Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Tim Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından düzenlenen bir etkinlikte bir cerrah ve biyoyazıcı teknolojisi araştırmacısının sunumunu içermektedir.
- Sunumda biyoyazıcı teknolojisi kullanılarak canlı hücrelerin nasıl basıldığı ve yapay organların nasıl üretildiği detaylı olarak anlatılmaktadır. Konuşmacı, aort damarı örneği üzerinden medikal görüntüleri kullanarak bilgisayar modelleri oluşturma, hücreleri destekleme ve biyoyazıcı ile basma sürecini açıklamakta, ayrıca bu teknolojinin yanık tedavisi ve kronik yaralarda yapay deri üretimi gibi uygulamalarını da ele almaktadır.
- Sunumda ayrıca biyoyazıcı teknolojisinin yakın gelecekteki uygulamaları da anlatılmaktadır: ilaç geliştirme sürecinde organ parçaları kullanarak deneylerin hızlandırılması, biyonik organların geliştirilmesi ve laboratuvar ortamında et üretimi gibi. Konuşmacı, TÜBİTAK, Avrupa Birliği ve Sabancı Üniversitesi'ne teşekkür ederek sunumunu sonlandırmaktadır.
- Giriş ve Organ Nakli Sorunu
- Konuşmacı, Tim Türkiye İhracatcilar Meclisi'ne ve düzenleyenlere teşekkür ederek, üç boyutlu yazıcıların organ üretiminde kullanılması konusunu ele alacağını belirtiyor.
- Organ nakillerinde ihtiyaç duyulan hastaların sayısı çok büyük olup, yılda neredeyse milyonlarca insan organ nakli yapılmadığı için ölebiliyor.
- Organ nakliyle transferle bu sorunun çözümü mümkün olmadığı için radikal bir çözüm bulunması gerekiyor.
- 01:50Doku Mühendisliği ve Biyoyazıcılar
- Doku mühendisliğinin amacı hastalık, travma veya konjenital problemler görmüş organların yeniden fonksiyonunu sağlamak veya belli bir fonksiyonu sağlamak üzerine kurulmuştur.
- Biyoyazıcılar, biyolojik malzemeler (canlı hücreler, biyomalzemeler) kullanarak yeniden doku veya organ oluşturmayı amaçlayan cihazlardır.
- Organları alıp içindeki hücrelerden arındırıp hastanın hücresini tekrar eklemek gibi yöntemler yapılmış ancak bu hücrelerin içine ekip yeniden organ oluşturmak neredeyse imkansızdır.
- 03:27Doku Mühendisliği Çalışmaları
- Doku mühendisliğinde en çok çalışılan alan biyobozunur hücre iskeleleri (scaffold) kullanılarak organların yapımıyla ilgilidir.
- Klinik olarak idrar torbası ve gırtlak gibi organlar laboratuvarda üretilmiş ve insana takılmıştır.
- Çalışmalarda kullanılan biyomalzemeler, vücudun reddetmesi gibi immünojenik reaksiyonlar nedeniyle klinik anlamda çok başarılı olamamıştır.
- 04:24Biyoyazıcılarla Hücre Basımı
- Konuşmacı, doğrudan hücreleri basarak veya hücreleri hidrojel malzemeyle karıştırıp basarak üç boyutlu dokular veya organlar oluşturmayı amaçladığını belirtiyor.
- Hücrelerin basılması neredeyse imkansız gibi görünse de, biyoyazıcılar geliştirilerek bu hedefe ulaşmaya çalışılıyor.
- Konuşmacı, biyom bozulur malzeme matris yapılar yaparak yanıkların tedavisi için çalışmalar yapmış ve bu malzemeleri patent almıştır.
- 06:01Yapay Deri ve Aort Damarı Çalışmaları
- Konuşmacı, biyom bozulur malzemeleri geliştirerek yapay deri oluşturmayı amaçlıyor, özellikle kronik yaralarda, şeker hastalarında ve bası ülseri gibi iyileşmeyen yaralarda.
- Biyobozunur malzemelerin en büyük sorunu, insana transfer edildiğinde immün sisteminin reddetmesiyle oluşan problemlerdir.
- Aort damarı, insanda bulunan en büyük damar olup, transfer edilemediği için plastik veya decron malzemelerle tedavi edilmek zorunda kalınmaktadır.
- 07:53Aort Damarı Modelleme ve Basım
- Medikal görüntülerden (MR, tomografi) aort damarının yapısını ve bilgisayar modelini elde etmek için algoritmalar ve bilgisayar programları kullanılmıştır.
- Aort damarının parçası ve koroner atardamarların görüntüsü elde edilmiştir.
- Hücrelerin basılması için "kendi kendini destekleyen yapılar" adı verilen bir yöntem geliştirilmiş ve patent başvurusu yapılmıştır.
- 09:58Biyoyazıcı Teknolojisi
- Biyoyazıcıda, normalde mürekkep yerine canlı hücreler kullanılmaktadır.
- Damarda bulunan entodel düz kas ve fibroblast hücreleri birlikte veya tek tek basılabilmektedir.
- Destek olması için özel agarzdan hidrojel malzemeler kullanılmış ve bu malzemeler yumuşak olup sadece hücrelerin desteklenmesi için kullanılmaktadır.
- 11:513D Biyoyazıcı Teknolojisi
- 3D biyoyazıcıda dış kısımda şeffaf destek yapılar ve beyazımsı renkte canlı hücreler bulunuyor, bu hücreler doku oluşturuyor ve çok az miktarda ölüm yaşanıyor.
- Biyoyazıcıda kroner arter damarları gibi dallanmış yapılar oluşturulabiliyor ve istenilen organdan alınan parçalar basılabiliyor.
- Doku oluşturulduktan sonra yapılar kendilerini bozmadan durabiliyor ve karbondioksitte vücut sıcaklığında inkübasyonda bekletildiğinde hücreler kendilerine yapışıyor.
- 13:07Aort Damarı Örneği ve Patentler
- Aort damarının bir kısmı basılabildi, ancak büyük bir aort damarı basmak yüksek maliyete neden oluyor.
- Bu teknoloji için patent başvuruları yapıldı ve BBC gibi medya kuruluşları laboratuvarına geldi.
- Hastalar biyoyazıcıdan organ yapma talepleri yapıyor ancak şu anda klinik aşamada değil, bilimsel aşamasıyla uğraşıyorlar.
- 14:13Teknolojinin Geleceği
- Guardlar'ın yayınladığı grafikte teknolojilerin hype curve (beklentiler) ve deadwell (ölüm vadisi) aşamaları gösteriliyor.
- 3D yazıcılar henüz çok aşağıda yer alıyor ve büyük beklentiler var, ancak bu aşamayı geçtikten sonra gerçek anlamda faydalı olacak duruma gelecekler.
- Bu teknoloji uzun yıllar alacak ve sürecek, ama amacları 3D doku ve organları yapabilmek.
- 15:16Yakın Gelecekteki Uygulamalar
- Amerika'daki ilaç sanayisinde yılda 50 milyar dolar harcanıyor ve sadece 20 ilaç kabul görüyor, bir ilaç için 1,20 milyar dolar harcanıyor ve 12 yıl sürüyor.
- Organ parçaları yaparak ilaçları deneyebilirsek, araştırma ve geliştirme süresi çok daha kısa olabilir ve maliyetler düşebilir.
- Yakın gelecekte organ parçaları üzerinde ilaç deneyleri yapılabilir, örneğin bir damarla ilgili ilaç için küçük bir böbrek parçası yapılabilir.
- 16:27Biyonik Organlar ve Et Üretimi
- Yakın gelecekte bazı dokular ve organlar yeteri kadar fonksiyon vermese bile onları güçlendirecek yapılar yapılabilir.
- Kalp güçlendirici yapılar veya kulağa takılacak elektronik anten cihazlarıyla duyu organlarını geliştirebilecek biyonik organlar yapılabilir.
- Laboratuvar ortamında et üretimi denendi, Mother Madow adlı şirket bu işlemi %55 enerji tasarrufu, %96 boyutunda çevre etkisi azaltma ve sadece %1 yeşil alan kullanarak yapabiliyor.
- 18:05Gelecekteki Umutlar
- Cerrahın yanında biyoyazıcı duracak ve cerrah istediği organı basacak, ancak bu hedefe ulaşmak uzun sürebilir.
- Konuşmacının bir kızı cerrah olmak istiyor ve ileride yaşlandıklarında kalp yapabileceklerini düşünüyor.
- Konuşmacı, bu projeleri destekleyen TÜBİTAK, Avrupa Birliği, Departman of Defence, Sabancı Üniversitesi ve grubuna teşekkür ediyor.