Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Yapı Kredi Kültür Sanat Hoca tarafından düzenlenen "Anadolu Uygarlıkları Konferansları" serisinin bir bölümüdür. Konferans, Profesör Dr. Havva İşık İskan, Doçent Dr. Erkan Dündar ve diğer akademisyenlerin katılımıyla, "Likyalılar ve Likya Ülkesi" kitabı üzerine bilimsel bir sohbet formatında sunulmaktadır.
- Konferans, Likya uygarlığının tarihsel gelişimini kronolojik olarak ele almaktadır. İçerikte Likya'nın mezarları, inanç dünyası, ana tanrıça Leto ve Apollon'un önemi, coğrafi sınırları, erken dönem arkeolojik buluntuları, ticari ilişkileri, Pers egemenliği, Helenistik dönem ve son olarak 167 M.Ö.'de kurulan "Likya Birliği"nin siyasi yapısı detaylı olarak incelenmektedir.
- Konferans sırasında Patara kazı çalışmaları, Girmeler Mağarası'ndaki obsidyen buluntuları, Likya'nın Doğu Akdeniz, Kuzey Afrika ve Hint Aralığı ile olan ilişkileri, Patara limanının stratejik önemi ve Likya Birliği'nin demokratik yapısının tarihteki önemi gibi konular ele alınmaktadır. Konuşmacılar, kitabın oluşum sürecini, içeriğini ve 2016'dan 2020'e kadar Likya'da yaşanan yenilikleri de paylaşıyorlar.
- 00:05Yapı Kredi Kültür Sanat Hoca Arkeoloji Konferansları
- Yapı Kredi Müzesi Müdürü Nihat Tekdemir, Pandemi sonrasında konferansların online ortama taşınarak "Anadolu Uygarlıkları Konferansları" başlığıyla devam ettiğini belirtiyor.
- Yapı Kredi Kültür Sanat Yayınları ve Tüpraş işbirliği ile hazırlanan "Anadolu Uygarlıkları" kitap serisinden her ay belli bir konuyu ele alarak kitapların editörleriyle söyleşi gerçekleştiriliyor.
- Bu konferans, "Lukadan Luka'dan Yaya Serpedon ve Azizlik Olsun Ülkesi" adlı kitabın editörleri Prof. Dr. Havva İşık İskan ve Doç. Dr. Erkan Dündar ile gerçekleştirilecek.
- 01:44Kitap Serisi ve Konferans Detayları
- "Likyalılar" kitabı, büyük boyda kırkdört makalenin yer aldığı Türkçe ve İngilizce hazırlanan zengin bir kitap olarak tanımlanıyor.
- Anadolu Uygarlıkları kitap serisine gelen ilgiye karşılık, baskısı tükendikten sonra Türkçe olarak yeniden basılarak Yapı Kredi Yayınları'nın mağazalarından ve internet sitesinden edinilebiliyor.
- Konferans, Patara kazı evinden bağlanan konuşmacılarla gerçekleştiriliyor ve 2020 yılı Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından "Patara Yılı" ilan edilmişti.
- 03:02Konuşmacıların Tanıtımı
- Prof. Dr. Havva İşık İskan, Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi olup, Kütahya'da doğmuş ve Almanya'da doktorasını tamamlamış.
- 1990 yılında Antalya Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji Bölümünün kurucu öğretim üyelerinden biri olmuş ve 2009 yılından itibaren Patara kazılarının başkanlığını yürütmektedir.
- Doç. Dr. Erkan Dündar, 1980 İzmir doğumlu olup, 2003 yılında Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nden mezun olmuş ve 2005 yılında Adnan Menderes Üniversitesi'nde yüksek lisansını, 2012 yılında Akdeniz Üniversitesi'nde doktorasını tamamlamış.
- 05:38Kitabın Doğuşu
- Prof. Dr. Havva İşık İskan, kitabın doğuşunu anlatırken 2015 yazında Patara'da Şennur Şen Şan Hanımefendi'nin ziyaretini ve kitap yapılması teklifini anlatıyor.
- Şennur Şen Şan Hanımefendi, arazi gezdikten sonra "Likyalılar"la ilgili bir kitabın yapılması gerektiğini karar vermiş ve Prof. Dr. Havva İşık İskan'a teklifte bulunmuş.
- Prof. Dr. Havva İşık İskan, uzun yıllarını Likya'nın araştırmalarına vermiş bilim insanı olarak, Likya'nın son derece iyi uzmanları tarafından bütüncül bir bakış açısıyla incelenmesinin doğru olacağını düşünüyormuş.
- 11:39Likya'nın Karakteristik Özellikleri
- Likya ile ilgili bir kitabın yapılması, bu antik dönemden tanıdığımız coğrafyalar ve kültürlerin içinde sorunlu olan ve en başta gelenin olduğunu gösteriyor.
- Likya'nın en özgün kılan başat özelliklerinden biri mezarlarıdır.
- Bu kitabın amacı, sorunun tanımını ve adını koyabilmek, yaklaşım sergileyebilmek adına pek çok perspektifi bir araya getiren bir yayına sahip olmaktır.
- 12:53Likya Mezarları ve Kültür Özellikleri
- Likya'nın antik kentlerinde, kent dışına da yayılmış olan mezarlar büyük bir tip çeşitliliğine sahiptir ve uzun bir zaman dilimini yansıtır.
- Likya'da bulunan yalıt ve kaya mezarları, bu bölgenin Anadolu kültürünün bir parçası olmasına rağmen, yoğunlukları ve çeşitliliğiyle diğer bölgelerden farklıdır.
- Likya mezarlarının Anadolu'daki diğer kültürlerle (Urartu, Frigya) arasındaki ilişkisi ve kültür aktarımı yolu incelenmesi gerekmektedir.
- 14:33Likya'nın İnanç Dünyası
- Likya'da ana tanrıça Leto'nun adını taşıyan kutsal alanın bulunması ve Helen mitolojisinde Apollon ve Artemis'in annesi olarak kabul edilmesi, bölgenin özgün inanç dünyasını gösterir.
- Patara'da bulunan Apollon kehanet merkezi, Delos ve Delphi ile yarışabilecek düzeyde olup, Hititçe'den "Apollonas" olarak bilinir.
- Likya'da bulunan Elmalı Fildişi Heykeli'nde Leto, Artemis ve Apollon bir arada gösterilir ve Leto'nun Anadolu kültürel mirasını yansıtan özelliklerle betimlenir.
- 17:13Likya'nın Sanatı ve Mitolojisi
- Likya sanatında gerçekçi bir yaklaşım görülür, bu da Perikles'in Atina'daki betimlemesiyle Likya kralı Perikle'nin betimlemesi arasındaki benzerliklerle gösterilir.
- Likya'nın mitolojisi dünya çapında ünlüdür; Sarpedon, Himeyra ve Kanatlı Atigas gibi hikayeler Avrupa Rönesans sanatçılarının eserlerinde de yer almıştır.
- Likya sadece kendi içinde özgün bir kültür yaratmakla kalmayıp, bu kültürü günümüze kadar aktarabilmeyi başarmıştır.
- 19:36Kitap Hazırlama Süreci
- Kitap hazırlanırken önce içindekiler bölümü organize edilmiş, ardından her konunun hangi uzmana verileceği konusunda uzun süre çalışılmıştır.
- Kitapta keşif tarihi, araştırma tarihi, mitolojisi, tarihi halklar, yazısı, dili, kentler, mezarlar ve nekropoller, kültür ve sanat, inanç ve din gibi konular işlenmiştir.
- Bilim insanları arasında en fazla yayın yapan, araştırmalarda bilim üretimi temin eden ve fikir mücadelesi içine girmiş kişiler seçilmiştir.
- 24:05Kitabın Değerlendirilmesi
- Kitapta yer alan bilim insanlarının görüşleri, kendilerinin ilgili araştırmalarının yansımasıdır ve bu görüşlerin farklılık göstermesi bilimin doğasıdır.
- Kitap Türkçesi ve İngilizcesiyle hazırlanmış olup, yurtdışı kütüphanelerde çok okunmuş ve yararlanmış bir eser haline gelmiştir.
- Kitabın 2016'da basıldığı, 2020'de ise Likya'da yaşanan yeniliklerin takip edilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
- 26:14Likya Arkeolojisindeki Temel Sorunlar
- Konuşmacı, Likya'nın temel bir sorununa değinecek ve bu sorunun aslında Anadolu arkeolojisinin başat sorunlarından biri olduğunu belirtiyor.
- Konuşmacı, Fahri İşık Hoca'dan öğrendiklerini aktaracağını ve Ekrem Akurgal Hoca'nın doktora tezi olan "Milattan Önce Altıncı Yüzyıl Likya'sının Yunan Kabartmaları" kitabından bahsediyor.
- Akurgal Hoca'nın tezi "Bir coğrafyanın kaderi" başlığıyla başladığı için sonradan düzeltmek zorunda kaldıklarını ve bu mücadeleyin hala devam ettiğini ifade ediyor.
- 28:02Likya Hakkında Yazılan Kitaplar
- Konuşmacı, Likya için "Lahitlerin yurdu olan yer Likya'dır" başlıklı makale yazan bir kişiden ve 1968 yılından beri Mira ve Lumia'da kazı yapan Yürgün Boryard'ın kitabından bahsediyor.
- Franco Lucian'ın "Opus Magnum" (başyapıt) olarak tanımlanan kitabının yayımından sonra bir buçuk-iki yıl içinde yarı yarıya yok olduğunu belirtiyor.
- Bu durumun "alışkanlık tarihi" ve "beğeni bilimi" adı verilen iki açıdan kaynaklandığını açıklıyor.
- 29:31Alışkanlık Tarihi ve Beğeni Bilimi
- Alışkanlık tarihi, her anlamda yazılanların bilimin geçmişi anlamında olduğu ve beğeni bilimi ise bilimin kendi yöntemleri içinde kabul edilebilir bir husus olmadığı belirtiliyor.
- Franco Lucian'ın kitabının arkeolojik kanıt veya mantık silsilesi olmadan yazıldığı ve bu nedenle sıkıntılı bir yayın olduğu vurgulanıyor.
- Franco Lucian'ın Lukka ülkesi ve halkı ile Likya ülkesi ve halkı arasındaki ilişkiyi yok sayarak binlerce yıllık boşluk oluşturduğu belirtiliyor.
- 31:48Kitapta Bulunan Yanlışlıklar
- Franco Lucian'ın kitabında Likya'nın boş bir ülke olduğu ve bu ülkede başıboş göçer insanlar yaşadığı iddiası yapıldığı belirtiliyor.
- Kitabın içinde dille ilgili henüz tam olarak çözümü yapılamayan Likçe dili ile ilgili yorumlarda "bana sözlü olarak aktardığı gibi" gibi bilimsel olmayan ifadeler kullanıldığı vurgulanıyor.
- Konuşmacı, bu kitabın yanlışlıklarını tamamen ortaya koymak için her birinin ayrıntılı çalışmalarda bulunacağını belirtiyor.
- 35:03Türk Bilim İnsanlarının Küçümsenmesi
- Franco Lucian'ın kitabında Türkiye'deki arkeologların tarihleme çalışmaları yanlış tarihleme olduğu iddia ediliyor.
- Konuşmacı, Türk bilim insanlarının kendi ülkesinin tarihini daha iyi bildiğini iddia edenlerin bu konuyu tartışmaları gerektiğini vurguluyor.
- Franco Lucian'ın kendi kafasındaki resimde var olan Likya uygarlığını Helenler koymuş olduğu iddiasına karşı çıkamadığı belirtiliyor.
- 37:18Arkeolojinin Önyargıların Kurbanı Olması
- Arkeoloji biliminin çokça yayında ama önyargıların kurbanı haline geldiği belirtiliyor.
- İnternet gibi kaynaklardan gelen bilgileri eleştirel gözle değerlendirmenin öneminden bahsediliyor.
- Kültürün kaybolması sadece müzelerdeki eserlerin çalınması değil, aynı zamanda söze aktarılan kültürlerin, inanç değerlerinin de kaybolması anlamına geldiği vurgulanıyor.
- 39:43Likya'nın Coğrafi Alanı
- Likya'nın Krisörden Kardiya sınırı, Kübra'ya kadar uzanan ve oradan Atalea'ya kadar uzanan bir coğrafi alana sahip olduğu belirtiliyor.
- Patara'nın bulunduğu vadi ve Eşan Çayının vadisinin belirleyici olduğu ifade ediliyor.
- 40:32Likya Kültürünün Yeni Buluntuları
- Likyalılar arasında hiçbir yönetici ve idareci olmadığı, yerleşik kültür unsurlarının yok olduğu iddiası, Helenlerin getirdiği unsurlar veya etkisiyle oluşan kültür değişimi olarak açıklanmaktadır.
- Akdeniz Üniversitesi'nden Profesör Taner Korkut'un çalıştığı Girmeler Mağarası'nda yapılan kazılarda Neolitik dönemden kalma obsidyen, çakmak taşları ve keramikler bulunmuştur.
- Mağaranın önünde bulunan höyük, 30-40 yıl önce yol yapımı sırasında makineyle düzeltildiği için üst tabakaları kaybolmuş, sadece yol hizasında kalan alt tabakalara ulaşılabilmektedir.
- 42:32Tunus'daki Buluntular ve İlişkiler
- Tunus yakınlarında bulunan Tava Başı Mağaraları'nda inanılmaz kaya resimleri ve Orta Kolitiye ait keramikler bulunmuştur.
- Çanakkale Üniversitesi'nden Turan Takoğlu tarafından değerlendirilen obsidyenlerin bir kısmı Ege'deki Melos adası'ndan, diğerleri ise İç Anadolu'dan kaynaklanmaktadır.
- Melos obsidyenlerinin 9000 yıl öncesinden itibaren Yunanistan'da ve Anadolu kıyılarında görüldüğü bilinmektedir.
- 45:15Patara Limanı ve Akdeniz Rotaları
- Patara limanı, Fethiye Körfezi'ne göre daha elverişli liman koşullarına sahiptir ve Akdeniz'in ana rotalarının kesişme noktalarından biridir.
- Levant'tan ve Kuzey Afrika'dan gelen malları aktaran Patara, batıdan gelen gemilerin proviant (su ve gıda) temin etmek zorunda kaldıkları bir lokasyondur.
- Eşan Çayı'nın yatağında yapılan buluntular, Patara'nın tarihini ve Lüka'daki bir kentin tarihini MÖ 8. yüzyıla kadar geriye çekmiştir.
- 48:00Taş Baltalar ve Figürler
- Antalya Müzesi'nde Karain Mağarası'ndan bulunan taş baltalar, farklı formlara sahiptir ve geç Kalkolitik-Erken Bronz Çağı'na aittir.
- Bilgisayar kazı çalışmalarında, taş baltaların üzerinde figürler ve zikzaklı donanımlar keşfedilmiştir.
- Bazı taş baltaların üzerinde kırmızı boyayla yapılmış ve zaman içinde kaybolan boya kalıntıları tespit edilmiştir.
- 53:45Likya Tarihi ve Arkeolojik Buluntular
- Konya İlgın ilçesinin Yalvart mezasındaki ünlü kaynak tapınağının Luvice yazı tarihine çok yakın olduğu belirtiliyor.
- Tektonik hareketlilikler nedeniyle kıyı çizgisi büyük değişime uğramış ve eski çağlarda deniz seviyesindeki değişiklikler nedeniyle bazı levhaların tamamen su altında kaldığı ve mucize olmazsa ulaşılamadığı söyleniyor.
- Likya'daki yerleşimler henüz başlangıç aşamasında olduğu için, Anadolu'daki tüm yerleşimlerin göreceli olarak yeni olduğu ve bundan önceki tüm uygarlıkların keşiflerinin Ege'nin batı yakasına yönlenmesi belirtiliyor.
- 55:25Hititler ve Likyalılar
- Dördüncü Tutalya'nın ordusunun Likyalıların üzerine sefer düzenlediği belirtiliyor, ancak konuşmacı bu ifadenin gerçekçi olmadığını, Likyalıların aslında güçlü denizciler ve paralı askerlik yapan bir topluluk olduğunu vurguluyor.
- Sarpedon gibi mitolojik veya gerçek bir liderin varlığı, Likyalıların başsız bir topluluk olmadığı kanısını destekliyor.
- Tutanya'nın Patara'ya geldikten sonra karayolundan Hattuşa'ya gitmek yerine, daha emniyetli olan Kilikya bölgesine deniz yoluyla geçerek kışını orada geçirmiş olabileceği öne sürülebiliyor.
- 58:12Bilimsel Çalışmalar ve Arkeolojik Bulgular
- Bazı bilim insanlarının Luvia'yı (Luka) Mısır'da geçen bir yer olarak tanımlamak için çok sayıda makale yazdığı belirtiliyor.
- Batar Dağı'nın kutsal bir dağ olduğu, hiçbir zaman iskan görmemiş olduğu ve Dördüncü Tutalya'nın ordusunun önünde durduğu söyleniyor.
- Likya toprağının "yok hükmünde kılma" çabalarına karşı inanılmaz yanıtlar verdiği ve yeni bulguların önemini göstermeye çalışıldığı belirtiliyor.
- 59:56Likya ve Deniz Ticareti
- Likya ve Likya deniz ticareti konusunda yeni bir sunum başlıyor.
- Erken demir çağı değerlendirilen seramik dahil olmak üzere arkeolojik bulguların ülke genelinde çok az karşılaşıldığı belirtiliyor.
- Tarih yazımının eskiçağ tarihçilerinden daha çok arkeologların malzemeleri iyi değerlendirip yazması gerektiği vurgulanıyor.
- 1:00:42Likya Bölgesinde Erken Dönem Kazı Çalışmaları
- Likya bölgesinde, Slos hariç, Dükkan ve Elmalı'da çalışmalar yapılmakta olsa da, hiçbir zaman erken döneme odaklı kazı çalışması yapılmamıştır.
- Bulunan erken demir çağı veya 2000 yıllık ilişkili materyallerin hepsi tesadüfen bulunmuş veya kontekslerinden yoksun olarak ortaya çıkmıştır.
- Likya'nın handikapı olarak dikme mezarlar, anıt mezarlar ve kaya mezarları vardır ve yaklaşık 50 yıldır aktif kazılar sürdürülmektedir.
- 1:03:04Likya'nın Stratejik Önemi
- Deniz yolculuğu, günümüzde olduğu gibi o dönemde de en ucuz taşımacılık yöntemiydi ve karayol yapmak gerekmezdi.
- Likya kıyılarına ulaşmadan Ege, Doğu Akdeniz veya Kuzey Afrika'ya ulaşmak mümkün değildi.
- Likya kıyılarında 2000 yıla tarihlendirilen iki batık bulunmakta ve ticari emtialar için önemli bir noktaydı.
- 1:04:59Patara'daki Arkeolojik Bulgular
- Patara'daki Tepecik yerleşiminde erken demir çağ'daki ticari ve kültürel etkileşime ışık tutacak çok fazla arkeolojik buluntu vardır.
- Scrab, Astarte, protonlar ve çömlekler gibi buluntuların çoğu Kıbrıs, Ege ve Doğu Akdeniz ile ilişkilidir.
- 6. yüzyılda Lidya hakimiyetinin yapılmasından sonra olasılıkla Persler tarafından basılmış bir sikke bulunmuştur.
- 1:07:10Patara'nın Korunaklı Limanı
- Patara'nın çok iyi korunmuş bir limanı vardır ve Anadolu'nun Akdeniz kıyılarındaki en önemli ve en korunaklı doğal limanlardan biridir.
- Akdeniz açık bir deniz olduğundan, korunaklı limanlar ticari gemiler için çok önemlidir.
- Kuzey Afrika'dan gelen şiddetli rüzgarlar küçük gemilerin demirlemesini engelleyebilirken, Patara'nın korunaklı limanı ticari gemiler için sığınma imkanı sağlar.
- 1:08:42Likya'nın Ticari İlişkileri
- Likya, İyonya bölgesi, Yunanistan ve Hellas ile 7. yüzyıldan itibaren, özellikle 8. yüzyıldan itibaren çok fazla ilişki kurmuştur.
- Likya bölgesi sadece dışarıdan ticari emtia alan bir bölge değil, aynı zamanda zeytin ve asma terasları gibi üretimi olan bir alandır.
- Likya'dan üretilen malzemeler, özellikle Afrika'dan Nil'in denize döküldüğü Tell Herr'e kadar, Doğu Akdeniz'den Efes'e kadar ihraç edilmiştir.
- 1:11:07Pers Yönetimi Dönemi
- 6. yüzyılın sonundan itibaren Likya'da Pers yönetimi bulunmuştur ve bu yönetimin İyonya'dan farklı bir şekilde yaşandığı görülmektedir.
- 476-420 yılları arasında Likya genelinde arkeolojik materyallerde bir düşüş görülmektedir.
- 460'dan itibaren Ateka'daki vergi listelerinde kentin ismi görülürken, 420 yılına kadar bir Atina komutanı tarafından vergi toplanmıştır.
- 1:12:53Likya'nın Tarihi Gelişimi
- Pers egemenliği döneminde yaklaşık ikiyüz yıl boyunca hakim olan bir güç olmuştu.
- Likya kent devletleri otonom bir şekilde kendi yöneticilerine sahip olup, yer yer kendi aralarında savaş ediyorlardı.
- Beşinci yüzyıldaki siyasi konjonktürü, altıncı yüzyılın sonunda silkeler üzerindeki magister veya B isimlerinden öğrenebiliyoruz.
- 1:14:22Pers Egemenliğinden Sonraki Dönem
- Pers egemenliğinden sonra yaklaşık 360'lı yıllarda Likya ve İyonya birlikte bir satrap isyanı başlamış, 360'lı yıllarda bastırılmıştır.
- Bu süreçten sonra Likya, Pers İmparatorluğu'nun bir bağı olan Karya'daki Hektolit hanedanlığına bırakılmıştır.
- Son yıllarda yapılan çalışmalarda bu döneme ilişkin savunma sistemleri ve yıkım tabakaları bulunmuştur.
- 1:16:27Büyük İskender Dönemi
- Büyük İskender'in gelmesiyle birlikte kentte küçük bir direniş olmuştur.
- Likya bölgesinde farklı noktalarda (Termosos, Kaos, Rodos, Kurs) garnizonlar kurulmuştur.
- Bataryada bulunan garnizon, Büyük İskender güçlerinin tarafından yıkıma uğratılmıştır.
- 1:17:28Ptolemaios Dönemi
- Büyük İskender'in hakimiyetinin sona ermesiyle, yaklaşık MÖ 280 yıllarında Likya ile birlikte Patara'nın Damaikos İmparatorluğu'nun kontrolüne geçmiştir.
- Patara'da Ptolemaios garnizonunun olduğu alanda yönetimi bulunmuştur.
- Bulunan Arsinoe'nin dört mühürü, Ptolemaios garnizonunun varlığını kanıtlamaktadır.
- 1:20:03Denizcilik ve Limanların Önemi
- Likya'nın tarihini anlatırken hep kıyıdan anlatıldığı, çünkü deniz hakimiyeti ve deniz ticareti tarihi belirleyici niteliğe sahiptir.
- Denize egemen olmak tüm çağlar boyunca çok önemli olmuştur.
- Rekotomnos'ların doğu Likya için Limra'yı, batı Likya için Xantos'u seçtikleri bilinmektedir.
- 1:22:19Patara'nın Önemi
- Patara limanı, tarihin bütün dönemleri boyunca daha önemli ve önde gelen kentlerden biri olmuştur.
- Patara gibi, Mura, Andria, Limra ve Olympos gibi kentler hem tarihte hem ekonomide hem sürecin belirlenmesinde son derece önemli bir rol oynaymışlardır.
- Ptolemaios'ların da batıya için Patara'yı, doğuya için Limra'yı seçtikleri bilinmektedir.
- 1:25:18Ptolemaios Dönemi Buluntuları
- Likya'da Ptolemaios'ların inşa faaliyetleriyle ilgili yeni buluntular ve veriler elde edildi: Limira'daki Ptolemaios, Patara'daki buluntu, Fransız meslektaşlarının Liton'da buldukları önemli eserler ve bir aslan başı.
- Bilimsel çalışmalarda, Limra ve Patara'dan gelen farklı renkteki aslanların aynı ustanın atölyesinde üretilmiş olduğu ortaya çıktı.
- Ptolemaios'lar kraliyet atölyeler çalıştırmış, ustaları yetiştirmiş ve Anadolu'da değil, Samos'ta ve Olimpiya'da da kültlerini yaymak için organizasyon kurmuşlardır.
- 1:29:02Roma Dönemi ve Likya Birliği
- 2. yüzyıl Akdeniz, Ege ve Batı Akdeniz için Roma'nın ortaya çıkmasıyla hareketli bir dönem oldu.
- Roma, Seleukos Krallığı'nın Antiochus'un batıya doğru hareketiyle başlayan çatışmalardan sonra tüm kontrolü ele geçirdi.
- Amaia Antlaşması'ndan sonra Roma Likya'yı Rodos'a verdi, ancak Rodos'un ağır vergiler koyduğu ve 20 yıllık mücadele sonunda Roma'nın 167 yılında Likya'yı serbest bıraktığı, "pyds" unvanıyla eş düzeyde bir partner ülke olarak tanımlandığı belirtiliyor.
- 1:32:04Likya Birliği ve Patara'nın Önemi
- Likya Birliği'nin kuruluş tarihi olarak 167 yılı kabul ediliyor ve 2020'nin tema yılı olarak ilan edilen Patara'nın meclis binasıyla bağlantılı olarak daha da gündeme geliyor.
- Roma tarihçisi Livius, Patara'yı "kaput" (başkent) olarak tanımlamış ve Patara'nın stratejik önemi giderek yükseliyor.
- Patara'da basılmış bir Likya Birliği sikkesi gösterildi ve bu birlik, tarihteki ilk birlik olmasa da, en fazla karşılaştırılan birlik olan Aka Birliği ile kıyaslanıyor.
- 1:36:14Likya Birliği'nin Demokratik Özellikleri
- Antik çağ birliklerindeki "ethno-polis" ve "synpoliteia" kavramlarının üçünün de bir arada bulunduğu en demokratik birlik olarak Likya Birliği gösteriliyor.
- Likya Birliği, doğrudan demokrasi ve demokratik temsiliyete giden yolun en iyi izlenebildiği birlik olarak kabul ediliyor.
- Likya Birliği düşüncesi 167 yılında ortaya çıkmadığı, milattan önce 2000 yıldan itibaren Likyalıların herhangi bir kentli değil, Lukka halkları olarak bahsedildiği belirtiliyor.
- 1:38:39Likya Birliği'nin Yönetimi
- Likyalılar, 1000. yüzyılda Atika-Delos birliğinde vergi listelerinde "Likyalılar" olarak geçmektedir.
- Efes Artemis'in bilgilerinden Sabo'nun anlattıklarına göre oy hakkına sahip 23 kent varken, Polybius'a göre 36 kent vardır.
- Likya Birliği'nde üç, iki ve bir oy hakkı olan kentler bulunur, küçük kentler, kasabalar ve köy düzenindeki şehirler bir araya gelerek milletvekili çıkarabilmektedir.
- 1:39:17Likya Birliği'nin Yöneticileri ve Özellikleri
- Birliği yöneticileri arasında iç güvenlikten sorumlu bakan (Hiplas), savunma komutanı (Hipers) ve genel sekreter (Grametheus) gibi görevler bulunmaktadır.
- Likya Birliği, aynı dil, tarih, ırk ve inanç sistemine sahip insanların kurduğu bir ulus devletidir.
- Antik dünyada "federasyon" sözcüğü tanınmamakta, bu nedenle bu durum söz konusu değildir.
- 1:40:02Likya Birliği'nin Etkisi
- Likya Birliği'nin özellikleri, 1748'de büyük düşünür Montesquieu'nün "Yasaların Ruhu" adlı kitabında büyük yer bulmaktadır.
- Montesquieu, en mükemmel cumhuriyet modeli olarak federatif cumhuriyet modelini örnek göstermek için Likya Birliği'ni kullanmıştır.
- Montesquieu'nun bu düşüncesi, 1787'de Amerika Birleşik Devletleri'nin kurucu kuruluş anayasası hazırlıklarında sıkça ele alınmıştır.
- 1:41:59Konferans Kapanışı ve Duyuru
- Konferans, Luka'dan Likya kitabının 44 makalesinin yer aldığı bir izdüşümü olarak değerlendirilmiştir.
- Yapı Kredi Kültür Sanat ve Yapı Kredi Müzesi'nde "Karagözüm İki Gözüm" sergisi açılmıştır ve sergide Pegasus'un küratörünün yaptığı modern gölge oyunu uygulaması bulunmaktadır.
- Yapı Kredi Kültür Sanat'ın etkinliklerinden ve Yapı Kredi Yayınları'nın kitaplarından haberdar olmak için sosyal medya kanalları ve web sitesi takip edilebilir.