Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, Gaziantep'in eski adıyla Ayıntap'ın zengin kültürünün ürünü olan yemeni sanatını konu alıyor. Videoda 76 yaşındaki 55 yıllık deneyime sahip yemenci İsmail Dinç ve dördüncü kuşak yemenci Orhan Çakıroğlu ile röportajlar yapılmaktadır.
- Video, yemeni sanatının tarihini, özellikleri ve günümüzdeki durumunu anlatıyor. Yemeni, kösele'den yapılmış topuksuz ayakkabı olarak tanımlanıyor ve geçmişte halkın gündelik hayatta en çok kullandığı ayakkabılardan biri olduğu belirtiliyor. Orhan Çakıroğlu, yemeni üzerinde modernize çalışmalar yaparak 35 farklı model ve 15 farklı renk sunuyor. Ayrıca yemeni'nin yaz ve kış için nasıl hazırlanıp kullanıldığı, balmumu ve iç yağ ile nasıl korunduğu detaylı olarak anlatılıyor.
- 00:37Gaziantep'in El Sanatları
- Gaziantep'in (eski adıyla Ayıntap) zengin kültürünün ürünü olan el sanatları bugün hala devam ediyor.
- Bu el sanatlarına olan ustalar bir ömür beraber olmaya yemin etmiş gibi hep bir arada, aynı dili konuşuyor ve aynı dünyayı paylaşıyorlar.
- Gaziantep'te yediyüz yıllık bir geçmişe sahip olan yemenicilik, yok olmamak için direnen bir zanaata dönüşmüş.
- 02:09Yemeni Ayakkabılar
- Gaziantep'te çeşitli ayakkabılar giyilmiş, ayakkabı serüveni nalınla başlayıp takunya, kundura, potin, posta ve iskarpin yemeğini gibi modellerle devam etmiş.
- Yemeni, alt kısmı kösele'den yapılmış topuksuz ayakkabıdır ve yemeni yapan ustalara köşker denir.
- Geçmişte halkın gündelik hayatta en çok kullandığı ayakkabılardan biri olduğu için yemeni'ye "emektar yemeni" denmesi daha doğru olur.
- 03:08İsmail Usta'nın Hikayesi
- 76 yaşındaki İsmail Dinç, 55 senedir yemencilik yapıyor ve Antep'te artık tek yemenci olarak kalmış.
- Yemeni dikmek için ütü değne ve dikiz igne gereklidir.
- İsmail Usta, ekim ayına kadar yerini bırakıp, ekim ayında aşka gitmiş ve iki sene bekçilik yapmış.
- 05:47Orhan Çakıroğlu'nun Yemeği
- Gaziantep'te yemenicilikte dördüncü kuşak olan Orhan Çakıroğlu, yemeğini üzerinde bazı değişiklikler yaparak ata mesleğini günümüze kadar getirmiş.
- Son 14-15 yıldır büyük bir çabayla yemenilerin üzerinde yeni modeller üzerinde çalışmış.
- Şimdilerde yaklaşık 35 ayrı modelde, 15 ayrı renkte değişik modellerde yemeğini yapıyor.
- 07:05Yemenicilikin Tarihi
- Yaklaşık 40-50 yıl önce Gaziantep'te 200'ün üzerinde imalatçı ve satıcı bulunuyordu.
- İmalatçıya köşker, satıcıya kaf denir ve kaf, köşkerden ne isterse onu dikilmesini isteyebilir.
- El sanatlarına ilgisizliği nedeniyle son ustalar bitmiş ve çocuklarına bile öğretmemişler, şimdi kala kala bir köşker kalmış.
- 09:38Yemenilerin Kullanımı
- Yemeniler genellikle yaz günü giyilir, kışın ise evlerde terlik gibi kullanılır.
- Geçmişte plastik yokken, insanlar yazlık ve kışlık iki yemeni alırdı.
- Kışlık yemenileri, balmumu ve iç yağıyla beslenerek su geçirmez hale getirilir ve PVC kaplama işlemiyle kışa hazırlanırdı.
- 11:27Yemenilerin Özellikleri
- Yemeniler yazın giyinir, kullanılan derilerin meyve suyu ve teri çekme özellikleri vardır.
- Ayağın terini çekme, serinlik ve ayağı yakma açısından eşi olmayan tek ayakkabıdır.
- Sulu ortamda giyilmesi tavsiye edilmez çünkü çabuk deforme olabilir.