Buradasın

Kazanma Sanatı: Felsefi ve Nöropsikolojik Bir İnceleme

youtube.com/watch?v=Z9f3WxeNEC8

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Haber Global'de yayınlanan "Başka gündem" programının bir bölümüdür. Programda sunucu, felsefeci-yazar Prof. Dr. Betül Çoşkun Söken, nöropsikolog Dr. Timur Yılmaz ve yaratıcı marka danışmanı Mustafa Can gibi konuklarla birlikte "kazanma sanatı" konusunu tartışmaktadır.
Video, kazanma kavramının tarihsel gelişimi, nöropsikolojik temelleri ve toplumsal boyutlarını ele almaktadır. Konuşmacılar, kazanma-kaybetme diyalektiğini, bu kavramların beyin üzerindeki etkilerini, kapitalizm sistemindeki rolünü ve zaman içinde nasıl değiştiğini tartışmaktadır. Ayrıca, modern eğitim sisteminin kazanma kavramıyla ilişkisi, yeni kuşakta başarı kavramının nasıl değiştiği ve gelecekte başarılı olmak için gerekli kriterler de incelenmektedir.
Programda, kazanmanın üç farklı pencereden (fizyolojik, sosyal ve entelektüel) incelendiği, beynin farklı bölümleriyle (sürüngen beyni, memeli beyni ve neokorteks) kazanma dürtüsü arasındaki ilişki, dopamin gibi nörotransmitterlerin rolü ve farklı beyin tipleri (dopaminerjik, serotolojik, testosteron ve östrojen beyni) için farklı kazanma stratejileri gibi teknik konular da ele alınmaktadır. Video, John Wooden gibi başarı efsanelerinin görüşleriyle zenginleştirilmiş ve izleyicilerin sosyal medya üzerinden katılımını teşvik etmektedir.

00:17Program Tanıtımı ve Konuklar: Program "Kazanma Sanatı" başlığı altında, iş hayatında ve ilişkilerde kazanmak, kaybetmemek konularını ele alıyor.
Konuklar arasında felsefeci-yazar Prof. Dr. Betül Çotu Söken, nöropsikolog Dr. Timur Yılmaz ve yaratıcı marka danışmanı Mustafa Can yer alıyor.
Programda "Başka gündem" etiketiyle Twitter ve Instagram üzerinden izleyicilerin katılımına da açılmış.
01:58Kazanma ve Kaybetme İlişkisi: Günümüz dünyasında kazanma zorunluluğu öne çıkmış durumda, ilişkiler çeşitlendiği ve insan hareketliliği arttığı için karşılaşmalar çoklaşmış.
İnsan doğasında hazlara yönelme ve acılardan kaçma eğilimi vardır, bu da kazanma ve kaybetme ile ilişkilendirilebilir.
Eğitim dünyasında özellikle kazanma ve başarı odaklı bir yaklaşım benimseniyor.
03:52Kazanma ve Kaybetme Diyalektiği: Kazanma-kaybetme diyalektiği karşılıklı olarak var eden şeylerdir ve bunlarla ilgili kendimizle, başkalarıyla olan ilişkilerimizde muhasebe yapmak önemlidir.
Kazanç ve kayıp kavramlarının gerçek anlamını anlamak ve bunların diyalektik ilişkisini görebilmek gerekir.
Kazanırken kaybetme ve kaybederken kazanma durumları da değerlendirilmelidir.
05:44Beyin ve Kazanma İlişkisi: Kazanma ihtiyacı beyindeki ödül bölgelerinde yer alır ve ödül algısı aynı zamanda haz ve tamamlanmışlık duygusuyla ilişkilidir.
Kazanma deneyimi beyinde sürekli tekrarlanma isteği uyandırır ve ödülsüz kalınca suni ödüllendirme eğilimi ortaya çıkar.
Davranış ve eylem arasında fark vardır; eylem anlamlı bir davranıştır, refleksler ise davranış olarak değerlendirilmez.
07:12Kazanma ve Toplumsal Yapı: Kazanma kavramı kapitalizmle birlikte daha da anlam kazanmıştır çünkü sistem sürekli kazanmayı istemektedir.
Toplumsal yapıda kazanamayanlar güçsüz olarak görülür ve bu durum antropolojik açıdan selesyon olarak değerlendirilebilir.
Kazanma, sahiplik ve başarı kavramlarıyla ilişkilidir; kazanmanın sonucu bir şeye sahip olmak anlamına gelir.
09:20Başarı Kelimesinin Zamanla Değişimi: 1990 öncesinde "başarı" kelimesi toplumsal anlamda işlevliydi çünkü o dönemde insanlar 150-200 kişilik klan gruplarında yaşıyorlardı.
Bu küçük gruplarda başarı kolayca paylaşılabilirdi; biri güzel yemek pişirirken, diğeri para kazanırken, üçüncüsü atletik başarıyla ödüllendirilirdi.
2000'li yıllara gelindiğinde yeni teknoloji ile birlikte insanlar 150-200 kişilik klan formundan çıktı ve birdenbire 3,5 milyar insanla aynı masaya oturduklarını fark ettiler.
11:07Başarı Kavramının Yitirilen İşlevi: Yeni teknoloji ile birlikte dünya ölçeğinde yarışa başlandığında, herhangi bir alanda başarılı olma şansı kalmadı çünkü dünyada her zaman daha başarılı biri bulunuyordu.
2000'li yılların sonrasında birinin kendini başarılı olarak tanımlaması mümkün değildi çünkü her alanda daha başarılı birinin olduğu bir alanla karşılaşıyordu.
Üniversite tercih sürecinde çocukları kariyerist bakış açısıyla ikna etme formülü artık işlevini yitirmiş, çocuklar artık kurumsal şirketlerde kariyer basamaklarını tırmanmak istemiyorlar.
13:03Başarı Kavramının Yeni Anlamı: Dünyada ve Türkiye'de kar amacı gütmeyen şirket sayısı o kadar artmış ki, kar hedefi olmayan şirket biçimi artık yaygınlaşmış durumda.
Kapital ekonomilerin karşısında kendini gerçekleştirme ve dünyayı değiştirmek gibi bambaşka hedefler çizilmeye başlanmış.
Kazanma kavramı beynimizde üç farklı şekilde programlanmış durumda: canlı bir tür olarak, memeli grubunda bir varlık olarak ve insanoğlu olarak.
14:45Kazanma Kavramının Farklı Boyutları: Homo sapiens olarak bir canlı olduğumuz için, fizyolojik ihtiyaçlarımızı karşılayabildiğimizde kendimizi kazanan gibi hissederiz ve bunun için başka insanlarla büyümemize bile gerek yoktur.
Memeli grubunda bir varlık olduğumuz için sosyal varlıklarız ve beğenilme, takdir görmek gibi sosyal ihtiyaçlarımız vardır.
Sosyal varlık olarak kazanma, seçilen olarak kazanabilme ve toplumdaki yer sözünün geçmesi gibi sosyal boyutlar içerir.
17:15Kazanmanın Sosyal Boyutu: Sosyal bir varlık olduğumuzda kazanma, birlikte yaşadığımız kişilerin gücümüzü değerlendirmesine göre şekillenir.
Kazanmak artık bireysel bir kavramdan çıkıp, başkalarıyla rekabet ve bu rekabetin başkaları tarafından değerlendirilmesiyle ilgili bir kavram haline gelir.
Homo sapiens'in prefrontal ve obitofrontal korteksi sayesinde para ve sosyal medya gibi kurgular yaratabildiğimiz için, kazanma kavramı sadece insana özgü bir sahada gerçekleşir.
18:39Kazanmanın Sinirbilimsel Boyutu: Kazanmanın sinirbilimsel üç tabakası vardır: fizyolojimizle ilgili olan, sosyal hazlar ve hedeflerimiz.
Tarım toplumunda, sanayi toplumunda ve bilgi toplumunda kazanma hedefleri farklılık gösterirken, dijital çağda da farklı bir anlam kazanmıştır.
Üst kortikal kazanma, tamamen felsefi ve hayale dayalı olup, hiçbir sınırı yoktur; bir alanın kazançlı olmasının diğer alanlarda kaybetme anlamına gelebilmesi mümkündür.
20:19Kazanmanın İnsan Doğasıyla İlişkisi: Kazanma ve kaybetme insan doğasıyla çok yakından ilişkilidir; Abraham Mol'ün deyimiyle "sürüngen beyin" ve "lüks beyin" olarak ifade edilebilir.
Tüm bu süreçler insan doğasıyla ve karşılaşma biçimleriyle ilgilidir; eski çağlardan tarım dönemine, endüstrileşmiş dönemde ve günümüzdeki dijital dünyaya kadar farklılık gösterir.
Modern sonrası dönemde kazanma kavramı değişmiştir; gönüllülük esasına dayanan, kar değil haz alma amaçlı çalışmalarda kazanma olabilir.
23:06Kazanmanın Psikolojik Boyutu: Erken çocukluk dönemindeki doyum eksikliği, ileriki yaşlarda telafi etme eğilimi gösterir; kapital sistemde sürekli takdir ve onay bekleyen kişilerin geçmişte onaylanmamış bir durumdan kaynaklanabilir.
Tarım kültürü ile başlayan mülkiye kavramı, stoklama ve rekabeti artırmış, paylaşma kültürünü azaltmıştır.
Feodal yapı, mülkiyet üzerinden veya sosyal ilişkiler üzerinden olabilir ve bu yapıda tahakküm ve egemenlik kavramları önemlidir.
26:29Evrimsel Yaklaşım ve Organize Olma Becerisi: Evrimsel yaklaşma birçok konuyu anlamayı kolaylaştırır ve insanın temel özelliği örgütlenme ve birlikte organize davranma becerisidir.
Tarım devrimiyle birlikte daha kalabalık gruplar bir arada yaşamaya başlamış ve bu da ekonomik sistemlerin doğmasına neden olmuştur.
Ekonomik sistem, kalabalık grupların nasıl organize olacağını yönetmek için kurulan bir sistemdir.
27:12Başarı Kavramının Evrimi: Artan potansiyel ve büyüme baskısıyla başarı kelimesi organizasyon yapısını bozarak, kalabalık grupların birbiri içinde organize olmasını düzenlemek için seçilmiş bir kavram haline gelmiştir.
Başarılı olanlar, daha başarısız bulduklarını yönlendirmeyi başarıyor ve bu durumda piramidal bir formül oluşuyor.
Tek başına doğada böyle bir formül yokken, kalabalık gruplarda, kentlerde ve ülkelerde bu formül ortaya çıkıyor.
28:11Başarı Kavramının Modern Dünyada Yeri: Dünyanın yarısı bir aradayken, kalabalık halde olma başarı ve büyümeyi zorlayarak başarı kelimesini belirgin hale getiriyor.
Başarılı olma duygusu zamanla negatif bir yön kazanıyor ve mutluluğun kendisi başarının bir hali olarak tarif ediliyor.
Birkaç yüz kişilik küçük topluluklarda başarı kelimesi etkiliyken, üç buçuk milyar insan bir aradayken bu kavram daha karmaşık hale geliyor.
29:22Ölçme ve Değerlendirme Sistemi: Modern dünyada ölçme ve değerlendirme çok öne çıkmış durumda, özellikle eğitim dünyasında.
Birinci Dünya Savaşı sonrası sürekli ölçeklendirmeler yapılmaya başlanmış ve sürekli karşılaştırmalar yapılıyor.
Nitel varlıkları rakamlaştırıp nicelleştirmek ve algoritmalar kurmak için hayatımızdaki tüm bilgileri ölçülebilir hale getirmek gerekiyor.
31:20Sıralama ve Kazanma Hırsı: Üniversite sınavları gibi merkezi sınavlar, Türkiye'de ülke çapında bir sıralama yaparak bireyleri öncelik ve sonralık sıralamasına soktu.
Modern medya ve reklam sektörü, sınırları aşarak kazanma arzusunu daha da güçlendiriyor.
Bazı insanlar, bilgileri farklı kullanarak bizi kazanma hırsının içine sürüklüyorlar.
33:41Nörolojik ve Psikolojik Etkiler: Nöro ikna ve nöropazarlama alanında en bilinen trik risktir; riskli durumlar daha büyük dopaminerjik pike neden olur.
Fare deneylerinde, ödülün geleceğinin belirsiz olduğu durumda (yüzde elli ihtimalle) dopaminerjik pik en yüksek seviyeye ulaşır.
Günümüzde bazı platformların CEO'ları, kullanıcıların uykusunu bile düşman olarak görüyor ve bu durumda ağır niyetli bir politika izleniyor.
36:45Kazanma Dürtüsü ve Modern Ekonomi: Günümüzde, pazarlamacıların müşterilerin kendilerini aşmaya çalışması yeterli olduğu bir ekonomik sistemin dünyayı sardığı bir yüzyılda yaşıyoruz.
Tosuncuk vakası gibi dolandırıcılık olayları, insanların kazanma arzularını illüzyonlarla kullanarak bir sürü insana zarar veriyor.
Kazanma dürtüsü, hayatta kalmak ve çoğalmak için doğa tarafından yerleştirilmiş bir mekanizma olmasına rağmen, günümüzde düşmanımıza dönüşüyor.
38:13Eğitim ve Sınırlar Üzerine Düşünme: Modern eğitim sisteminin bilgi yığınlarını ezberletmek yerine, insanların kazanma motivasyonlarını fark etmelerini ve başkalarının bunu kullanmasını engellemelerini öğretmesi daha önemli.
İnsanların sınırlarını tanıma ve bu sınırların sonuçlarını anlamaları gerekiyor.
"Kazanmak için dünyaya gelmiş" gibi terimlerin ötesine geçmenin zamanı geldi.
39:10İkinci Dünya Savaşı Sonrası Toplumsal Değişim: İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Batı toplumunda bireysel varoluşun öz sınırların tanınmasıyla gerçekleşmeye başlamış.
İnsanlar artık kendilerinin ve karşı tarafın sınırlarını görmeye başlamış, rekabetin risklerini tahmin etmeye çalışıyorlar.
Dolandırıcılık vakalarında, dolandırıcının amigdala korku bölgesini bloke ederek mağdurları teslimiyete getirdiği görülüyor.
41:29Başarı ve Kazanma Kavramları: Dolandırıcının niyetine ulaşması onun kendi açısından başarılı olmasına neden olabilir, ancak toplumsal değerler açısından değerlendirildiğinde tartışılabilir.
Kazanma dürtüsü, insanların kısa yoldan zengin olma arzusunu kullanarak dolandırıcılık yapmalarına neden olabiliyor.
Kazanma hırsı, sosyal varlık olmanın gerektirdiği karşılıklı güveni sarsmadığı için aslında kazanma anlamında başarısız olabilir.
44:42Hedef Odaklılık ve Süreç Odaklılık: Sinirbilimde hedef odaklılıkla süreç odaklılık karşılaştırılıyor.
Hedef odaklı bir kişi, kaybettiğinde nörotransmitterlerin değişimiyle keyif, haz ve mutluluğunda blokaj yaşayabilir.
Oyun tasarımcıları, oyuncunun kaybettiğinde hemen tekrar oynamak istemesi için düşüşün azıcık olması gerektiğini hesaba katar.
45:34İnsanın Haz Alma Biyolojisi: Homo sapiens sadece kazanarak değil, faydacı olmaktan, başkalarına yardımcı olmaktan ve şükran duymaktan da keyif alır.
Şükran yazmanın bile mutluluk skalalarını artırdığı kanıtlanmış olup, insanlar doğru beslenmekten, güzel uyumaktan, sevmekten ve sevilmekten uzun vadeli haz alabilmektedir.
İnsanlar dopamin gibi kısa vadeli hazlardan ziyade, başkalarına yardımcı olmak, adalet dağıtmak gibi daha yüksek tatmin düzeylerinden haz alabilirler.
47:56Felsefe ve Bilimin Birleşimi: Antropolojinin, felsefi antropolojinin ve bilimsel verilerin bir araya gelerek bütünleştiği bir nokta vardır.
Felsefe ile bilim arasında zıtlık değil, birbirini destekleyen ilişkiler vardır.
Felsefeci olarak insanlar arasındaki ortak paydaları örneklerden yola çıkarak ortaya çıkarmak önemlidir.
48:51Durdurabilme ve Başlatabilme Yeteneği: İnsan türü için durdurabilme ve başlatabilme bir meziyettir ve organizite açısından değerlendirilebilir.
Ali Şeriati'ye göre beşer ve insan ikiye ayrılır; beşerler nöropsikolojik özelliklere sahipken, insanlar alturizm ve özgecilik gibi özelliklere sahiptir.
İnsan türü tamahkardır ve kendini durdurabilme yeteneği olmadan tamah etme sorunu yaşar.
50:33Ödüllendirme ve Tolerans: Müstakbel bir kumar bağımlısının eğilimi, ödülün rastgele zamanlarda gelmesiyle birlikte gelişir.
Rastgele ödüllendirme durumunda organizma, ödüle karşı tolerans geliştirir ve bu durum müptezelliğe kadar gidebilir.
Kapitalizm rastgele zamanlarda ödüller vererek, sabit maaşlı ve primli çalışanlar arasında performans ve depresyon skalasında farklılıklar yaratır.
52:28Anlam Arayışı ve Ödüllendirme Sistemi: Günümüzde anlam kaybı problemi yaşandığı için herkes yeni anlamlarını ve yaşam amacını bulmak için arayış içindedır.
Çocuklar neden diye sorar çünkü anlamlı buldukları hikayelerin artık anlamlı olmadığını hissederler.
Ödüllendirmenin doğru yerde, doğru zamanda ve doğru miktarda olması gerektiği, aksi takdirde öğrenilmiş çaresizlik veya kendini sabote etme davranışları gelişebilir.
55:08Kazanmak ve Kaybetmek İlişkisi: Kazanmak ve kaybetmek arasındaki ilişki, yolculuğun sonu değil yolculuğun kendisi olduğu düşünülür.
Kısa vadeli kayıplar, uzun vadede deneyim kazandırır ve kişiyi daha mukavim hale getirir.
Aşı gibi, bazı kayıplar gibi görünen şeyler aslında bedeni güçlendirir ve bizi daha güçlü kılar.
56:45Bunalım ve Yaşam Kültürü: İnsan bunalımlı bir varlık olup, kaybettiğimiz zaman bunalıma gireriz.
Önemli olan bu bunalımlardan bir yaşama kültürü ortaya çıkarabilmektir.
Krizden kurtulmak için ne yapmamız gerektiği, düşüncemizi ve zamanımızı nasıl değerlendireceğimiz önemlidir.
58:22Kazanma ve Kaybetme Arasında: Kazanmak yerine kaybetmek, bunalımlı varlık olarak insanın ipin ucunda durmaktadır.
Sadece kazanmaya odaklanmak yerine, her yönünden bakabilmek ve muhasebesini yapabilmek önemlidir.
Sadece kazanmaya odaklanan "ben varım" anlayışı, yalnızlık ve kaybetme sonucunu getirebilir.
59:03İngiltere'de Yalnızlık Bakanlığı: İngiltere'de yalnızlık bakanlığı kurulmuş, bu durum anlam kaybı ve kazanma-kaybetme arasındaki sıkışıklığı göstermektedir.
Alfredatler teorisi, aşağılık kompleksi kavramını açıklamaktadır.
Aşağılık kompleksi, kabullenilmiş bir mutlak kayıpla başlanan ve bu kaybı telafi etmek için farklı varoluş biçimleri gösteren bir durumdur.
1:03:06Kazanma Stratejileri: Bireylerin kazanma motivasyonları ve stratejileri birbirlerinden farklılık gösterebilir.
Kazanma hırsı fizyolojik olmasına rağmen, sosyal yaşamlara projekte edilmesi tutmayabilir.
Herkesin kazandığı bir toplum yoktur, bu maddenin tabiatına aykırıdır.
1:04:34Kazanma Stratejileri ve Kişilik Türleri: Amerika-İrak savaşında en çok madalya almış keskin nişancı, bir dopamin reseptörü nedeniyle şiddet eğilimi gösteren biriydi ve babası onu askeri okula göndererek ülkesinin kahramanı yapmıştı.
Sinirbilimde kişilikler dört büyük nörotal smite'e göre bölünmektedir: dopaminerjik, serotolojik, testosteron beyni ve östrojen beyinler.
Dopaminerjik insanlar ödül hazza meraklıdır ve hedefe odaklıdır, onları kazanmak için kısa vadeli, küçük ve her seferinde büyüyen hedef ödül sistemleri gereklidir.
1:06:15Farklı Kişilik Türlerinin Kazanma Stratejileri: Serotolojik (güven odaklı) insanlar uzun vadede hedef belirleme stratejisiyle motive edilir.
Testosteron beyni olanlar liderlik etmeyi severler ve onları yakalamak için diğerlerinin üzerinde olma hakkı tanınmalıdır.
Östrojen beyinleri olanlar eğitim sisteminin eninde sonunda ölçme değerlendirmesi olmasını gerektirir, yoksa kazanan ve kaybeden olmaz.
1:07:31Sınav Sisteminin Tarihi ve Amacı: Sınav sistemi aslında hafızayı güçlendirmek için tasarlanmıştır; öğretmenler, öğrencilerin eve gidip tekrar yapmadığı için bilgiyi hatırlama yüzdesinin düşmesini önlemek için sınavlar kullanmıştır.
Modern eğitim felsefesinde sınıfların renklere göre kodlanması etik sorunlara yol açmaktadır.
Homo sapiens'in mağaradan uzaya ulaşmasının sebebi mutsuzluklarımızdır; başarısızlıklarımızdan kendini aşmak ve öğrenmektedir.
1:10:44Eğitim Sisteminin Sorunları ve Çözümleri: Eğitim sistemi tamamıyla kazanmaya odaklı başarı ve bu başarıyı sınavlarla ölçme şeklinde tasarlanmıştır.
Her bir kişinin özel durumu, yetenekleri ve potansiyeli bu sistemin içerisinde kaybolabilir, aileler ise hala çok baskılı bir şekilde bu sistemi desteklemektedir.
Kişilerin erginleşmesi, olgunlaşması, potansiyellerini keşfetmelerine fırsat tanınması ve kendilerini yürüyüş yolu çok önemlidir.
1:12:15Kazanma ve Kaybetme Kavramları: Kazanmanın mutlak göstergesinin ne olduğu (maddi birikim, prestij, statü, özgeçmiş) belirlenmelidir.
Kazanma ve kaybetme birbirini karşılıklı var eden şeylerdir; hep kazanıyor olsaydı kaybetme kavramı olmayacaktı.
Toplumsal olarak kuşaklar arasındaki fark azalmıştır; eskiden elli yıllık kuşak farkı şimdi üç-beş yıllık bir farka dönüşmüştür.
1:13:18Yeni Kuşakların Başarı Anlayışı: Velilerin çocuklarına karşı farklı yaklaşımları vardır; bazıları ekonomik güven sorunu yaşarken, bazıları ise yeni teknolojinin getirdiği kuşaklara uyum sağlamayı öğrenmişlerdir.
Üniversiteden çıkan çocukların önemli bir kısmının, belli standartların üzerinde kaldıklarında başarı- başarısızlık sistemini kullanmayacakları gibi görünmektedir.
Belli bir ekonomik gelir seviyesinin üzerinde paranın mutlulukla bir alakasının olmadığı, daha üst seviyeye ulaşmak için kazanma hırsını barındırmayan bireylerin oranı yaklaşık %20 civarındadır.
1:14:34Gençlerin Meslek Tercihleri: On sene önce çocukların meslek tercihlerinde büyük kurumsal markaları tercih ederken, şimdi "bilmiyorum" veya "emin değilim" gibi cevaplar veriyorlar.
Üniversitelerde meslek odaklı gruplardan bilim odaklı gruplara doğru bir kayma görülmektedir.
Üniversitelerin sadece mesleklerin okutulduğu bir ortam olmaması, çeşitli bilim dallarıyla tanışma ortamı olması gerekmektedir.
1:16:01Zaman ve Başarı Anlayışı: Bir taksiciye göre herkesin hayatında üç-beş saniye çalarak devam ediyor ve bu başarı kabul edilmektedir.
Yeni kuşak (X-Y'ler) konvansiyonel markaların, iş tanımlarının ve eğitim sistemlerinin içinde henüz yerlerini bulamamışlardır.
Günümüz gençlerinin başarı tanımlamasında yaratılmış bir şeyi alıp veya bir markanın altında çalışmak yok gibi görünmektedir.
1:17:51Yenilikçilik ve Özgürlük: Gençlere sürekli olarak inovatif davranma, yenilikçilik ve girişimcilik öğretilmektedir.
Özgürlük ve özerklik kavramları her zamankinden daha fazla insanların zihninde öne çıkmış durumdadır.
Kişilerin kendi ayakları üzerinde kalabilmeleri, alışılagelmiş kalıpların dışına çıkabilmeleri önemlidir.
1:19:07Standardize Edilmiş Sistemler: Eskiden Türkiye'de başarı kavramı doktor ve mühendis olmakla sınırlıydı, ancak günümüzde bu kavram daha özgür hale gelmiştir.
Standardize edilmiş sistemler, herkesin aynı standartlara uyum sağlamasını gerektirir ve bu durum disleksik bireyler gibi farklı durumlarda başarısızlık yaratır.
Barack Obama'nın "sadece oyunda kazanmayın, oyun yapın" sözü, bireylerin üretime ve işin içine girmeye çalıştıklarını göstermektedir.
1:21:09Gelecekte Kazanan Kişiler: Gelecekte en başta karnını doyurabilen, korunabilen ve güven alanı oluşturabilen kişi kazanacak.
Sosyal anlamda kabul gören ve sözünü dinleten kişi de kazanacak.
Gelecekte iki değer kazanan ülkeleri belirleyecek: sanat ve tercih yapma yeteneği.
1:22:13Sanat ve Bilgi: Gelecekte bilginin ucuzlaşacağı için, bilgi yığınına güvenerek hekimlik yapmaya çalışan bir hekim kazanamayacak.
Hekimlik mesleğinin büyük bir kısmını algoritmalar yapacak, ancak özel durumları (ideografik) değerlendirebilen sanatsal yetenek önemli kalacak.
Aristoteles'in "insanla ilgili olan her şey sanattır" sözü unutulmamalı, mimarlık bile sanat ürünü.
1:24:12Tercih Yapma Yeteneği: Gelecekte algoritmalar hastalıkların olma ihtimalini hesaplayabilir, ancak son karar vermek insanın elinde kalacak.
Bilgi yığınına veya mal mülke yatırım yapan değil, karar verme yeteneğini geliştiren ülkeler, şirketler ve bireyler kazanacak.
Karar verme yeteneği için karar verme inisiyatifinin verilmesi gerekiyor, aksi takdirde yetkinlik atrofiye uğrayabilir.
1:26:30Geleceğin Başarı Kriterleri: Gelecekte başarıyla alakalı kritik olanlar felsefe ve etimoloji.
Yeni teknolojilerle birlikte etimoloji önem kazanıyor, dilin yüksek seviyede kullanılması zorunlu hale geliyor.
Kendi dilini etimolojik kökenleriyle bilme, kendini tanıma ve konsantrasyon yeteneği gelecekte başarı için kritik öneme sahip.
1:29:05Konsantrasyon ve Multidisiplinerlik: Geleceğin en kritik hikayesi bir şeye uzun süre konsantre olabilme yeteneğidir.
Bir şeye bir saat konsantre olabilen kişi başarılı olacak.
Multidisipliner olmak önemli, ancak aynı anda birçok işi çok iyi yapmak mümkün değil, derinlik ve genişlik arasında denge kurmak gerekir.
1:30:09Dikkat Bozukluğu Tartışması: Konuşmacı, dikkat bozukluğu tanısının aşırı kullanılmasından ve ilaç tüketiminden endişe duyduğunu belirtiyor.
"Bozukluk" teriminin yerine "farklılık" terimini tercih ettiğini, çünkü "bozukluk" demek normal ve anormal olarak ayırmak olduğunu söylüyor.
Standardize etmek ve varoluşsal reddedici bir bakış açısıyla bireyleri (LGBT, dikkat eksikliği olan çocuklar) heteronormatif sistemde uyumlu bireyler olarak yapmanın tehlikeli olduğunu vurguluyor.
1:31:52Psikologların Sisteme Uyum Sağlama Rolü: Psikologların toplumu sisteme adapte etmekten başka bir şey yapmadıklarını ve sistemi en iyi bilen kişiler olduklarını belirtiyor.
Psikologların nesnel bir bakış açısına sahip olmaları sayesinde, sistemi bildiklerinde insanları nasıl uyumlu hale getirebileceklerini biliyorlar.
Evrim anormalle devam ediyor ve son yüz yılda dengelenebilmesi için sanat ve felsefenin çok önemli olduğu vurgulanıyor.
1:33:11Kazanma ve Kaybetme İlişkisi: Bir insanın kazanması için önce kendisini tanıması, kendisine inanması ve kaybetmekten korkmaması gerektiği belirtiliyor.
Korkanların hiç korkmayanlara oranla daha başarılı ve daha çok kazandıkları kanıtlandığı, çünkü korkusuzlar hedefine ulaşmak için gerekli çabayı göstermiyorlar.
Motivasyonun herkes için farklı olduğunu, bazılarının paradan, bazılarının saygınlıktan, bazılarının babasının gözüne girebilmekten motivasyon aldığını belirtiyor.
1:35:02Başarı İçin Gerekli Koşullar: Anlamı ve yaşam amacını bulmak için felsefe öğrenmek, kendini doğru tarif edebilmek için dilini geliştirmek gerektiği vurgulanıyor.
Kendini tanımazsan bir başkasını da tanımaya fırsat bulamazsın, bu nedenle kendini tanımaya çaba sarf etmek gerekiyor.
Hayatta hem kazanma hem de kaybetmenin olduğunu, önemli olan kaybedilmiş olanlardan ders almak ve deneyim biriktirmek olduğu belirtiliyor.
1:36:01Bilgi ve Değerlerin Önemi: Başarı için gerekli koşulun bilgilerle bağlantılı olduğunu, ancak yeterli koşulu sağlayacak olanın somut örneklere doğrudan bakabilmek olduğu belirtiliyor.
İnsan yaşamında ihtiyaçlarla örülmüş bir yaşamın bir yandan da değerleri ve erdemleri olduğu vurgulanıyor.
İnsanların sadece ihtiyaçlarını gidermekle kalmayıp değerlerini ve erdemlerini de gözetmeli diye düşünülüyor.
1:37:22Kazanma Obsesyonuna Karşı İsyan: Başarılı olmak ve başarısız olmak arasındaki ambivalansın bir bireyin ikilemi olduğunu, dünyada bunu reddedip isyan etmemiz gerektiğini belirtiyor.
Sadece bireysel öznel galibiyetlerle birlikte türün kendi içerisinde devam ettiremez hale gelmiş olduğu vurgulanıyor.
Kazanma obsesyonuna karşı isyan etmemiz gerektiği, hep beraber kazandığımız bir sistem yaratmamız gerektiğini söylüyor.
1:38:45John Wooden'ın Başarı Anlayışı: Amerikan basketbolunun efsane isimlerinden John Wooden'ın kazanma ve başarı anlayışının felsefi boyutu ele alındığı belirtiliyor.
Wooden'ın "Şikayet etmeyin, bahaneler üretmeyin, kabiliyetinizi sonunda en iyisini yapın" ve "Asla birisinden iyi olmaya çalışmayın, her zaman başkalarından öğrenin" gibi konuşmaları aktarılıyor.
Wooden'ın on iki şampiyonluk edinmiş ve sporcularına sadece kazanmayı değil, kaybettiklerinde de kazanabileceklerini göstermiş bir isim olduğu belirtiliyor.

Kazanma Sanatı: Felsefi ve Nöropsikolojik Bir İnceleme

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir