Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sunucu ve 20 yıldır zayıflama konusunda çalışmış, dört kitap yazmış ve binlerce kamp düzenlemiş bir uzman bilim insanı arasında geçen röportaj programıdır. Konuşmacı, Deniz Enstitüsü'nde diyetisyenlerin eğitildiği bir kurumda çalışmakta ve Ebru Şallı ile birlikte televizyon programlarında yer almaktadır.
- Programda zayıflama, kilo verme ve sağlıklı yaşam konuları bilimsel bir perspektiften ele alınmaktadır. Konuşmacı, termodinamik yasaları ve fizik yasalarına dayanarak, beslenme alışkanlıklarının nasıl şartlandırıldığını, beden açlığı ve zihin açlığı arasındaki farkları, su tüketiminin önemi ve gıdaların sağlıksız veya faydalı olduğu iddialarını bilimsel açıdan değerlendirmektedir.
- Videoda ayrıca oruç, Ramazan ayı, 16 saat aralıklı beslenme gibi modern diyet trendleri, diyetisyen mesleğinin gelişimi ve kilo verme süreçlerinde psikolojik faktörler gibi konular da tartışılmaktadır. Konuşmacı, "duygusal açlık" kavramını Türkiye'ye getiren kişiyi kendisi olduğunu belirterek, zayıflamanın bir hastalık olmadığını ve kişinin davranış alışkanlıklarını değiştirmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
- 00:39Konuşmacının Tanıtımı
- Konuşmacı, yirmi senedir zayıflama konusunda çalışmaktadır.
- Bilinimci olarak insan beyninin nasıl çalıştığını ve davranışa nasıl dönüştüğünü incelemektedir.
- Zayıflama konusunda dört kitap yazmış ve binlerce kamp düzenlemiştir.
- 03:14Oruç ve Zayıflama
- Ramazan ayı, dini anlamda zihinsel ve bedensel arınma, zayıflama ve temizlenme anlamına gelmektedir.
- Günümüzdeki Ramazan geleneğinde aşırı derecede beslenme, sabahları uyumak, Coca-Cola içen şölen şeklinde iftar sofraları gibi yanlış oruç yaklaşımları görülmektedir.
- Oruç sadece Ramazan'da değil, aynı zamanda teravih, affetmek, tövbe etmek, küslerle barışmak gibi zihinsel temizlenme süreçlerini de içerir.
- 05:35Sağlık ve Zayıflama Arasındaki İlişki
- Zayıflamak ve sağlık farklı kavramlardır, birbirleriyle doğrudan ilişkileri yoktur.
- Zayıflamak tamamen motivasyon, odaklanma ve fikir değiştirme işidir, doktor veya diyetisyenle ilgisi yoktur.
- Şişmanlık veya obez olmak, kişinin enerji alımını ve tüketimini kendi düzenlediği bir durumdur.
- 09:10Düzensiz Beslenme ve Sağlık
- Düzensiz beslenme aslında sağlıklı bir beslenme türüdür, düzenli beslenme ise sağlıksız olabilir.
- Eğer kişinin hareketleri düzenli ve monoton ise düzenli beslenme sağlıklı olabilir.
- Eğer kişinin sosyal hayatında ve hareketlerinde düzensizlik varsa, düzensiz beslenmek daha sağlıklı bir durumdur.
- 10:45Beslenme ve Zaman Kavramı
- Fizik yasalarına ve termodinamik yasalarına uymayan, "zamanda yemeyin" gibi öneriler anlamsızdır.
- Bedenin kendi saat kavramı yoktur, sadece gece-gündüz ve mevsim değişikliklerinden gelen dış sinyalleri algılar.
- Beden acıkınca, nefes almak isterse veya dışkılamak isterse buna izin verilmelidir, bu durumda saat kaç olursa olsun önemli değildir.
- 13:09Beslenme ve Kilo Alma İlişkisi
- Beslenme ihtiyacı varsa ne zaman yiyeceğinize hiçbir anlamı yoktur.
- Kilo alma, uzun bir zaman diliminde (hafta, ay, yıl) alınan enerjinin tüketilen enerjiyi geçmesiyle gerçekleşir.
- Bir gün, bir hafta veya bir cumartesi-pazar yapılan beslenme davranışları kilo almayı doğrudan etkilemez.
- 14:24Bedenle Barışık Olma
- Bedenin zatı yoktur, acıkınca doyurulmalı, dışkılamak istediği zaman dışkılamalı ve uyuması gerektiğinde uyuması sağlanmalıdır.
- Günümüzdeki diyet ve kalori konularında uzmanlar tarafından üretilen saçma fikirler, insanların kafasını karıştırıyor.
- Bedenden gelen sinyal ve mesajlarla barışık olmak, bedenin ihtiyaçları kadar bedeni karşılamak önemlidir.
- 16:19Bedenin Mesajları
- Beden sürekli mesaj ve sinyal vererek durumunu hatırlatır.
- Gaz çıkarma, tuvalete çok fazla gitme, yemekten sonra uykunun gelmesi ve soda içme gibi davranışlar aşırı yemek mesajlarını verir.
- Kilo problemi kişiden kişiye değişir ve biyoloji değil, düşüncelerimizin dengesizliğinden kaynaklanan bir durumdur.
- 18:16Tat ve Lezzet Arasındaki Fark
- Tat, yiyeceklerin kimyasal reaksiyonları sonucunda ortaya çıkan bir kavramdır.
- Lezzet ise, tatın ağzımıza girdikten sonra bilgilerimizle birleşerek bize göre değişen bir durumdur.
- Tat herkes için aynıdır (örneğin etin, sütün, elmanın tadı), ancak lezzet kişiden kişiye değişir.
- 19:39Beden ve Zihin Arasındaki Fark
- Bedenin doyması ile zihnin doyması aynı değildir.
- İnsanların midesi kendi yumruğu kadar büyüklüğünde sabit bir yapıya sahiptir.
- Bedenin yakıt ihtiyacı karşılandığında (yeterli enerji alındığında) doymak olur, bu da tatmin edici bir durumdur.
- 21:56Midelerine Balon Taktırmak
- Midelerine balon taktıranlar psikolojik açıdan zulüm çekerler.
- Mideleri yumruk büyüklüğünde olduğu ve bedenin ihtiyacı doyurduğu fikrini kendimize ikna edebiliriz.
- Midelere balon takmak yerine, fikir değiştirerek ve bilinçaltımızı ikna ederek sağlıklı bir beslenme alışkanlığı geliştirmeliyiz.
- 24:14Zihinsel Açlık Nedenleri
- Zihinsel açlık, acı çeken düşünceler ve olumsuz duyguların sonucudur.
- Geçmişte edilen kavgalar, travmalar ve çözülmemiş problemler duygusal sorunlara yol açabilir.
- Bazı insanlar duygularını bastırmak için gıdaları kullanır, bu da alkol veya uyuşturucu bağımlılığı gibi bir duruma benzer.
- 26:20Şartlanmalar ve Alışkanlıklar
- İnsanlar şartlanarak üç kere yemek yeme alışkanlığına sahiptir.
- Ramazan'da yemek sayısı ikiye düşse de, insanlar iftar ve sahur saatlerine yaklaştıkça zihinsel açlık hissi yaşarlar.
- İnsanlar genellikle yediği için değil, yemediği için hastalanabileceklerine inanırlar.
- 28:03Beslenme Alışkanlıklarımızın Şartlandırılmış Olması
- İnsanlara bir gün yemek yemeyi ertesi gün ölüm gibi bir mesaj öğretildiği için yemek yemeyi günlük düzenli bir alışkanlık haline getirdik.
- Beslenme alışkanlıklarımız şartlandırılmış bir anlayışa dayanır; acıksak-acıkmassak yemek yemeyi normal görürüz.
- Yemeklerde öğün miktarları ve çeşitleri (çorba, ana yemek, pilav, tatlı) zihinsel olarak doymamıza sebep olur, ancak aslında tek bir öğün bile doyurucu olabilir.
- 29:34Beslenme Alışkanlıklarının Tarihsel Gelişimi
- İnsanlık iki milyon yıl öncesine dayanır ve yaklaşık 120 milyar insan bu dünyaya gelmiştir.
- Atalarımız tek öğünde tek çeşit yiyecek yerken, üç öğün yemek Amerika'daki endüstri devrimi ve otomasyon sisteminin gelişmesiyle başlamıştır.
- İki öğün yemek ise Fransız ihtilalinden sonra yaygınlaşmıştır.
- 31:01Beslenme Alışkanlıklarının Yanlış Anlaşılmaları
- Metabolizmayı çalıştırmak için sürekli beslenmek (örneğin iki saatte bir) yanlış bir yaklaşım olabilir.
- Metabolizma yemek yiyince çalışır, ancak yediğimiz enerjinin büyük bir kısmı yakılarak tüketilir, kalan kısmı ise şişmanlaşma nedeni olabilir.
- Günde sekiz öğün yemek gibi aşırı tüketim, obeziteye ve yemek takıntısına yol açabilir.
- 32:21Diyetisyenler ve Beslenme Yaklaşımları
- 16 saat aralıklı beslenme (oraç) modası, birçok diyetisyen tarafından önerilmektedir.
- Konuşmacı diyetisyenlerin şişmanlatıcı uzmanlar olduğunu ve kilo eşittir yemek yemek eşittir kilo fikrini bilinç altlarına kazandırdıklarını savunmaktadır.
- Diyetisyenler yemek konusunda fikir vermekle (diyet demek) yemeği azaltmakla ilgilenirken, zayıflamak için yakıt yakmakla uğraşmak gerekir.
- 35:34Kalori Hesaplamalarının Yansızlığı
- Bilimsel anlamda kalori, bir gram suyun bir derece ısınmasıyla ortaya çıkan ısıdır ve laboratuvar ortamında geçerlidir.
- İnsan bedeninde ne kadar bir gıdanın içindeki enerji alındığını, bir gün içerisinde ne kadar enerji ve kalori olacağını bilen kimse yoktur.
- Diyetisyenlerin kullandığı kalori hesaplayıcı cihazlar (tartılar) yalan olup, gerçek bir kalori ölçümü yapılamamaktadır.
- 36:56İnsanların İnanma İhtiyacı ve Bedenle İlişki
- İnsanlar kendilerine değil, doktorlara, profesörlerine inanma ihtiyacı duyuyorlar.
- Beden bize mesaj veriyor ve günlük hayatımızda bedenin ihtiyaçlarını anlayabilmeliyiz.
- Hastaneler, laboratuvarlar, cerrahi işlemler önemlidir ancak bunlar bedeninde ortaya çıkmış hasar sonrası müdahalelerle ilgilidir.
- 38:09Şişmanlık ve Hareket İlişkisi
- Şişman kişiler kendi bedenlerinin bir parçasıymış gibi 20-30 kilo fazla yağ taşıyorlar.
- Fazla yağı eritmek ve tüketmek için hareket gereklidir.
- Spor zayıflama metodu değildir, sadece harekete yönelmesini sağlar.
- 40:09Zayıflama İçin Doğru Yaklaşım
- Zayıflamak için spor salonuna gitmek gerekmez, günlük hayatımızda hareketli olmak ve sosyal faaliyetleri artırmak yeterlidir.
- Bilinçaltında enerji almak ve vermeyi dengelemeyi öğrenmemiz gerekir.
- Bedenden gelen mesajları iyi anlamaya öğrenmemiz gerekir.
- 41:22Su Orucu ve Diyetler
- Su orucu kilo vermek için kötü bir yöntemdir, kısa süreli sonuçlar verir ancak normal hayatına dönünce kilolar tekrar gelir.
- Yapılması gereken basit bir şey: bedenle arkadaş olup beden ihtiyacı kadar beslenmek ve hareketli insana dönüşmek.
- Diyetisyenlerin önerileri doğru değildir, diyetisyen sayısı arttıkça toplumun kilo sayısı da artmaktadır.
- 46:35Diyetlerin Etkisi
- Her diyet kilo alır, hiçbir diyet zayıflatmaz.
- Diyetisyenlerin mesleği sağlık konusunda aziz bir meslektir.
- Gıda sektörleri konusunda diyetisyenler mesleği olumlu bir yaklaşıma sahiptir.
- 46:59Diyetisyen Eğitimi ve Yaklaşımı
- Diyetisyenler haftada dört gün toplu halde eğitim alıyor ve psikologlar, sosyologlar dahil çeşitli uzmanlarla çalışarak çalışmalarını ilerletiyorlar.
- Diyetisyenler zayıflama ve hastalık durumlarında gıdanın etkilerinin farklı olduğunu anlayarak, insanların gıdalarla olan ilişkisini tedavi etmeyi öğreniyorlar.
- Psikologlar beslenme konularında bilgi edinirken, diyetisyenler de psikolojik yaklaşımları öğretmeye başlamış, böylece diyetler psikolojik bir yaklaşım kazanmış durumda.
- 48:34Gıda ve Beslenme Anlayışı
- Tüm diyet programları "az yiyeceksin, çok yiyeceksin" gibi yaklaşımlar, gıdanın büyümesine ve kişinin küçülmesine sebep olur; bu da bağımlılık anlamına gelir.
- Diyetisyenler gıdayı küçümseyerek önemsizleştirirken, kişinin özgüvenini büyüterek gıdaya karşı saygıyı ve bağımlılığı ortadan kaldırıyorlar.
- Gıda aslında ölü hayvanlar ve bitkilerden oluşur, beslenirken bu ölü yapıların içindeki enerjiyi alıyoruz.
- 50:13Enerji ve Beslenme İlişkisi
- Hayvanlar doğada gıdaları kafasında büyütmüyor, açınca yiyor ve doyunca bırakıyor; ancak insanlar gıdaların faydalarını ve zararlarını kafa yormakta.
- Gıdanın ispatlanacak bir şeyi yoktur, içinde enerji var ve bu enerji tüketilirse bir daha enerji alınır.
- Reklam ve gıda şirketleri ürünlerini satmak için "gıdalar mutluluk verir, huzur verir, güzelleştirir" gibi yalan dolan hikayeler yaratmışlardır.
- 53:20Termodinamik Yasaları ve Enerji
- Termodinamik yasaları bilmeden diyetisyenlik yapmak, enerji uzmanı olmak gibi konularda uzmanlaşmak doğru değildir.
- Termodinamik yasası, evrendeki her şeyin enerji olduğunu, enerjinin yok olamayacağını ve sadece şekil değiştirebildiğini belirtir.
- Beslenme aslında enerji almak için yapılır; yemek yiyerek elektrik üretilir ve bu elektrik sinir sisteminde bilgi transferi sağlar.
- 57:34Çikolata ve Endorfin İlişkisi
- Çikolatanın mutluluk verici olduğu iddiası, endorfin ürettiği şeklinde savunulsa da bu tamamen yalan.
- Endorfin ve diğer hormonlar beynin vücudumuzdaki bezlere salgıladığı silahlarla alakalı bir durumdur.
- Çikolata ve tatlı tüketimi, zihinsel öğretilmiş bir durumdur; toplumda tatlı ile mutluluk arasında bir ilişki kurulmuştur.
- 1:01:31Yaşlanma ve Uzun Yaşam
- Yaşlanmayı yavaşlatmak inanç, vizyon, affetme ve hareketle alakalı bir şeydir.
- Uzun yaşamanın sırları: affetmek, gelecekle ilgili plan ve vizyonun olması, hareket ve bedenin ihtiyacı kadar beslenmek.
- Miktarını arttırdığımız her şey zarar verir; aşırı tatlı tüketimi dahil her şey dengenizi bozar.
- 1:03:25Egzersiz ve Diyet
- Haftada on-onbeş dakika egzersiz çok azdır, egzersiz yapmazsanız kaslar güçünü kaybeder ve erken yaşlanırsınız.
- Egzersiz zayıflamak için değil, incelmek ve güçlenmek içindir.
- Kan grubuna göre beslenme fikri ticari amaçlı yanlış bir iddiadır; yemekte zayıflamayı düşünüyorsanız her şey yalandır.
- 1:07:09Su İçme Hakkında Yanlış Bilgiler
- Konuşmacı, günde belirli bir litre su içmenin yanlış olduğunu, susadıkça içmemiz gerektiğini belirtiyor.
- Diyet kavramı kadar yanlış olan su içme kavramının günde üç litre olması gerektiğini iddia etmek yanlış bir mantık olduğunu söylüyor.
- Su vücudumuzun en önemli unsurlarından biri olmasına rağmen, içeceğimiz su kadarı değil, vücudumuzdaki suyun temizliği önemlidir.
- 1:10:23Su ve Vücut İlişkisi
- Su ne zayıflatır ne de kilo aldırır, ancak fazla içildiğinde şişme ve ödem yapabilir.
- Beden ihtiyacı olduğunda günlük bir-iki bardak su tüketilmelidir, ancak su kurtarıcı bir kavram değildir.
- Niyet ve düşünce, vücudumuzdaki suyu etkiler ve bu su, beden içindeki organlar arasındaki iletişim ve enerji akışını etkiler.
- 1:12:04Göbek Yağları ve Hareket
- Göbek yağlarını azaltmak için daha fazla hareket etmek ve aldığından daha fazla enerji tüketmek gerekir.
- Yürüyüş, merdiven çıkarma, bisiklet kullanma, yüzmek, voleybol oynamak gibi aktiviteler etkili olabilir.
- Sokak çocukları genellikle zayıfken, balkon çocukları şişman olma eğilimindedir çünkü hareket miktarları farklıdır.
- 1:14:06Gıda Değerlendirmesi ve Bilimsel İspatlar
- Konuşmacı, cips gibi gıdaların sağlıksız olduğu iddiasını ispatlamak için bir milyon dolar teklif ediyor.
- Herhangi bir gıdanın bilimsel olarak zararlı veya faydalı olduğu ispatlanamamıştır, hatta sigaranın bile zararlı olduğu ispatlanamamıştır.
- Miktar önemli olup, az miktarda her şeyi vücut telafi edebilir, ancak miktar arttığında zarar vermeye başlar.
- 1:17:41Gıda Tüketimi ve Bağımlılık
- Zararlı ve faydalı gibi kavramlara odaklanmak, takıntılı ve zararlı hale sokmaya sebep olur.
- Öğrenme ve takıntı arasında bir ilişki vardır, ilgisiz kalınması önemlidir.
- Her şeyde zararlı olabileceğini savunmak gerekir, örneğin sevgi, oksijen veya korku gibi.
- 1:20:05Değerlendirme ve Bağımlılık
- Cipsi kötülemek veya övmek doğru değildir, çünkü bu değer yüklemeyi başlatır.
- Övme veya sövme, iyi demek, kötü demek, faydalı veya zararlı olarak değerlendirmek insanı bağımlı gıda tüketicisine dönüştürür.
- Bedenimizin ihtiyacı kadar beslenmek ve geri kalanı dışkılamak yeterlidir, hayatın önemli olanı hareket etmektir.
- 1:22:17Kapanış
- İzleyicilere hayırlı akşamlar dilenir ve bayramlar kutlanır.
- Gelecek yayında et, tavuk ve diğer gıdaların yağları hakkında konuşulacağı belirtilir.