Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türk türkü sanatçısı Dilberay'ın hayatını anlatan bir belgesel formatındadır. 1956'da Kahramanmaraş'ta doğan Dilberay, "barak türküleri" olarak bilinen bir sanatçı olarak tanınmıştır.
- Video, Dilberay'ın zorlu çocukluk yıllarından başlayarak, 12 yaşında zorla evlendirilmesi, 13 yaşında anne olması, radyodan keşfedilmesi ve şöhret kazanması sürecini anlatır. Ardından gazino kariyeri, 1998'de İbrahim Karakaş ile evliliği, 2006'da "Beyne Minel" filmiyle sinema kariyeri ve 2010'da "Kadere Mahkumlar" adlı programı sunması ele alınır.
- Belgesel, Dilberay'ın 24 albüm yaparak şöhret kazandığı, kazandığı parayı kelleye yatırdığı, Avrupa sahnesinde yaşadığı bir olay sonucu hapse girdiği ve 63 yaşında Ankara'da kalp krizi geçirerek hayatını kaybettiği bilgilerini de içermektedir. Video, Dilberay'ın doğallığı, samimi kişiliği ve duygusal yapısı üzerine odaklanarak onun "dağ gibi heybetli, çelik gibi güçlü ama yine de bir yaprak gibi duygusal ve naif" bir sanatçı olduğunu vurgulamaktadır.
- 00:27Dilberay'ın Hayatı ve Şöhreti
- Dilberay, oniki yaşındayken elli yaşında bir adamla evlendirilip onüç yaşında anne olan, şöhretle başlayıp gecekonduda son bulan ama her şeye rağmen mutlu olmayı bilen bir gönül insanıdır.
- Onüç yaşında kendini "Nedim ya ben Barak türkülerinin anısıyım" diye tanıtan Dilberay, türkülerini duyurmak için zorlu yollardan geçmiş ve hapishane köşelerinde en duygulu şarkılarını yazmıştır.
- Erkeklerden yana yüzü gülmeyen, dram yüklü bir hayatın baş kahramanı olan Dilberay, kadınların en fazla acı çekeni ama erkeklerin de yeri geldiğinde yanında duran biridir.
- 01:40Dilberay'ın Zorlu Hayatı
- Şiddetin en fazla uygulandığı kadın olan Dilberay, giderek normalleşen bu durumu sadece şarkılarıyla haykıran bir sanatçıdır.
- Çok yanmış canı olan Dilberay, belki can yakmasını da öğrenmiş ama daha çok sertleşip bir kaya gibi görünmeyi seçmiştir.
- Aileden, çevreden böyle gördüğünü ve ekmeğini kendisinin kazandığını söyleyen Dilberay, mikrofonu eline alınca kendini hep erkek gibi hissetmiştir.
- 02:30Dilberay'ın Aile Hayatı
- Dilberay, ailesinden hiç vazgeçmemiş, doğrusu bu diye öğretildiğinden mi yoksa kalbinde hep özlediği aile sevgisinden mi bilinmez, ailesi hep başının tacı olacaktı.
- Doğallığı, sert duruşunun altındaki ince ince sızlayan kalbi ve türküleriyle göçüp gitti bu dünyadan.
- Dilberay, bir ocak 1956'da Kahramanmaraş'a bağlı Pazarcık ilçesinde kökeni Halep'e dayanan yarı yörük yarı Kürt bir ailenin çocuğu olarak bir çadırda dünyaya gelmiştir.
- 03:28Dilberay'ın Eğitim Hayatı
- Kahramanmaraş'ta ilkokul üçüncü sınıfa kadar okuyan Dilberay, daha sonra Ankara'ya, oradan Bolu Düzce'ye göç etmiştir.
- Düzce'yi sevmiş ve oraya yerleşmişlerdir, ancak Dilberay bir daha okula hiç gitmemiştir.
- Bir bakıma derdini anlatacak kadar okuyup yazabiliyordu artık, ama derdi anlatabileceğinden daha çoktu ve hayat onun için zor geçiyordu.
- 03:52Dilberay'ın Şöhret Yolculuğu
- Aradan yıllar geçtikten sonra Dilberay için bir şanslı olmuştu; radyodan bir ekip göndermişlerdi Düzce'ye güzel sesleri keşfetmek üzere.
- Dilberay kendi deyimiyle emmisinin kızını da yanına alarak gizlice gitmiş ve "Gönül gel seninle muhabbet edelim" türküsünü söylemiştir.
- O anki heyecanını, sevincini, endişesini verdiği bir röportajında, akrabalarının arkasından geldiğini ve babasının öfkelenip parmaklarını kırdığını anlatmıştır.
- 04:49Dilberay'ın Babasının Şiddeti
- Babası öylesine öfkelenmişti ki Dilber'in parmaklarının arasına kaşık koyup parmaklarını kırdı, sonra boynuna bir ip geçirerek ahıra kadar sürükledi ve hayvanların yanına bağladı.
- Bu tür öfke dolu sahneler Dilber'in hayatından hiç eksilmedi, hatta zamanla sıradanlaşacaktı bu durum.
- Babası hakiki kovboy gibi bir herifti, yanlış bir şey gördüğü vakit bıçak atıyordu ve Dilber'i, kardeşlerini bıçaklamıştır.
- 06:20Dilberay'ın Zorla Evliliği
- Bunca tepki gösteren, işi işkence boyutuna taşıyan adam zamanında kendisi de Türkçü olmak istemişti.
- Askerden gelir gelmez karısını köyde bırakıp Urfa'ya askerlik arkadaşı Nuri Sesi Güzel'in yanına kaçmıştı.
- Dilber, oniki yaşındayken neredeyse dedesi yaşındaki biriyle zorla evlendirilmiş, onüç yaşına girmişken hamile kalmıştır.
- 07:21Dilberay'ın Şöhreti ve Dayakları
- Hamileyken radyodan bir mektup geldi, girdiği yarışmada birinci olmuştu, ancak babası onu hamileyken öldüresiye dövdü.
- Dilberay yıllar sonra da olsa bu anları röportajında anlatırken iki damla yaş süzülecekti gözlerinden usulca.
- Kendisi de defalarca ölesiye dövülmüştü, kaçıncı kez olduğunu bilmiyordu bu dayakları.
- 08:35Dilberay'ın İstanbul'a Yolculuğu
- Çok sonra bir şekilde kaçıp İstanbul'a, radyoya gitmeyi başardı ama bu kez de jandarma engel oldu, ona birinci olduğunu bildiren mektubu gösteremeden onu dilenci sanıp geri gönderdiler.
- Zorlama evliliği ona iki kız çocuğu getirmişti, neyse ki sonunda o ihtiyar hiç sevmediği kocasından boşanmayı başarmıştı.
- Dilberay radyoya gidip dönmek zorunda kalmıştı ama tek umudu da burasıydı, ondan vazgeçemezdi.
- 09:22Dilberay'ın Şöhreti ve Başarıları
- 1972-1973 mevsim kışında, ayağında lastik, delik yün çorap, ıslak şalvar ve atkıyla radyoya gittiğinde, eylülün yirmi'sinde yine gel dediler ve aralarında para toplayıp onu geri gönderdiler.
- Radyoda tanındıktan sonra yirmidört albüm yapacağı, şöhreti tadacağı, parayı kazanacağı bir hayat perdesi açılmıştı önünde.
- Dilber yanık sesiyle fırtınalar estiriyordu, çadırda doğan bir bebekten kaderinde şimdi sahnede şarkılar söyleyip çok para kazanmak vardı.
- 10:33Dilberay'ın Şöhreti ve Para Harcamaları
- Dilberay, Zeki Müren'den İbrahim Tatlıses'e kadar birçok ünlü sanatçıyla çalışmak isteyen bir isimdi.
- Gazinocular da Dilberay'ı kendi sahnelerinde sahneye çıkarmak istiyordu ve sonunda sırayla sahneye çıkacaklarını kabul ettiler.
- Dilberay'ın yevmiyesi otuzbeş liraydı ve çok para kazanıyordu, ancak kazandığı parayı kelleye yatırıyordu.
- 11:20Dilberay'ın Para Harcamalarının Detayları
- Dilberay, başıma dört kez talih kuşu konduğunu, dört defa şöhret olduğunu ama zirvede yel çok olur uçup gittiğini anlatıyordu.
- Gazinoda otuzbeş lira kazanıyorsa o gece yirmi lirası yeniyordu, bu eğlenceye veya alkole değil, kelleye yatırıyordu.
- Sahneden indikten sonra bir kelleciye gidiyor ve tüm kelleleri alıyordu, bu yirmi lira böyle harcanıyordu.
- 12:06Dilberay'ın Aile Hayatı
- Dilberay, kardeşine bir imza verdiğinde tüm parası, malı uçup gidivermişti, ancak "dünyanın en zengin kadınıyım" diyordu.
- Üç çocuğu, üç damadı, ondört torunu, yeğenleri, bacıları derken kırk boğaza bakıyordu.
- Gözü hiç parada pulda olmamıştı ve çevresinde onu sevmeyen bir tek insan bile yoktu.
- 12:58Dilberay'ın Evliliği
- Dilberay, nikahını bir gelinlik giydirdi ve büyük aşkı İbrahim Karakaşla Almanya'da bir arkadaşının aracılığıyla tanıştılar.
- İbrahim Bey kararlı durmuştu ve 1998'de evlendiler, bu seferki içinde aşk olan gerçek bir evlilikti.
- Dilberay, ilk günkü sevgi ve heyecanın ikisinde de hala var olduğunu, olmasa bugünlere gelemezlerini söylüyordu.
- 13:41Dilberay'ın Sinema Kariyeri
- Dilberay 2006'da "Beyin El Minel" filmiyle sinema ile tanıştı, Necati Akpınar, Yılmaz Erdoğan, Cem Yılmaz, Gülben Ergen ve Meral Okay el birliğiyle ikna etmişlerdi onu.
- Çekim süresi zorlu oldu, Dilberay kendini sette esir hissetti ve yeme içme saatlerinin planlı olmadığını, yemeklerin az geldiğini belirtti.
- Filmin içinde söylediği "Hacı Ağa Namıdiyer Tavukları Pişirmiş" türküsü dillere pelesenk olmuştu ve "Beyin El Minel" filmi ile 14. Altın Koza Film Festivali'nde en iyi yardımcı kadın oyuncu ödülünü aldı.
- 14:40Dilberay'ın Diğer Filmleri
- Dilberay 2014'te "Hayat Sana Güzel ve Mazlum Kuzey", 2015'te "Figüran", 2017'de "Yol Arkadaşım" ve son olarak 2018'de "Yol Arkadaşım 2" filmleri ile kamera karşısındaydı.
- Kader mahkumları Dilberay için özel bir yerdeydi, onların ruh halini düşünüyor ve bir nebze de olsa onlar için bir şeyler yapmak istiyordu.
- Kendisi de sekiz ay yirmi gün cezaevinde kalmıştı ve orada olmanın hissiyatını çok iyi biliyordu.
- 15:16"Kadere Mahkumlar" Programı
- Dilberay 2010'da Flash TV'de "Kadere Mahkumlar" adlı bir konsept program sunmaya başladı, parmaklıklar ardında mahkumlara türküler okuyan Dilberay, programı Devran İskender ile birlikte sunuyordu.
- Farklı konsepti ile ilgi çekmiş, sosyal medyada fenomen olmuşlardı ve Dilberay, underground bir türkücü olarak anılıyordu.
- 2016'da katıldığı bir canlı yayın programında "o programı gözyaşları içinde, ciğerim yanarak yapıyordum" diyerek programın sorumluluğunun çok ağır olduğunu belirtti.
- 15:58Programın Sonu ve Hapishane Deneyimi
- Programı bitirmesine sebep olan büyük bir acı olmuştu, hapishaneden bir mektup gelmişti ona.
- Mektupta bir delikanlı bir kıza gönül vermiş ama ailesi onu istememişti ve bu üzüntüyü Dilberay ile paylaşmıştı.
- Dilberay, "keşke o mektup bana bir hafta önce gelseydi" diyerek o kızı alıp nikahı yapacağını, maddi manevi olarak da yardım edeceğini belirtti, ancak delikanlının intihar haberi gelmişti.
- 16:30Hapishane İtirafı
- Dilberay, Avrupa sahnesi sırasında yaşadığı bir olaydan sebep hapse girmişti.
- 2017'de konuk olduğu "Yaşamdan Hikayeler" adlı programda canlı yayında itiraf etti: "Bu dünyada namusumla, ekmeğimle, şerifle oynamayacaksın benim bu yüzden yaptım."
- "Başıma kötü bir şey gelmesin diye vurdum adamı, yedi eksi sekiz yerinden bıçakladım bile etmedim, sarkıntılık yapmak, taciz etmek istedi, o da boğazında kaldı" dedi.
- 17:16Dilberay'ın Son Yılları ve Vefatı
- Dilberay'ın doğallığı, konuşması, tavrı ve olaylara yaklaşımı hem bizden biri gibi hem de hepimizden farklıydı.
- Düzce'de A Mahallesi'nde oturan Dilberay, akrabalarını ziyaret için Ankara'ya gittiğinde ayağındaki şişlikler üzerine hastaneye gitmişti.
- Altmışüç yaşındaki Dilberay, gece yarısı kaldırıldığı Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirmişti.