• Buradasın

    GDO Dosyası: Genetiği Değiştirilmiş Organizmaların Sağlık Etkileri ve Türkiye'deki Durumu

    youtube.com/watch?v=t91Daj0bH0I

    Yapay zekadan makale özeti

    • "Deşifre" adlı araştırmacı gazetecilik programında, sunucu ve Doçent Doktor Özge Özgen Arun, Profesör Doktor Hakan Yardımcı (Biyogüvenlik Kurulu Başkanı), Profesör Doktor Fikret Şahin (Biyogüvenlik Kurulu Üyesi), Doktor Candemir, Prof. Dr. Kenan Demirkol ve Kemal (Gıda Hareketi Başkanı) gibi uzmanlar GDO (Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar) konusunu ele almaktadır.
    • Video, GDO'nun sağlık üzerindeki olası zararları, Türkiye'deki durumu ve tespit metotları üzerine odaklanmaktadır. Programda, Fransız bilim insanlarının GDO'lu mısırla beslenen farelerin kanserden öldüğünü saptadığı araştırma, Türkiye'de marketlerden toplanan 30 farklı ürünün analizi ve sonuçların paylaşılması, gıda katkı maddelerinin GDO'lu kaynaklardan elde edilmesi ve hayvan gübresinin GDO'yu bitkilere aktarabileceği gibi konular tartışılmaktadır.
    • Ayrıca, Türkiye'de sadece hayvan yemi amacıyla GDO'lu ürün ithal edilebileceği, 2009 ve 2010 yıllarında çıkarılan yönetmeliklerin GDO kontaminasyonu üzerindeki etkisi ve kantitatif analizlerin önemi de ele alınmaktadır. Konuşmacılar, gıda güvenliği için tespit metotlarının sınırlamalarını ve ısıl işlemlerin DNA tespitini zorlaştırdığını da tartışmaktadır.
    GDO Dosyası Açılıyor
    • Deşifre programı, Fransız bilim insanlarının iki yıl boyunca büyük bir gizlilikle GDO (genetiği değiştirilmiş organizmalar) ile kanser ilişkisini araştırdığı dosyayı açıyor.
    • İki yüz fare üzerinde yapılan çalışmada, GDO'lu mısırla beslenen dişi farelerin %80'inin, GDO'suz gıdalarla beslenen erkek farelerin ise yarısının kanserden öldüğü saptandı.
    • Fransa, GDO dolu mısır ithalatını yasaklanması için Avrupa Birliği'ne müracaat etti, Türkiye'de ise sadece hayvan yemi amacıyla GDO dolu ürün ithal edilebiliyor ve GDO dolu tarım yapılmıyor.
    01:12Yeşil Devrim ve GDO'nun Tarihi
    • Dünya konvansiyonel tarımla yaklaşık elli yıl önce tanıştı, Rockefeller ailesinin Meksika'da başlattığı Yeşil Devrim 1950-1960 arasında tüm Latin Amerika'ya yayıldı.
    • Yeşil Devrimin görünürdeki amacı artan dünya nüfusunu açlık tehdidine karşı korumak olsa da, asıl gaye gelişmekte olan ülkelerde gıda kontrolünü ele geçirmekti.
    • GDO ile ilgili ilk çalışmalar 1980'li yıllarda Avrupa'da başladı, ilk ticari üretime ise 1996 yılında Amerika öncülük etti.
    03:33GDO'nun Zararları
    • GDO lu ürünler nedeniyle tarımda çeşitlilik giderek azalarak tek tip üretim oluşurken, geleneksel tohumlarda unutulmaya yüz tuttu.
    • Fransız bilim adamları, GDO'lu mısırla beslenen farelerin %80'inin kansere yakalandığını belirledi, 13 ay boyunca beslenen farelerin vücutlarında kanserli hücreler oluştuğu ve hızla yayıldığı tespit edildi.
    • Rusya'da yapılan bir deneye göre, GDO'lu mısır yedirilen farelerin 3-4 nesil sonra üreme yeteneklerini kaybettikleri tespit edilmişti.
    04:53Türkiye'de GDO Durumu
    • Tüm bu gelişmeler üzerine birçok Avrupa ülkesi GDO lu ürünlere yasaklama getirdi, Türkiye'de ise hayvan yemi amaçlı ürünlerin dışında GDO lu ürünlerin ithalat ve tarımı yasak.
    • Bu konuda denetim yetkisi Biyogüvenlik Kurulu'na ait.
    • Deşifre programı, ünlü marketlerden topladığı otuz farklı numuneyi Türk LAB üyesi yetkili laboratuvarlarda analiz ettirdi.
    06:49Analiz Sonuçları
    • Türkiye'de farkında olmadan yediğimiz hangi gıdalarda GDO var, büyük deprem yaratacak şok analiz sonuçları şimdi sağlamış.
    • Uzun yıllardır GDO ile kanser ilişkisi yıllarca tartışıldı, Fransa'da yapılan son çalışma bu konuyu daha da netleştiriyor.
    • Deşifre programında Doçent Dr. Özge Özgen Arun, Profesör Dr. Hakan Yardımcı, Prof. Dr. Fikret Şahin, Dr. Candemir, Prof. Dr. Kenan Demirkol ve Gıda Hareketi Başkanı Kemal Özel konuk olarak yer aldı.
    10:33GDO Tespit Çalışması
    • Çalışmada 30 kalem ürün incelenmiş ve 8 tanesinde GDO tespit edilmiştir.
    • Çalışma rastgele marketler ve ürünler üzerinde yapılmış olup, marketlerdeki ürünleri arasında GDO'lu ürünlerin mutlaka olduğu belirtilmiştir.
    • Hiçbir ürünün etiket bilgisinde GDO'lu hamburg uyarısı bulunmamaktadır.
    12:22GDO'lu Ürünlerin Kaynağı
    • Çalışmada bilinen markalar incelenmiş olup, üreticilerin bile GDO'lu hammaddeyi karıştırdıklarını bilmedikleri düşünülmektedir.
    • Köftelerde soya varlığı tespit edilmiş, galeta ununun içinde gıda katkıları olabileceği belirtilmiştir.
    • Çavdar ununda GDO tespit edildiğinde iki seçenek vardır: kaçak soya katılması veya çapraz kontaminasyon.
    13:33Hayvan Gübresi ve GDO
    • Münih Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada sütlerde GDO olmadığı ancak hayvanların yediği aktif değişime uğramış genin %60'ının sindirim işlemi olmaksızın dışkıyla atıldığı tespit edilmiştir.
    • Hayvan gübresi gübre olarak kullanıldığı sürece toprağa zenginleştirici olabilir, ancak içinde aktif GDO varsa bitkilere bulaşma riski vardır.
    • Gıda imalathanelerinde çapraz kontaminasyon ve bulaşma olabileceği, sektörün bu konuda bilgili olmadığı belirtilmiştir.
    15:45Gıda Katkı Maddeleri ve GDO
    • Piyasada olan tarım bakanlığı mevzuatıyla izin verdiği katkı maddelerinin %60'ına yakını GDO lu kaynaklardan elde edilmektedir.
    • 1 Ocak 2013'te yürürlüğe girecek olan etiket yönetmeliği GDO lu katkı maddesi kullanılmasına Biyogüvenlik Kurulu'nun izin vermesi şartıyla izin vermektedir.
    • Gıda katkı maddesi olarak kullanılan GDO'lu ürünler saflaştırıldığı için ilaçtaki kadar titiz saflaştırma yapılmayabilir.
    18:20Doçent Doktor Özge Harun'un Çalışmaları
    • Doçent Doktor Özge Harun, 2000 yılında Dünya Bankası bursuyla İngiltere'de GDO ile ilgili tespit metotları üzerine eğitim almıştır.
    • 2001 yılında Türkiye'ye döndükten sonra TÜBİTAK bünyesinde Türkiye'nin ilk uluslararası akredite GDO teşhis laboratuvarını kurmuştur.
    • 2001 yılında 11 örnek çalışmış ve bunların 5-6 tanesi pozitif çıkmış, %50-50 oranında GDO tespit edilmiştir.
    20:43GDO Tespit Metotları ve Güvenlik
    • Konuşmacı, gıda güvenliği ve tespit metotları alanında uzmanlaştığını, GDO'nun gıda zincirinde nasıl kontrol edilebileceği konusunda çalıştığını belirtiyor.
    • GDO tespiti oldukça güç olup, pozitif sonuçlar elde edilse bile negatif sonuçların her zaman doğru olmayabileceğini, metotların gücünün yetmediği zamanlar olduğunu vurguluyor.
    • Son Türk Lab'da yapılan çalışmada 30 üründen 8'inde GDO bulunduğunu, bu sonuçların rastgele olmasına rağmen GDO sorununun mevcut olduğunu gösterdiğini belirtiyor.
    22:02GDO Tespitindeki Zorluklar
    • Yapılan çalışmada GDO'lu gıdaların içinde var olabilecek üç etmene bakılmış, ancak üretimde farklı etmenler kullanılmış olabilir.
    • Yüksek ısıl işlemden geçen ürünlerde DNA'lar parçalanır ve tespit etmek güçleşir, bu nedenle mısır cipsi gibi ürünlerde tespit edilebilir DNA miktarı kaybedilebilir.
    • 2009 yılında çıkan bir yönetmeliğin geri çekilip 2010 yılında tekrar çıkarıldığı, bu yönetmeliğin bir hareket yarattığı ve kontrol mekanizması oluşturduğu belirtiliyor.
    23:51GDO Tespit Metotlarının Sınırlamaları
    • 35S geninin karnabahar mozaik verisinden alınmış ve genetik değişimi hızlandırmak için kullanılan bir promotor geni olduğu, ancak başka promotor genler de olduğu belirtiliyor.
    • Sadece 35S'e güvenilirse yanlış pozitif sonuçlar elde edilebileceği, özellikle sebzeli ürünlerde viral kontaminasyon nedeniyle yanlış pozitif sonuçlar oluşabileceği vurgulanıyor.
    • Nos genine bakılması güvenli bir yöntem olduğu, ancak yalancı negatifliği bertaraf etmediği belirtiliyor.
    25:14Türkiye'de GDO Kullanımı ve Kontaminasyon
    • Türkiye'de sadece hayvan yem amacıyla GDO'lu hammadde (soya ve mısır) getirilebiliyor, gıda amaçlı getirilemiyor ve tarımı yapılmıyor.
    • Biyogüvenlik Kurulu üyeleri ve bilimsel komiteler farklı olup, bilimsel komitelerin raporlarını en son Biyogüvenlik Kurulu karar haline çeviriyor.
    • Türkiye'de gıda olarak kabul edilmiş GDO yok olmuyor, ancak kontaminasyon oluyor ve ithalatta izin seviyesi 10.000'de 1'e kadar yakalanabiliyor.
    27:44Kontaminasyon Nedenleri ve Kanun
    • Kontaminasyon nakliye sırasında veya cross kontaminasyon (aynı yerlerde, aynı bantlarda gitme) nedeniyle oluşabiliyor.
    • Hayvan yemi ve insan gıdası getiren gemilerde aynı gemilerin gittiği, ambarlarında kalan mısır veya genetiği değişmiş maddelerin pozitiflik oluşturabileceği belirtiliyor.
    • İnsan yiyeceği konusunda kanunda 12 seneye kadar hapis cezası ve ciddi para cezası bulunuyor, bu nedenle GDO içeren gıda üretimi ciddi bir suç olarak değerlendiriliyor.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor