Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Exceltis Uydu Sempozyumu'nda gerçekleşen bilimsel bir konferans formatındadır. Profesör Dr. Fatih Durmuşoğlu, Tamer Erel, Tayfun Basal ve diğer uzmanlar tarafından sunulan konuşmalar içermektedir.
- Sempozyum, anne ve bebek sağlığı için omega-3 yağ asitlerinin etkileri, gebelikte bulantı ve doğal tedavi yöntemleri, zencefilin gebelik bulantılarındaki rolü ve Türkiye'deki obsetrik alanında yapılan bilimsel yayınlar üzerine odaklanmaktadır. Sunumlar, omega-3'ün anti-enflamatuar, bağışıklık sistemi destekleyici ve kanser koruyucu etkileri gibi bilimsel bulguları paylaşırken, aynı zamanda Türkiye'deki obsetrik alanında son beş yıl içinde yapılan 438 bilimsel yayın analizi de sunulmaktadır.
- Sempozyumda ayrıca gebelikte aspirin kullanımı, bilimsel yayınların görünürlüğü, etki faktörü yüksek dergiler ve Türkiye'deki bilimsel çalışmaların uluslararası işbirliği açısından yaşadığı zorluklar gibi konular da ele alınmaktadır. Sunumlar sonrası katılımcılar arasında soru-cevap oturumları gerçekleşmiş ve özellikle omega-3 kullanımı, aspirin kullanımı ve bunların gebelikteki etkileri hakkında tartışmalar yapılmıştır.
- 00:52Omega-3 Yağ Asitleri ve Alternatif Tıp
- Konuşmacı, omega yağ asitleri ile bebek ve kadın anne sağlığı ile ilgili bilgileri paylaşacağını belirtiyor.
- Amerika Birleşik Devletleri'nde her yaş grubunda yaklaşık üçte bir oranında insanlar çeşitli nedenlerle alternatif tıp preparatlarına başvuruyor.
- Alternatif tıp konusunda en fazla danışmanlık veren kişiler doktorlar olup, bu bir piyasa olarak değerlendiriliyor.
- 04:04Omega-3 Yağ Asitlerinin Özellikleri
- Omega-3 yağ asitleri, fosfolipitlerden zengin uzun zincir poliansatüre (PUFA) yağ asitleridir ve insan sağlığında birçok alanda yararları vardır.
- Omega-3 yağ asitleri, kardiyovasküler açıdan HDL-LDL üzerinde faydalı etkileri vardır.
- Omega-3 yağ asitleri, bağışıklık mekanizması, ekooid metabolizma, gen regülasyonu, hücresel sinyalizasyon ve membran organizasyonu gibi alanlarda etkilidir.
- 05:46Omega-3 Yağ Asitlerinin Faydaları
- Omega-3 yağ asitleri anti-enflamatuar etkisi yoğun olan bir preparattır ve derin su balıklarında zengin bir şekilde bulunur.
- Gebelerde derin su balıklarında çevre kirlenmesine bağlı civa içerikleri bulunabildiği için, omega-3 preparatı kullanırken IOS sertifikası olup olmadığına bakmak önemlidir.
- Omega-3 yağ asitleri, santral sinir sistemi üzerinde proliferatif ve koruyucu etkisi, retina ve sperm hücrelerinde güçlenme ve tamamlayıcı yenileyici etkisi vardır.
- 08:22Omega-3 ve Omega-6 oranları
- Omega-6, hamburger gibi gıdaların içerisinde bulunan ve pro-enflamatuar etkisi olan bir yağ asidi türüdür.
- Omega-3 (EPA ve DHA), minimal inflamatuar hatta anti-inflamatuar etkisi olan bir yağ asidi türüdür.
- Toplumun sivilizasyon süreci içerisinde omega-3 ve omega-6 oranının ciddi şekilde bozulduğu, ilkel çağlarda omega-3 lehine olan oranın günümüzde omega-6 lehine geliştiği belirtilmektedir.
- 10:30Omega-3'ün Hücre Membranı Üzerindeki Etkisi
- Hücre membranının yapı taşı olarak fosfolipitler bulunur ve omega-3 tipi fosfolipitler hücre membranını yenileme, tamir etme ve organize etme fonksiyonuna sahiptir.
- Omega-3 ağırlıklı bir beslenme uygulandığında, tromboksan gibi istemediğimiz prostaglandinlerin vücuda zarar verebilecek enflamatuar maddelerin bloke edildiği görülmektedir.
- Omega-3, hücre membran stabilitesini sağlaması, membranın tamirini teşvik etmesi ve santral sinir sistemindeki tamir özelliği sayesinde Alzheimer ve demencia gibi nörolojik hastalıklarda koruyucu etkisi vardır.
- 12:52Gebelik ve Emzirme Döneminde Omega-3
- Gebelik ve emzirme döneminde omega-3, özellikle DHA ve EPA, retina hücreleri ve beyin hücrelerinde önemli bir rol oynamaktadır.
- Doğum sonu gelişecek olan asma ve alerjik patolojilerden koruyucu etkisi olduğu ve postpartum depresyonda koruyucu etkisi olduğu ileri sürülmektedir.
- Gebe ve emziren anne gereksinimi 200-300 miligram DHA gün olarak belirtilmekte ve işlem işlenmiş gıdalar ve kızartmalar tüketimi omega-6 ve omega-3 dengesini bozabilir.
- 14:06Omega-3'ün Gebelik ve Doğum Üzerindeki Etkileri
- Modern beslenmede linoik asit artışı pro-enflamatuar bir ortam oluşturur ve bu durum erken membran rüptürü, erken doğum, koryo-amniyos, serebral palsi ve gebelik sonrası depresyon gibi sorunlara neden olabilir.
- FDA'nın 2012 yılında yenidoğan beslenmesinde omega-3 ve omega-6 oranlı olarak verilmesini uygun gösteren raporları vardır ve özellikle beyin ve retina hücrelerinin sağlıklı gelişmesi için omega-3 çok önemlidir.
- Düzenli omega-3 kullanan gebelerde gebelik süresinin arttığına dair veriler vardır ve omega-3, araşidonik asit inhibisyonu yaparak prostaglandin E ve F serisinin indirek inhibisyonuna girdiği için kontraksiyonların engellenmesi sağlanabilir.
- 15:42Omega-3'ün Diğer Gebelik ve Doğum İlişkili Faydaları
- Yenidoğan'da ilk dört ayda ek olarak verilen omega-3, görme fonksiyonlarında ciddi yarar sağlar.
- Postpartum depresyon olayında plasentadan deha geçtiği için yoğun bir şekilde bebeğe geçen deha, gebelik esnasında anne de bir şekilde bunun eksikliğine neden olmakta ve postpartum depresyon problemleri olanlarda dehanın çok önemli rolü olduğu ileri sürülmektedir.
- Omega-3, prostaglandin'e benzer kan sulandırıcı etkisiyle preeklamtik ve eklemtik olgularda yararlı olabilir ve tromboksan inhibisyonu sağlar.
- 17:15Omega-3'ün Nörolojik ve Diğer Sağlık Etkileri
- Omega-3, enflamasyona karşı koruyucu etki ve nöro dejenerasyonda koruyucu etki gösterir.
- DHA ve EPA içeren formülasyon kullanan annelerin bebekleri introiterin hayatta ve doğum esnasında iskemi veya asfiksiye maruz kaldığında daha az beyin hasarına uğradığı ileri sürülmektedir.
- Doğum esnasında kordon kanında yüksek DHA seviyeleri tespit edilen bebeklerde ileriki yaşlarda entelektüel kapasitelerinin daha farklı olduğuna dair bulgular vardır.
- 18:02Omega-3'ün Diğer Hastalıklarda Etkileri
- Omega-3, yumurtalık yaşlanmasını yavaşlatır ve osit kalitesini artırır, özellikle obez kadınlarda enflasyon belirteçlerini azaltır.
- Premenstrüel sendromda omega-3'ün etkinliği santral sinir sistemi üzerine çok etkin olması nedeniyle olabilir.
- Dismenore (ağrılı adet) durumunda omega-3'ün kan sulandırıcı etkisi, anti-prostaglandin etkisi ve kontraksiyonları yavaşlatıcı etkisiyle uzun dönem kullanımda bu tip şikayetleri olanların daha rahat edebileceğine dair bulgular vardır.
- 19:21Omega-3'ün Meme Kanseri ve Genel Etkileri
- Meme kanseri üzerindeki etkisi tamamen lipit raf (hücre membranındaki insülin reseptörlerini tanzim edici) etkisinden kaynaklanmaktadır.
- Hiper insülinizm şu anda meme kanserini tetikleyen en önemli faktör olarak karşımıza çıkmakta ve obez kadınlarda daha sık meme kanseri görülmektedir.
- Omega-3'ün antienflamatuar etkisi, antieoblastik etkisi ve lipid raf (hücre membranın stabilitesini sağlaması) özellikleri önemlidir.
- 22:08Gebelikte Bulantı ve Doğal Seçenekler
- Gebelikte görülen normal bulantılar %85 oranında görülmekte, bunların çoğu %50'si 14. haftada, %90'ı da 16-22. haftaya kadar iyileşmekte ve ortalama 35 gün sürmektedir.
- Hiperemi gravidarum'da gebeliğe bağlı bulantı ve kusmalar farklı klinik göstermekte ve oranları çok daha azdır.
- Bulantının etyolojisinde medulla oblangata'da bulunan kusma bölgesi ve kemoreseptör triger zone'da bulunan dopamin, nörokin, serotonin ve histamin reseptörleri önemli rol oynamaktadır.
- 24:37Gebelikte Bulantının Risk Faktörleri ve Yönetimi
- Psikolojik faktörler, vestibüler faktörler, lipit değişiklikleri ve helikobakter pilori gebelikte bulantı ve kusmalara sebep olabilir.
- Sigara içimi ve ileri maternal yaş gebelikte bulantı riskini azaltabilir.
- Gebelikte bulantı yönetimi için diyet ve hayat şeklinin tanzimi önemlidir; az ve sık yemek, yağlı yiyeceklerden kaçınmak, soğuk ve tatlı içeceklerden kaçınmak, demir içeren haplardan kaçınmak ve protein içeriği yüksek gıdalar almak önerilmektedir.
- 27:18Gebelikte Bulantı İçin Doğal Seçenekler
- Gebelikte bulantı için kullanılan preparatlar genellikle A, B, C grupları olup, en fazla vitaminleri, fenotiazinleri, met-clo-seroton antagonisti, doksilamini ve antihistaminikler kullanılmaktadır.
- Excel firmasının sunduğu preparatta B6 vitamini pridoksin (yaklaşık 0,5 mg) ve zencefil (325 mg) bulunmaktadır.
- Zencefil, 2500-3000 yıldır kullanılan bir preparat olup, serotonin tip 3 reseptör antagonisti, muskarinik tip 1 reseptör antagonisti ve antihistaminik etki gösterir, bu özelliklerinden dolayı bulantı ve hafif kusmalarda etkili olduğu gösterilmiştir.
- 28:32Zencefilin Özellikleri ve Etkileri
- Zencefil antipretik, analjezik ve antitisif özellikleri sayesinde kusmaları önleyebiliyor.
- Zencefilin antienflamatuar ve antikoagulan etkisi var, ancak antikoagulan etki genellikle günlük 10 gram gibi yüksek dozlarda görülüyor.
- Zencefil kapsül, tablet, tentür, çay ve sıvı ekstrakte olarak veriliyor, ancak kapsüllerin standardize edilmesi ve etken maddesinin biyolojik kullanıma uygun hale getirilmesi önemli.
- 29:36Zencefilin Gebelik Bulantıları ve Kusmalarında Etkisi
- 2016 yılında Jama'da çıkan bir çalışma, 37 çalışmayı revize ederek 8.930 kişiyi incelemiş ve zencefilin gebelik bulantılarında ve kusmalarında etkili olduğu sonucuna varmış.
- Gebelik bulantıları genellikle Visual Analog Scale, Rots İndeks veya Puke indeksi ile değerlendiriliyor.
- Zencefilin dört yüksek kaliteli çalışmasında A level ve Class 2 sayılabilecek derecede gebelik bulantılarını ve kusmalarına iyi geldiği yönünde delil gösterildiği belirtilmiş.
- 32:28Zencefilin Dozları ve Diğer Tedavi Seçenekleri
- Zencefil genellikle 250 mg ve üzerinde dozlarda tek kapsül halinde, günde 3-4 kapsül şeklinde (750-1000 mg) veriliyor.
- B6 vitamini için yapılan çalışmalarda, 1 mg dozunda plasebo ile kıyaslandığında kusma sayısında değişiklik yokken, 1 mg günde 3 defa verildiğinde ve 10 mg günde verildiğinde anlamlı azalma görülmüş.
- Zencefille B6 vitamini kıyaslandığında iki çalışmada zencefil daha iyi, iki çalışmada eşit bulunmuş.
- 34:21Zencefilin Önerilen Kullanım Alanları
- İngiltere'de Royal College'a öneri veren National Institute of Health Technology, hafif gebelik bulantı ve kusmalarında B6 vitamini ve zencefil önermiş.
- Cochrane Data Base 2015 yılında bülteninde de ilk birincil tedavi olarak hafif gebeliğe bağlı bulantı ve kusmalarda zencefil ve piridoksin karışımını doktorlara kullanması için önermiş.
- 36:18Gebelikte Omega-3 Kullanımı
- Gebelikte folik asit ve demir dışında mecburen başlamak zorunda olduğunuz sağlıklı bir gebelikte hiçbir ajan yok.
- Obsetik hikayesi riskli olan gebelerde (preeklampsi, eklemsisi, ayı civarı) yaklaşık 36 haftaya kadar omega-3 verilebilir.
- Homosistein problemi olanlarda yüksek dozda folik asit kullanımı (200-300 mg) ön plana alınmalı, ayı civarı varsa 500 mg'e çıkarılabilir.
- 42:05Omega-3 ve Gebelik
- Omega-3'ün antikoagulan etkisinden korkmaya gerek yok, çünkü Amerikan Heart Association'ın 2012 yılındaki statement'ına göre günde 4-8 gram üzerinde ve bir seneden fazla kullanıldığında antiguaglan etki başlıyor.
- Gebelikte verilen omega-3 dozu bu yüksek dozun çok altında olduğu için korkmaya gerek yok.
- Konuşmacı, gebeliğe başlar başlamaz omega-3 verdiğini, anjiyogenez esnasında ve preeklamsi ile ilgili çalışmalarda önleyici rol oynadığı için erken dönemde vermeyi uygun gördüğünü belirtiyor.
- 43:30Yayın Dünyasının Obsetik Haritası Çalışması
- Çalışmanın amacı üç adımda özetlenebilir: seçilen kolanalı kapsamındaki yayın eğilimlerini ortaya koymak, yayın yapılacak dergiler kapsamında durum analizi paylaşmak ve yayınların görünürlüğü ve atıf potansiyeline katkıda bulunacak potansiyel yayın ortaklıkları anlamında analiz yapmak.
- Son beş yıl içinde bu alanda 438 bilimsel çıktı yayınlanmış ve bu çıktılar yaklaşık 1258 atıf almış, bunların sadece 31 tanesi uluslararası işbirliğiyle yayınlanmış.
- 2010-2016 yılları arasında genelde bu alanda sürekli artan bir üretim eğilimi varken, uluslararası işbirliği konusunda 2012'den itibaren aşağı yönlü bir azalma gözlemleniyor.
- 46:00Yayın Eğilimi ve Kurumlar
- Anahtar kelimeler kümesi yayın eğilimi bulutunu gösteriyor; kırmızı olanlar eğilim olarak artan alanları, maviler ise daha önce yayın yapılmış ama daha fazla çalışma yapılmayan alanları gösteriyor.
- Bu yayın kümesi içinde en çok üretim yapılan alan "pragnacy" anahtar kelimesi olarak kırmızı ve en büyük karakterli olarak belirtiliyor.
- Bu alanda en çok yayın yapan kurumlar sırasıyla Sağlık Bakanlığı (43 yayın), İstanbul Üniversitesi (27 yayın), Ankara Üniversitesi (23 yayın), Hacettepe Üniversitesi (19 yayın) ve Ege Üniversitesi (16 yayın) olarak belirtiliyor.
- 47:32Yayın Kaynakları ve Atıf Etkileri
- Bu alanda en çok yayın yapan bilim insanları sırasıyla Nuri Danışman (26 yayın), Uğur Dilmem, Oktay Kaymak, Nurdan Uğraş ve Leyla Molla Mahmutoğlu olarak belirtiliyor.
- Yayınların en çok Journal of Medicine dergisinde (46 yayın), Jinekoloji ve Obsetrik Derneği Dergisi, Ars of Jinekolog Obsetrix, Journal of Turkish, Johny Association ve Türk Mekanik Obsetric dergisinde yayınlandığı görülüyor.
- Ulusal işbirliği ve ortak yayın şeklinde yayınlanmış yayınlar birinci sırada, ardından 15 tane Amerika, 4 tane İngiltere, 3 tane Avusturya ve 3 tane Danimarka ile yapılmış ortak yayınlar yer alıyor.
- 48:48Atıf Etkileri ve İşbirlikleri
- Türkiye adresli yapılan bu alandaki 438 yayının toplam alan ağırlıklı atıf etkisi 0,57 civarında, bu da dünya virajından biraz geride olduğunu gösteriyor.
- Amerika ile yapılan ortak yayınların alana atıf etkisi 2,4, Brezilya'daki ortaklıklarla yapılan iki makale çıktısının alana atıf etkisi ise 9,28 gibi sıradışı bir sonuç ortaya koymuş.
- Bu başarılı sonucu oluşturan makalede Elçin Çetingöz ve Çetin Çam isimli iki Türk bilim insanı bulunmuş, bunlardan biri Zeynep Kamil Hastanesi'nde çalışan bir doktor, diğeri ise araştırmacı olarak belirtiliyor.
- 51:06Kurumlar ve Bilim İnsanları
- Alan ağırlıklı atıf etkileri çok üst düzeyde olduğu için bu küme içinde yayın yapan bilim insanlarına katkı sağlayabilecek kurumlar arasında University of Liverpool ve King's College Hospital Foundation yer alıyor.
- Küresel görünürlükle akademik atıf başarısı birbirinden iki farklı unsur olduğu belirtiliyor.
- Ulusal düzeyde en başarılı kurumlar arasında Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi yer alıyor.
- 52:42En Başarılı Bilim İnsanları ve Dergiler
- Bu alanda üretim yapan ve özellikle makale sayılarıyla değil, koydukları atıf potansiyelli atıf başarısıyla en başarılı bilim insanları ve araştırmacılar arasında Çetin Çam ve Elçin Çetingöz birinci ve üçüncü isimler olarak karşımıza çıkıyor.
- Bilim insanının en önemli beklentisi yaptığı çalışmayı komünitenin geri kalanıyla paylaşmak ve görünür kırmak olduğu için hangi dergide yayın yapılırsa bilimsel çalışmanın daha görünür olacağı önemli.
- Bu alanda en çok görünürlüğü olan bilimsel dergilerin sıralaması paylaşılıyor.
- 53:43Bilimsel Yayınlar İçin Önemli Kriterler
- Bilimsel çalışmaların görünürlüğünü artırmak ve atıf etkisini yükseltmek için hem görünürlüğü yüksek hem de alan ağırlıklı, atıf etkisi yüksek dergilerde yayın yapmak önemlidir.
- American Journal of Offsetrix'ten jinekoloji alanında yayınlanan üç makale 16.188 kez görüntülenmiş ve alan ağırlıklı atıf etkisi 6,40 olarak belirtilmiştir.
- Küresel gönüllülük yükseltmek için hem görünürlüğü yüksek hem de atıf etkisi yüksek dergilerde yayın yapmak daha etkin sonuçlar verecektir.
- 54:37Öne Çıkan Dergiler ve Yayın Eğilimleri
- Pediatri dergisinde son dönemde yapılan yayınların eğilimleri, Journal of Maternal, Fetal, An Neonatal dergisinde 46 makale yayınlanmış ve bunların %6,5'i uluslararası işbirliği ile yayınlanmıştır.
- American Journal of Offsetric and Jinekoloji dergisinde üç makale yayınlanmış ve Fitritian Sterlity dergisinde iki yayın yapılmış, bunlardan biri uluslararası işbirliği ile yapılmıştır.
- Yayın bulutu içinde yapılan eğilim analizinde en çok öne çıkan kelimeler sırasıyla pregnancy, sezaryen, acction, weman, premature birds ve pregnancy outcome olarak belirlenmiştir.
- 56:26Sağlık Bakanlığı'nın Yeni Yönetmeliği ve Etkileri
- 2012'den sonra genel anlamda bir düşüş yaşanmış ve Sağlık Bakanlığı yeni bir araştırma yönetmeliği yayınlamıştır.
- Yönetmelikte, hastalıkla ilgili en ufak bir parametreyi arayan ve prospektif çalışma yapan araştırmacıların hastanın tüm tedavi masraflarını karşılaması gerekmektedir.
- Bu kısıtlama, özellikle uluslararası çalışmalarda partner bulmayı zorlaştırmış ve SGK'nın da bu kısıtlamada rolü vardır.