Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İstanbul Edebiyat Evinde Nilüfer Kuyaş'ın moderatörlüğünde gerçekleşen, travma ve kendini iyileştirme konusunda doktora yapmakta olan sanatçı Leyla Emadi ile yapılan bir röportajdır. Leyla Emadi, İranlı bir ailenin kızı olarak dünyaya gelmiş, Türkiye'ye göç eden ve sanat ve psikolojiyi birleştiren bir sanatçıdır.
- Röportajda sanatın iyileştirici rolü, kadın özgürlüğü ve travma konuları ele alınmaktadır. Emadi'nin "Diken Üstünde", "Yüzleşme, İdrak, Kabullenme, Arınma, Dönüşüm" ve "Birlikte İyileşmek" gibi sergileri, kadın cinayetleri, travma, dilin gücü ve acı gibi temaları işleyen eserleri hakkında detaylı bilgiler verilmektedir. Ayrıca sanatçının İran kökenli olmasına rağmen Türkiye'ye yabancı hissetmediği ve iki kültür arasında yaşamanın kendisi için bir zenginlik olduğu görüşünü paylaşmaktadır.
- Röportajda Emadi'nin farklı malzemelerle (beton, kumaş, demir ağırlıklar, suluboya) çalışan sanat anlayışı, kadın hakları ve savaş konularında mesaj veren eserleri, çocukluk deneyimlerinden etkilenerek "Bıçak Yarası Geçer, Dil Yarası Geçmez" adlı beton eserlerini üretmesi ve gelecekte yıkımla ilgili bir enstalasyon projesi yapmak istediği planları da ele alınmaktadır.
- 00:14Sanatın İyileştirici Rolü
- Nilüfer Kuyaş, İstanbul Edebiyat Evinde Leyla Emadi'nin konuşmasını sunuyor.
- Nilüfer, Leyla Emadi'nin "Diken Üstünde" sergisini gezerek sanatın iyileştiriciliğiyle ilgili meselesini fark etmiş.
- Sanat doğrudan iyileştirici değil, bizi uyarıp düşünmeye iterek düşüncelerimizi derinleştirmeye yardımcı olabilir.
- 02:44Leyla Emadi'nin Sanat Anlayışı
- Leyla Emadi, travma ve sanat arasındaki ilişki konusunda Diyarbakır Üniversitesi'nde doktora yapıyor.
- Sanat ve psikolojiyi birleştirmeye çalışıyor, özellikle travma ve kendini iyileştirme konularında.
- Sanatçıların dışavurumu var, bu dışavurum izleyiciyi düşünmeye ve farkındalığı yükseltmeye teşvik edebilir.
- 05:00"Diken Üstünde" Sergisi
- Sergide beton ve yazı kullanımı dikkat çekici, yazı bir sanat ögesi olarak kullanılmış.
- Kumaşlar üzerinde kültürel şifreler ve klişeleşmiş, ancak hala etkili olan sözel ifadeler yer alıyor.
- Bu kumaşların arasında dolaşmak hem hoşuma gitti hem de irkiltici bir deneyim oldu.
- 06:46Leyla Emadi'nin Sanat Yolculuğu
- Başlangıçta toplumsal sorunlarla başlayan sanat anlayışı altında hep bir travma ve kendini iyileştirme derdi vardı.
- Toplumsal olaylara takılarak iş üretip kendini iyileştirdiğini fark etmiş.
- Zamanla toplumsal içerikli işler üretmek ikircikli bir durum olduğunu anlayıp bireysel travmalara daha fazla odaklanmaya başlamış.
- 09:09Sanat ve Politika
- Leyla Emadi kendisini politik bir sanatçı olarak tanımlıyor.
- Sanatın siyasetten ayrılamadığını, devrimci olmalı ve hayata dair bir tarih belgeleme aracı olduğunu düşünüyor.
- "Diken Üstünde" sergisi hem bireysel hem de toplumsal travmaları birleştiren, özellikle kadınların karşılaştığı baskıları ele alan bir çalışmadır.
- 12:34Sergi Hikayesi ve Eylem
- Sanatçı, sergideki eylem boyutunu anlatıyor; kadın cinayetlerini izleyen Anıt Sayaç hareketiyle işbirliği yaparak, 28 kadın cinayetini kendi dillerinden video çekmiş.
- Sergi süresince 21 gram ağırlığında demir ağırlık formunda yazıcı çıkışlı ağırlıklar üretilmiş ve satışından %75 gelir platforma bağışlanmıştı.
- Sanatçı, bu sergide çalıştığı tüm medyumları kullanmak istemiş, öncelikle kavramın önemli olduğunu, sonra o kavrama göre uygun malzemeyi seçtiğini belirtiyor.
- 14:38Serginin Yapısı ve Eşikler
- Sergide yüzleşme, idrak, kabullenme, arınma ve dönüşüm gibi eşikler bulunuyordu, bu eşikler travmanın adımları olarak sınıflandırılmıştı.
- Sanatçı, kendi gelişim sürecindeki beş adımı yazarak sergiyi kurgulamış ve her bir adımı bir odaya isim vermişti.
- Yüzleşme odasında, her gün beş-altı kadın öldürülmesi ve bu kadınların sesi olmak istemiş, ancak bu odaya giren insanlar rahatsız olmuştu.
- 17:28Kabullenme Aşaması ve Çakralar
- Kabullenme aşamasında çakralar suluboya olarak sergilenmiş, sanatçı bu aşamada mutlu hissetmişti.
- İdrak odasında, kaybedilen ruhların 21 gramlık ağırlık sembolleri beton kalıplar şeklinde sergilenmişti.
- Sanatçı, psikolojik kabullenme aşamalarını çakralarla ilişkilendirmiş, özellikle kök çakra ve sakral çakra üzerinde yoğunlaşarak çalışmıştı.
- 19:33Suluboya Tekniği ve Terapi
- Sanatçı, psikologların önerdiği suluboya tekniğini kendi terapi sürecinde uygulamak istemiş, ancak fazla kontrolcülüğü nedeniyle gözünü kapatarak çalışmayı başaramamıştı.
- 60 adet suluboya çalışmasında, gözünü kapatarak çalışmayı denemiş ancak ikinci, üçüncü saniyede her zaman açmıştı.
- Sanatçı, yaralarını ortaya koyarak daha büyük bir bağlantı kurulduğunu düşünüyor ve bu terapi yönteminin etkili olduğunu belirtiyor.
- 21:53Sanatçının Kimliği ve Dille İlişkisi
- Sanatçı, kendisini bir doğru üstünde gidip gelmeye çalışan bir kişi olarak tanımlıyor, hem çok net ve sert, hem de çok yumuşak ve renkli bir karakter olduğunu ifade ediyor.
- Sertlikle yumuşaklığı kendi içimde nasıl barındırıyorsa, işlerine de aynı şekilde yansıtmayı seviyor.
- Sanatçı, çocukken ressam veya yazar olmayı istemiş, net olmayı seviyor ve muallakta kalma durumunu ruhen rahatsız eden bir şey olarak görüyor.
- Cümle, kelime ve söylem için çok önem veriyor, mesajı direkt iletmeyi seviyor ve atasözleriyle büyüdüğünü belirtiyor.
- 26:02Leyla Emadi'nin Kökeni ve Kimliği
- Leyla Emadi, İran'lı bir anne babanın kızı olarak dünyaya gelmiş ve ailesiyle birlikte Türkiye'ye göç etmiştir.
- Çift kimlikli olma durumu, Emadi için büyük bir zenginlik olmuştur ve hiçbir zaman yabancı hissetmemiştir.
- Ailesi Türkiye'ye geldiklerinde Farsça konuşmayı bırakmış, topluma entegre olmak için Türkçe konuşmaya odaklanmıştır.
- 28:18İran'daki Kadınların İsyanı
- Emadi, İran'daki kadınların isyanını çok sevindirmiş, ancak şaşırtmamıştır çünkü bu durumun medyada yansıyan sadece bir parçası olduğunu düşünmektedir.
- İran'da köklenmiş bir sistemin değişmesi için bu tür ayaklanmaların olması gerekiyor ve üzücü ölümler ve yaralanmalar yaşanmaktadır.
- Emadi'nin ailesi 1979'da İran'dan Türkiye'ye göç etmiş ve o dönemde yaşanan devrimi yaşamışlardır.
- 30:41Sanatı ve Kadın Mücadelesi
- Emadi'nin sanatı, kadınların mücadelesini ve hedef alındıkları süreçleri kendiliğinden yansıtmaktadır.
- 2011'de "I Have No Hair" adlı çalışması, kadınların saçının bir sembolü olduğunu vurgulamaktadır.
- Emadi, saçını anarşist bir tavırla kesmiş ve bu, kadınların özgürlüklerine ve güçlerine sahip çıkmalarının bir sembolü olmuştur.
- 34:29Türkiye ve İran Arasındaki İlişki
- İranlı gençler ve belli bir kesim Türkiye'nin seçimlerini büyük bir ilgiyle takip etmektedir.
- Türkiye, İranlılar için bir rol model olarak görülüyor ve Türkiye'nin daha demokratik ve laik bir tarafa yönelmesi onlara "biz de olabiliriz" duygusu vermektedir.
- Türkiye ve İran arasında sembolik düzeyde bir dayanışma arzusu bulunmaktadır.
- 35:47Sanat Çalışmaları
- Emadi'nin "A Man Can Destroy Everything, Why Can't a Girl Change It?" adlı 2022 tarihli çalışması bulunmaktadır.
- Bu eserde kaligrafi kullanılmış ve "Bir erkek her şeyi yıkabilirse, bir kız neden bunu değiştiremez?" mesajı aktarılmıştır.
- 36:51Malala ve Kadın Hakları
- Konuşmacı, Malala Yusuf Zai adlı Afganistanlı aktivistin ve Nobel ödülü sahibi olduğunu belirtiyor.
- "Bir kadın değiştiremez mi?" sorusuna "Ben bir kadın olarak yapabilirim, ben yapabilirsem bütün kadınlar yapabilir" cevabını veriyor.
- Sanatında yaralarla ilişki kurarak insanlara "yapabilirlik" duygusu aşılamayı amaçladığını ifade ediyor.
- 38:13Sanatın Mesajı
- Konuşmacı, günlük hayatında öğrendiği ve iyi olduğunu düşündüğü şeyleri paylaşmayı sever ve bunu başkalarına fayda sağlama olarak görüyor.
- Cümleler ve özdeyişlerin kendisi için önemli olduğunu, çünkü orada direkt mesaj verdiğini belirtiyor.
- "Derin bir nefes al ve tekrar başla" cümlesinin kendisini en çok etkileyenini ve kendisine hep söylemeye çalıştığı bir şey olduğunu söylüyor.
- 40:36Gelgit Sergisi
- 2019-2020 yılları arasında İtalya'ya yerleşmiş ve orada gelgitler yaşadığı için serginin adını "gelgit" koymuş.
- İtalya'da yaşadıkları durumdan dolayı içsel gelgitler yaşadığı ve bu durumun sonucunda "Derin bir nefes al ve tekrar başla" cümlesini bulduğunu anlatıyor.
- Sergide bu cümleyi kocaman bir duvara yazmış.
- 41:46Sanat Stili
- Konuşmacı, yalın stilini netlik sevdiği için tercih ettiğini ve ekstra giren her parçanın süslemeye geçeceğini, mesajı kaybettireceğini belirtiyor.
- Yazı görsel bir sanat ögesi olarak yalın olması gerektiğini, çünkü yazının ötesine ulaşmak istediğini söylüyor.
- Yazıların net olarak algılanmasının, insanın idrak ve düşünme eylemine geçebilmesi için önemli olduğunu vurguluyor.
- 43:26Ukrayna Savaşı Serisi
- Ukrayna savaşı patlak verdiğinde, iki taraf arasında bir seçim yapmak yerine kadınlar ve çocukların durumunu ele almak istediğini belirtiyor.
- Savaşın kadınlara ve çocuklara bindirdiği yükler üzerinden, tecavüzler ve yerinden edilmeler gibi sorunları ele aldığını anlatıyor.
- Molotof kokteylleri temalı bir eser hazırlamış, mendillerin üzerine kadınların yazdıkları yazıları işleyerek molotof kokteyli gibi atıldıklarını kurgulamış.
- Bu eser 2022'de ARTVIX Akaretler'de Vision'da düzenlenen bir sergide sergilenmiş.
- 46:09Dilin Gücü ve Sanat
- Sanatçı, dilin gücünü vurgulayarak betonlara yazdığı "Shine brighter" gibi motive edici cümlelerin insanları uyandırabileceğini düşünüyor.
- Sanatçı, yazının sanatta kullanılması sayesinde dilin gücüne daha çok inandığını belirtiyor çünkü bu şekilde daha yalın, çarpıcı ve direkt bir etki yaratıyor.
- Sanatçı, "Bıçak yarası geçer, dil yarası geçmez" projesiyle çocukluğunda yaşadığı travmaları ve kalıplaşmış düşünceleri beton malzemesiyle ifade etmeye çalıştığını anlatıyor.
- 51:52Toplumsal Değişim ve Aile İlişkileri
- Sanatçı, yeni nesil ailelerin eskiye göre daha bilinçli olduklarını ve çocuk psikolojisine daha duyarlı olduklarını belirtiyor.
- Kendi çocukluğunda ailede demokrasi olmadığını, çocukların ne istediğini sorulmadığını ve emre itaat eden küçük varlıklar olduklarını anlatıyor.
- Günümüzde ergenlik kavramının yaygınlaşması ve çocukların haklarını iddia etmeleri, o dönemdeki durumdan farklı olduğunu vurguluyor.
- 56:45Sanatçının Çalışma Süreci
- Sanatçı, farklı malzemelerle çalıştığını ve dönem dönem betonla sıkıldığında sulu boyaya, tuval boyama veya kumaşla çalıştığını belirtiyor.
- Gravür baskısını çok sevdiğini ve büyük işlerden yorulduğunda küçük kağıtlara gravür çalışması yaparak sakinleştiğini anlatıyor.
- Sanatçı, atölyesinde yapabildiği her şeyi kendisinin yapmayı tercih ettiğini, özellikle ruhunu temizlemek için kumaşa nakış yapmayı ve boyamayı sevdiğini ifade ediyor.
- 59:40Sergi Hikayesi
- Mekana yakın tünelde metro han restore edildi ve "Birlikte İyileşmek" başlıklı bir sergi açıldı.
- Konuşmacı, sergiye katılma davetini aldığında mekanı görmeye gitti ve içerideki boş sarı merdiveni fark etti.
- Merdivenin sarmal yapısı ve çıkmaz olması, konuşmacının ilgisini çekti ve "Deden" adlı bir eser için bu alanın ideal olduğunu düşündü.
- 1:01:24"Deden" Eserinin Anlamı
- Eserin başlığı "Sana bir sır vereyim, kimse acıdan muaf değil" şeklinde başladı.
- Merdivenin sarmal yapısı hayatın özeti olarak algılanıyor ve acının herkesin hayatını etkilediği belirtiliyor.
- Acının gelip geçtiği, zamanla hafiflediği ancak belleğimizde kayıtlı kaldığı ve sadece hissizleştiğimizde fark edemediğimiz anlatılıyor.
- 1:03:19Gelecek Planları
- Konuşmacı 2022 ve 2023'te kişisel sergiler düzenlediğini ve şimdi biraz ara vermek istediğini belirtiyor.
- 2024'un başına kadar doktora tezini bitirmek istediğini ve sonrasında yıkımla ilgili büyük ölçekli bir enstalasyon projesi yapmayı planladığını söylüyor.
- Gelecekte küçük bir enstalasyonda veya kıraathane odasında sergi düzenlemek istediğini ifade ediyor.