Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının Excel Solver eklentisi kullanarak doğrusal programlama ve optimizasyon problemlerini nasıl çözebileceğimizi anlattığı bir eğitim içeriğidir.
- Video, doğrusal programlamaya giriş yaparak başlıyor ve Excel'de veritabanı oluşturma, amaç fonksiyonu belirleme, kısıtlamalar ekleme ve Solver eklentisi ile çözüm bulma adımlarını adım adım gösteriyor. Örnek, on farklı girdi değişkeninin beş farklı özelliğini kullanarak en uygun karışım oranını bulmayı amaçlıyor.
- Videoda ayrıca doğrusal programlama'nın mühendislik, üretim, tarım ve gıda sektöründeki kullanım alanları da açıklanmaktadır. Konuşmacı, basit bir optimizasyon probleminden başlayarak, daha karmaşık problemlere nasıl geçilebileceğini de kısaca ele almaktadır.
- 00:01Doğrusal Programlama Giriş
- Daha önceki videoda doğrusal programlamaya ve optimizasyona giriş yapılmıştı.
- Bu videoda Excel Solver eklentisi üzerinde basit bir örnek üzerinden doğrusal programlama anlatılacak.
- Doğrusal programlama, mühendislikte optimizasyon üzerinde çalışılan en önemli disiplinlerden biridir.
- 01:06Örnek Problemin Tanıtımı
- Optimizasyon problemlerinde genellikle çok sayıda girdi (onlarca) ve değişken (beş) bulunur.
- Örnek problemde beş farklı metalin fiyat, dayanıklılık, esneklik, korozyona karşı dayanım ve özkütle gibi özellikleri inceleniyor.
- Bu girdiler belli oranlarda karıştırılarak bir karışım oluşturulacak.
- 04:28Excel Tablosu Oluşturma
- Doğrusal programlama probleminin üç temel aşaması vardır: ön koşulları doğrultan, amaç fonksiyonunun belirlenmesi ve hesaplama.
- Excel tablosunda girdiler, oranlar, minimum-maksimum sınırlar ve hesaplamalar yer alıyor.
- Tabloda içerik kısmı, karar değişkenleri veritabanı, sınırlayıcılar ve hesap kısmı gibi farklı bölümler bulunuyor.
- 13:54Excel Solver Kullanımı
- Örnek problemin çözümü için Excel'de Veri sekmesindeki Çözücü eklentisi kullanılıyor.
- Çözücü eklentisinde hedef hücre (amaç fonksiyonu) olarak fiyat hücresi seçiliyor ve en küçük değer bulunmaya çalışılıyor.
- Değiştirilecek hücreler ve kısıtlamalar (minimum-maksimum değerler) belirleniyor.
- 19:17Kısıtlamaların Belirlenmesi
- Çözücü eklentisinde herhangi bir kısıtlama girilmediği için çözüm bulunamıyor.
- Kısıtlamalar olarak özkütle, korozyona karşı dayanıklılık, esneklik ve dayanıklılık değerleri belirleniyor.
- Mühendislik bilgilerinden, esneklik katsayısı 2 ile 5 arasında olması gerektiği gibi kısıtlamalar belirleniyor.
- 20:54Doğrusal Programlama Örneği
- Bir karışım problemi çözülüyor ve farklı oranlarda (yüzde 20, 25, 30, 3,5, 10) kullanılan malzemelerin maliyeti hesaplanıyor.
- Maliyetin minimum seviyede kullanılması için daha pahalı olan malzemeler (4,50 TL) minimum seviyede kullanılıyor.
- Bazı malzemelerin kullanım oranları belirli sınırlara (yüzde 7,80) bağlı olarak ayarlanıyor ve maliyet giderek artıyor.
- 23:23Kısıtlamalar ve Çözüm
- X2 değişkenli minimum 3, X4 değişkeni maksimum 5 olacak şekilde kısıtlamalar belirleniyor.
- Maliyet düşürmek için esneklik tanındığında, maliyet 1,50 TL'ye kadar düşürülebiliyor.
- Kısıtlamaların doğru şekilde belirlenmesi önemlidir, aksi takdirde mantıksız sonuçlar elde edilebilir.
- 25:37Optimizasyon Süreci
- Sayısal gösterim unutulduğunda, optimizasyon sürecinde hatalar oluşabilir.
- Maliyet 2,46 TL olarak hesaplanırken, amaç fonksiyonu 2,94 TL olarak belirleniyor.
- Maksimum kullanım oranları (yüzde 7,80) ve kısıtlamalar (yüzde 5'ten az kullanma) dikkate alınarak optimizasyon yapılıyor.
- 30:19Doğrusal Programlama Genel Mantığı
- Optimizasyon için girdilerin değerleri, fiyat, özkütle, korozyon gibi özellikleri ve kullanılacak oranlar belirlenir.
- Doğrusal hesaplamalar üzerinde üssel ifade bulunmaz ve yüzlerce girdi için hesaplama yapmak zordur.
- Excel'in Solver eklentisi sayesinde doğrusal programlama problemleri kolayca çözülebilir.
- 32:41Doğrusal Programlama Kullanım Alanları
- Doğrusal programlama mühendislik, üretim deseni, personel yönetimi gibi birçok alanda kullanılır.
- Tarımda, gıda sektöründe, tarımsal üretim modelinde ve hayvancılıkta sıkça tercih edilir.
- Daha kompleks problemler için daha fazla girdi ve veritabanı oluşturulmalı, LPN seçili olmalı ve hedef alan minimize veya maksimize edilmelidir.