı Tieri Sabi'nin Emmi Fazza Dağı yakınlarındaki çölde kaybolmasıyla başladı.
- Sabi, çölde geçirdiği süre zarfında hayatta kalma mücadelesi için açtığı tepeler, sarp yollar ve çöl şartlarından etkilenerek, yaşadığı talihsiz olayı çılgınca bir yarışa çevirmek istedi.
- Dakar Ralli, yolun olmadığı, teknolojinin olmadığı, en hızlının değil sadece o parkuru tamamlayanın kazandığı, on binlerce kilometreyi aşan on'dan fazla zorlu etaptan oluşan bir yarış.
- 01:17Yarışın İlk Yılları
- Dakar Ralli aslında bir ralli değil, dayanıklılık ve mukavemet testi olarak tanımlanabilir.
- 1979'da 182 aracın Paris'in Şanzelize Bulvarı'ndan başlayıp Afrika üzerinden ilerleyerek Dakar Okyanus Kıyısındaki devasa plajında finish almasıyla gerçek oldu.
- Yarıştan itibaren sadece 74 araç bitiş çizgisini tamamlamış ve Dakar efsane olarak doğmuştu.
- 02:00Yarışın Gelişimi
- Asıl adı Paris Dakar olan bu yarış, zaman içerisinde rota değişikliğinden tutunda farklı araç segmentleri, farklı kulvarlar, geliştirilmiş yarış kuralları gibi birçok güncellemeyle büyüdü.
- Motosikletlerin kumlardaki akrobatik hareketleri, kamyonların kuma gömülmeleri, su birikintilerinden driftle geçen 4x4'lerin görüntüleri, firmaları araç üzerinde kendilerini bir stickerlık yer arayan yarışçıları da ağızlarının suyu akarak izleten bir duruma sokmuştu.
- Yarış, korku, adrenalin, merak ve macera hisleriyle geride kalanların rüya gördüğü bir hal almıştı.
- 02:48Yarışın Tehlikeleri
- Yarışta birçok ölümlü kaza meydana gelmiş; Sabi'nin helikopterinin ani bir kum fırtınasına kapılıp Mani'de bir kum tepesine çarpması sonucu hayatını kaybetmesi, yarışçılara Afrika kabilelerinin ateş açması, sürücülerin rotayı karıştırıp mayınlı araziye girmesi, trafik kazaları gibi nedenlerle.
- Yarışta anormal rota hesaplamaları yapılmış, araç bozulduğunda amortisör sökülüp takılıyor, lastik değişiyor, akşamları ateş yakılıp çadırlar kuruluyor, yemek yapılıyor, partiler düzenleniyordu.
- Sürücü yolda kalmış başka bir takıma yardım edebiliyordu ve bu olay neredeyse başka hiçbir yarış organizasyonunda yoktu.
- 03:55Yarışın Gelişimi ve Yenilikleri
- İlk senesinde o kadar büyük bir ilgi gördü ki, Fransız garajlarından taşan söylentilerle birkaç sene içerisinde katılımcı sayısı iki katına ulaştı.
- Dakar'da geliştirilmiş araçlar, zorunlu veya isteğe bağlı sebeplerle değiştirilen rotalar, yarışmacılara helikopter ve uçaklarla parça ikmali yapılması, destek kamyonlarının ortaya çıkması gibi birçok yenilik geldi.
- Binek araç türleri değişti; ATV'ler, UTV'ler, crosslarda bu yarışa dahil katılımcı sayısının giderek arttığı, insanların bırakın katılmayı izlemek için dahi can attığı bu yarış türü gün geçtikçe ses getirmeye başladı.
- 04:43Türk Takımı
- 1992'de üçüncü düzenlenecek olan yarışta sahneye Paşa lakaplı Renç Koçi Bey, Mustafa Gökay ve Ahmet Utlu adlı üç kahraman çıktı.
- Bir yıl öncesinde kamyon kategorisinde yarışan Fransız sürücü Charles Benz, Maide, Ordu ve Tuvalete isyancıları arasında çıkan çatışmada vurularak hayata gözlerini yummuş ve o sene toplamda dört yarışmacı hayatını kaybetmiştir.
- Koçi Bey'in yakın arkadaşı olan Mehmet Emin Kara Mehmet, ekibi fabrikası BMC'de ağırladı, sponsor olduğu araç verdi ve destek verdi.
- 05:48Dakar Fatihi
- Yarışmak için hızlıca çalışmalara başlayan ekip, İzmir Bornova BMC fabrikasına kapanarak kafalarındaki çılgınca fikri faaliyete geçirmek için BMC'nin o dönem meşhur Fatih 214 26'sını masaya yatırdı.
- Arazi şartlarına uygun çift çeker bir aks düzenine sahip şase ve devrilmelere karşı desteklenmiş kabin dışında yer alan barlarıyla da karın heybeti bu kamyonun dışına taşınmıştı.
- Çöl bataklarına karşı yüksek performanslı lastikleri ve kaminsin adeta BMC'nin kalbi olan efsane 6CTA 8,30 litrelik turbo motoru ilk bakışta göze çarpıyor.
- 07:06Yarışın Başlangıcı
- Dakar Fatihi, zor şartlara bayılan, zaten içinden aracı maceralı bir güzergahtan götürme niyeti olan Koçi Bey'in dileği kabul olur ve o sene sınır kapısını kapatacak kadar kar yağar.
- Kamyon Çeşme üzerinden Sakız Adası'na geçer, balıkçı teknesinden bozma bir gemiye zar zor sığdırılarak oradan da Pietro Ankonaya maceralı bir şekilde yola koyulur.
- Koçi Bey'in kafasına çizdiği bu maceralı rotayla ekibimiz için yarış çoktan başlamıştır.
- 07:38Yarışın Zorlukları
- Bu talihsizlik Dakar'da da devam eder; o sene yarış Paris'ten başlamaz, kuzeyde Ron'dan başlar, otobanlı yollar yerine tek aracın zar zor sığdığı maden ocaklarından sembolik bir startla hareket edilir.
- Bir önceki senenin burukluğunun önüne geçebilmek için organizasyon firması olan Afrikan Tur o dönem eğlenceyi doruklarda yaşatır, geceleri çadırdan barlar kurulup ateşler yakılır, eğlenceler düzenlenir.
- Mustafa Gökay, Libya'dan çıkarken yaşanan zorlukları ve Kaddafi'nin fedaileri tarafından karşılaştıkları sıkıntıları anlatıyor.
- 08:48Yarıştan Diskalifiye
- Ahmet Utlu'nun anlatımıyla bir keresinde çölde kaybolup kendi izlerini takip ettiklerini gün ardında fark eden bu ekibin büyük bir macera ile başlayan yolculuğu maalesef Kongo'da, Brezilya'da sona ermişti.
- Araç Libya'nın son etabına doğru büyük bir kum tepesinden inerken radyatör parçalayarak arıza yapmıştı.
- Dönemin Kongo Mümessilliği'nin dolandırıcı olması nedeniyle parça sıkıntısı yaşayan ekip, İzmir BMC'ye faks çekmiş, Mehmet Emin Kara Mehmet parçaları özel uçağıyla Kongo'ya yollamıştı, ancak gecikmeden dolayı yarıştan diskalifiye olmuşlardı.
- 09:33BMC Ekibi ve Yarış Sonuçları
- Sosyal medyada dolaşan bir diskalifiye nedeni, yarış esnasında BMC ekibinin altı-yedi araca yardım etmesiydi.
- BMC, Cape Town'u göremeyen ekip ülkeye hüzünlü bir şekilde dönse de, o sene Afrika'da çok yüksek satış rakamlarına ulaşmasıyla gönüllerine bir nebze de olsa su serpilmişti.
- 09:52Yarışçıların Anısı
- Sabine benzer şekilde sevdiği işi yaparken hayatını kaybeden Renç Koçu Bey, yılbaşında vefat eden Mustafa Gökay ve Kemal Merkit başta olmak üzere bu uğurda hayatını kaybetmiş yarışçılar saygı ve rahmetle anılıyor.
- Video, Mustafa Gökay'ın "İçimde bir ukte kaldı, halen de var. Şimdi elim ayağım tutuyor. İmkanım olsa yine giderim" sözleriyle kapatılıyor.