Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan TIA Portal programında PLC (Programmable Logic Controller) zamanlama elemanlarının kullanımını anlatan teknik bir eğitim içeriğidir.
- Video, TIA Portal'da zamanlama elemanlarının nasıl ekleneceğini, TP-TON (fonksiyonlaştırılmış zaman röleleri), TP-TON (IEC standardındaki zaman röleleri), PTT (Programmable Time Timer), TON (Time On), TOF (Time Off) ve TON R (Retentive Time On) gibi farklı zamanlama elemanlarının çalışma prensiplerini detaylı şekilde açıklamaktadır. Eğitmen, her bir zamanlama elemanının giriş ve çıkış davranışlarını, PLC'ye nasıl yükleneceğini ve monitör üzerinden nasıl test edileceğini adım adım göstermektedir.
- Video ayrıca, zamanlama elemanlarının resetlenmesi, zaman değerlerinin değiştirilmesi, data bloklarının oluşturulması ve isimlendirilmesi gibi konuları da kapsamaktadır. Eğitmen, PLC'nin elektriğinin gidip gelmesi durumunda zamanlama elemanlarının nasıl davranacağını ve "retain" özelliği sayesinde sayma işleminin kaldığı yerden sürdürülmesini örneklerle açıklamaktadır.
- 00:15TIA Portal Zamanlama Elemanları Tanıtımı
- Bu video, TIA Portal'da kullanılabilecek zamanlama elemanlarını anlatmaktadır.
- Video serisi kapsamında TIA Portal'ın teorik kısmını anlatan başka bir video da bulunmaktadır.
- TIA Portal'daki zamanlama elemanları, "Introduction Basic" menüsündeki "Timer Operations" kısmından erişilebilir.
- 01:27Zamanlama Elemanlarının Türleri
- TIA Portal'da iki tip zamanlama elemanı bulunmaktadır: mavi kutucuk şeklindeki TP-Tone (fonksiyonlaştırılmış zaman röleleri) ve standart zaman röleleri.
- Fonksiyonlaştırılmış zaman röleleri kullanıldığında, TIA Portal otomatik olarak bir data blok oluşturur.
- Data blok numarası manuel veya otomatik olarak atanabilir; manuel seçeneğinde kullanıcı kendi data blok numaralarını belirleyebilir.
- 04:03TP-Tone Zaman Rölesinin Özellikleri
- TP-Tone zaman rölesinin dört adet giriş-çıkış ucu vardır: IN (aktif eden lojik giriş), Q (lojik çıkış), PT (zaman değeri girişi) ve ET (aktüel zaman değeri).
- PT girişi, zaman rölesinin zaman değerini girdiğimiz kısım olup, milisaniye bazında tutulur ve farklı zaman birimleri (saniye, saat, gün, milisaniye) belirtilebilir.
- ET değeri, zaman rölesinin içerisinde saymakta olduğu aktüel zamanı dışarıdaki herhangi bir hafıza alanına almaya yarar.
- 07:14Zaman Rölesinin Kullanımı
- Zaman rölesinin çıkışı iki tip alınabilir: Q çıkışına fiziksel bir çıkış (bobin) atanabilir veya zaman rölesinin açık/kapalı kontakları kullanılabilir.
- Zaman rölesi, belirli bir zaman değeri saymaya başladığında kontakları konum değiştirir ve bu çalışma şartlarından sadece bir tanesi ise zamanlama elemanının Q bit veya BUL değerini kullanmak gerekir.
- TP-Tone zamanlama elemanı, English verildiğinde kontakları konum değiştiren, PTT'den girilen zaman değerini saymaya başlayan ve bu zamanın sonunda kontakları eski haline getiren bir yapıdadır.
- 10:49PTT Zaman Rölesi Çalışma Mantığı
- PTT zaman rölesinde, giriş verildiğinde kontaklar çalışmaya başlar ve belirlenen süre sonunda (örneğin 10 saniye) kontaklar eski haline geri döner.
- Giriş kesildiğinde zaman saymayı durdurur ve kontaklar eski haline gelir.
- Giriş verildikten sonra zaman saymasını bırakmadan giriş kesildiğinde, zaman saymayı bırakır ve zamanı sıfırlar.
- 11:54TON Zaman Rölesi
- TON zaman rölesi, giriş uygulandığında zaman saymaya başlar ve belirlenen zaman değerine ulaşıldığında kontakları konum değiştirir.
- Giriş kesildiğinde kontaklar eski haline geri döner.
- TON zaman rölesi, giriş verildikten sonra zaman sayarken giriş kesildiğinde zaman saymayı bırakır ve zamanı sıfırlar.
- 14:52TOF Zaman Rölesi
- TOF zaman rölesi, giriş uygulandığında kontakları konum değiştirir ve belirlenen zaman değerine ulaşıldığında kontakları eski haline geri döner.
- Giriş kesildiğinde sayma işlemine başlar ve belirlenen süre sonunda kontaklar eski haline geri döner.
- TOF zaman rölesi, giriş verildikten sonra zaman sayarken giriş kesildiğinde saymayı bırakır ve zamanı sıfırlar.
- 17:10TON R Zaman Rölesi
- TON R zaman rölesi, TON zaman rölesinin kalıcı (retenti) versiyonudur.
- Giriş verildiğinde zamanı saymaya başlar ve giriş kesildiğinde zamanı sıfırlamaz, verilen zamanı toplayarak devam eder.
- TON R zaman rölesi, parçalı zamanla iş yaparken zaman sonunu bulmak için kullanılabilir ve reset girişi ile kontrol edilebilir.
- 19:50Zaman Rölelerinin Çalışma Mantığı
- Zaman rölelerinde, giriş kesildiğinde zaman sıfırlanmaz ve tekrar kullanıldığında reset atılması gerekir.
- Reset atmak için impul 0,1'e bağlı impul 1 verildiğinde reset atılır.
- Zaman röleleri, TIA Portal'da Time Operations altında bulunur ve RTPT gibi komutlar da mevcuttur.
- 21:05IEC Normundaki Zaman Röleleri
- IEC normundaki zaman röleleri ile yukarıdaki zaman röleleri aynı şeydir, sadece kullanım açısından fark vardır.
- IEC normundaki zamanlama elemanları (TP, TOF, TON) için TIA Portal otomatik olarak data blok oluşturur.
- Zamanlama elemanlarının data blokları, zamanlama elemanları silse bile Program Resources altında görülebilir.
- 22:24Data Blok Oluşturma ve Atama
- Program Blocks altında A New Blocks seçeneği ile programa ekleyebileceğiniz bloklar görüntülenebilir.
- Data Block eklemek için Global Data Block seçilebilir ve IEC Timer formatında data bloğu oluşturulabilir.
- Data bloğu atarken, nokta işaretini silmek veya "None" seçeneğini kullanmak gerekir, aksi halde hata verir.
- 25:00Zaman Rölelerinin PLC'de Çalıştırılması
- PLC'ye gönderilen zaman röleleri, impul verildiğinde kontaklar konum değiştirir ve belirlenen süre sonunda çıkış verir.
- Torna tipi zaman rölesi (TT) kullanıldığında, giriş verildiğinde zaman toplaya toplaya gider ve belirlenen süre dolduğunda çıkış verir.
- Torna tipi zaman rölesinde, giriş kesildiğinde çıkış hala devam eder çünkü zaman doldurulmuş durumdadır.
- 27:32Zaman Rölelerini Resetleme ve Değiştirme
- RT (Reset Timer) komutu ile zaman rölesi resetlenebilir.
- PT (Program Time) komutu ile zaman rölesinin zaman değeri değiştirilebilir.
- PT komutunun iş yapabilmesi için, zaman rölesi devreye girmeden önce yapılması gerekir.
- 31:20Zaman Rölesi Hatası ve Düzeltmesi
- Zaman rölesi hatası, PT değerinin DB1'de, zaman rölesinin ise DB2'de olması nedeniyle oluşmuştur.
- Zaman rölesinin data bloklarına isim vermek önemlidir, bu örnekte "zaman bir" ve "zaman iki" olarak isimlendirilmiştir.
- PT işlemi zaman bir data bloğunda, zaman değiştirmesi ise zaman iki data bloğuna bağlı olarak yapılmalıdır.
- 32:44PT Değerinin Atanması ve Zaman Rölesi Çalışması
- PT komutuyla zaman bir data bloğuna değer atanması, TP zaman önemi devreye girdiğinde yapılmalıdır.
- Zaman iki data bloğuna 10 saniye PT değeri atanmış ve TP zaman önemi devreye sokulduğunda 10 saniye saymaya başlamıştır.
- Zaman rölesi devreye girdiğinde atama görülmeli, ancak sonrasında devam etmesine gerek yoktur.
- 34:08Data Bloklarının Oluşturulması ve Özellikleri
- Program içerisinde kullanılan bir data bloğu silindiğinde hata verir ve yeni bir data bloğu oluşturulabilir.
- Zaman on data bloğu dört veriyi tutar: PT değeri, ET değeri, IN değeri ve OUT değeri.
- PT değeri zaman değeri, ET değeri aktüel olarak sayılan zaman değeri, IN değeri zaman rölesine giriş olup olmadığı, OUT değeri ise zamanlama işleminin yapıp yapılmadığını gösterir.
- 35:55Data Bloklarının İzlenmesi ve Retain Özelliği
- Monitör üzerinden data bloğun içerisindeki veriler izlenebilir, zaman rölesi çalışmadığında ET değeri false, zamanlama işlemi yapılmadığında OUT değeri false olur.
- Retain özelliği, sayısal verilerin kalıcı olup olmamasını seçer; PLC stop edildiğinde veya elektriği kesildiğinde veriler kalıcı olarak saklanır.
- Retain özelliği sadece TP zaman önemi ve data bloktaki veriler için geçerlidir, Q çıkışları kalıcı değildir ve PLC stop edildiğinde aktif olmaz.
- 39:07PLC'nin Elektriği Kesildiğinde Zamanlama
- PLC'nin elektriği kesildiğinde, zamanlama elemanı kaldığı yerden saymaya devam eder.
- Örnek olarak, 10 saniye sayacak bir zamanlama elemanı 5 saniyede elektriği kesildiğinde, 4 saniye daha saymaya devam eder ve toplam 10 saniye sayar.
- Run-stop modunda veya PLC'nin elektriği gidip gelmesi durumunda, retain olarak seçilen data bloklar zamanı saklar ve kaldığı yerden saymayı sürdürür.
- 40:35Zamanlama Elemanını Mühürleme
- Zamanlama elemanının içerisinde "in" (bit) olarak veri değeri bulunur ve bu değer zamanlama elemanını mühürlemek için kullanılabilir.
- Mühürleme için, zamanlama elemanı aktif olduğunda bir kontak kapatılarak girişin devamlı olmadığı durumda bile sayma işlemi devam edebilir.
- Mühürleme işlemi, giriş kesildiğinde bile zamanlama elemanının sayma işlemini sürdürmesini sağlar.
- 42:38Video Kapanışı
- TIA Portal'da kullanılan zamanlama elemanları bu videoda detaylıca anlatılmıştır.
- Zamanlama elemanlarının sadece çalışmasına yönelik bilgiler verilmiştir.
- Pratik yapmak isteyenler için, sınıf ortamında çekilen plastik problemleri videolarında zamanlama elemanlarının problem çözümünde nasıl kullanıldığı gösterilmiştir.