Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, 600 yıllık Yovnich Kitabı'nın gizemini anlatan bir belgesel formatındadır. Videoda İngiltere'de Broadwer Üniversitesi'nde çalışan uygulamalı dilbilim profesörü Stephen Box'ın kitabın şifresini çözme çalışmaları ele alınmaktadır.
- Video, Yovnich Kitabı'nın 1912 yılında Wilfrid Yovnich tarafından İtalya'da satın alınmasıyla başlayıp, kitabın içeriğindeki egzotik bitkiler, gizemli insanlar ve yıldızlar ile ilgili çizimlerin ve metinlerin incelenmesine odaklanıyor. Kitabın bilinen hiçbir dilde anlam ifade etmeyen metni, kriptologlar, şifre çözücüler ve bilim adamları tarafından uzun yıllar boyunca çözülmeye çalışılmış, ancak sonuçsuz kalmıştır. Profesör Box'ın analitik yaklaşımı ve dilbilimsel çalışmalarıyla kitabın bir kısmının çözüldüğü, bu çözümün dilbilim ve kriptoloji dünyasında heyecan yarattığı belirtiliyor.
- 00:28Voynich El Yazması'nın Gizemi
- Voynich El Yazması, egzotik bitkiler, gizemli insanlar ve yıldızlar içeren, sayfalarının altı üstü çizimlerle dolu bir kitaptır.
- Kitapta metinlerle resimler arasında bağlantı olsa da, altıyüz yıllık el yazması kitapta yazılanlar bilinen hiçbir dilde anlam ifade etmiyor.
- Kitap 1912 yılında antika kitap koleksiyoncusu Wilfrid Voynich tarafından İtalya'da satın alınmasının ardından kamuoyunun dikkatini çekti.
- 01:04Kitabın İncelenmesi
- El yazmasında kullanılan dil, farklı alanlardan uzmanlar tarafından incelenmesine rağmen günümüze kadar gizemini korudu.
- 15. yüzyıla ait olduğu anlaşılan kitabı inceleyen kriptologlar, şifre çözücüler ve bilim adamları metindeki tek bir sözcüğün bile ne anlama geldiğini bulamadı.
- Botanikçilerin bitki çizimleri üzerinde metni anlama çalışmaları da sonuçsuz kaldı.
- 01:29Stephen Box'ın Çözümü
- İngiltere'de Broadwer Üniversitesi'nde çalışan uygulamalı dilbilim Prof. Stephen Box, Yale Üniversitesi'nde korunan kitaptaki on sözcüğün şifresini çözdüğünü ve ondört sembolün ne anlama geldiğini tespit ettiğini açıkladı.
- Profesör Box, Indiana Jones'un ayak izlerini takip edip analitik bir yaklaşımla altıyüz yıllık el yazmasının şifresini kırdı.
- İkiyüz'den fazla sayfadan oluşan el yazması kitapla ilgili bugüne kadar bilinen hiçbir şey kesin değil.
- 02:02Kitabın Tarihi ve İçeriği
- İlginç şekiller ve bitki çizimlerini içeren kitap, karbon tarih saptamasına göre 1404-1438 yılları arasında yazılmış ve Rönesans dönemi İtalya'sına ait olma ihtimali yüksek.
- Profesör Box'a göre el yazması en az altıyüz yıllık ve kitabın bir çalışma grubu tarafından elde edilen bilgileri aktarma amaçlı yazılmış olma ihtimali yüksek.
- Bu grup Avrupa'ya yakın bir yerde, örneğin Türkiye, İran ya da Kafkasya'da yaşamış olabilir ve savaş sırasında ölmüş olmaları da ihtimal dahilinde.
- 02:49Box'ın Çözümleme Yöntemi
- Profesör Box, el yazmalarını çözerken ortaçağ el yazmalarına ilişkin bilgi birikimini ve Arapça gibi Sami dillerine olan yatkınlığı kullanmış.
- Dikkatli bir dil analizi ile metni kelime kelime incelemiş ve metindeki belli kelimeleri incelerken zamanında Mısır hiyeroglifleri ve diğer gizemli metinleri başarıyla çözümleyen yaklaşımları takip etmiş.
- El yazması yıldızların ve bitkilerin illüstrasyonlarını içeriyordu ve Box, bazı bitki isimlerini Arapça ve ortaçağ'a ait diğer dillerdeki bitki reçetelerinden teşhis etmiş.
- 03:35Çözümleme Sonuçları
- Box'ın çözümlediği sözcükler arasında yedi yıldız çiziminin hemen yanında yer alan Taurus (boğa burcu) ve kantaron bitkisinin resminin yanında görülen kantaron sözcüğü bulunuyor.
- Box'ın çözümlemeleri el yazmasının bir kısmını içerse de dilbilim ve kriptoloji dünyasında heyecan yaratmaya yetti.
- Çalışmalar metnin tamamen çözülmesi yolunda bir dönüm noktası olarak görülüyor.