Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Bilin Bakalım" programının bu bölümünde, sunucu Konya Bilim Merkezi'nde rasathaneler (gözlemevleri) hakkında bilgi veriyor. Videoda Sinan adında bir astronom da yer alıyor.
- Video, İslam dünyasında rasathanelerin tarihini anlatıyor. Müslüman dünyasının astronomi çalışmalarının Harun er-Raşit döneminde başladığı, El-Memun'un rasathanelerin başlangıcını yaptığı, Selçuklu Sultanı Melikşah'ın İsfahan'da yaptırdığı gözlemevi ve Nasrüddin Tusi'nin Mera gözlemevi gibi önemli rasathaneler hakkında bilgiler veriliyor. Ayrıca Uluğ Bey'in Semerkant'ta kurduğu gözlemevi ve burada kullanılan yıldız tabloları da gösteriliyor.
- 00:25Konya Bilim Merkezi'ndeki Gözlemevi
- "Bilin Bakalım" programı Konya Bilim Merkezi'nde geçmişten günümüze rasathaneleri (gözlemevleri) anlatacak.
- Arkada görülen 41 metre yüksekliğindeki kule Konya Bilim Merkezi'nin gözlemevi.
- Burada çalışan astronomlar rahatlıkla gözlem yapabiliyor.
- 01:12İslam Dünyasında Astronomi Çalışmaları
- Namaz ve diğer ibadetlerde saat ve tarih tayini, kıblenin doğru tahmini gibi dini görevlerde gerekli olan ihtiyaçlar Müslümanları astronomi konusunda çalışmalar yapmaya sevk etmiştir.
- Astronomi çalışmalarının Müslüman dünyasında bilimsel seyri Harun er-Raşit döneminde Platomeos'un "El-Majistisi" çevrilerek açılmıştır.
- Oğlu el-Memun ise astronominin icra edildiği ilk kurumları yani rasathanelerin başlangıcını yapmıştır.
- 01:45Önemli Rasathaneler
- Şemmasiye Rasathanesi, Şam'daki Kalsiyum Rasathanesi ve sonrasında İslam dünyasının her yerinde kurulacak olan rasathaneler büyük ölçüde el-Memun'un yaptırdıklarını örnek almışlardır.
- Selçuklu Sultanı Melikşah tarafından İsfahan'da yaptırılan gözlemevi ve Nasrüddin Tusi'nin girişimiyle açılan Mera Gözlemevi de İslam astronomi tarihinin önemli atılımlarından sayılır.
- İslam astronomi tarihinin son ve büyük gözlemevi ise İstanbul'da Takiyyuddin Raşit teşebbüsü ile 1575'te açılmıştır.
- 02:20Uluğ Bey ve Zic
- Hem bilgin hem hükümdar olan Uluğ Bey, Semerkant'ta 1420'de kurduğu gözlemevi'nde İslam astronomi çalışmalarında büyük ölçüm araçlarını kullanmıştır.
- Elimde tutulan tıpkı basım yıldız tabloları (Uluğ Beyzic'i) İslam dünyasında saat ve takvim hesaplamalarında uzun süre kullanılmıştır.
- Bu zic bugünkü modern gözlem değerleri ile hemen hemen aynıdır.