Buradasın
Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri ve Çocukluk Döneminde Psikolojik Koruma
youtube.com/watch?v=DOzVKvUDkp0Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- TRT Türk ekranlarında yayınlanan "Sağlık Olsun" programında, Ankara Bilkent Şehir Hastanesi Psikiyatri Kliniği'nden uzman doktor Şahin Gürkan ve Almanya'dan bağlanan pedagog Rümeysa Ateş ile yapılan bir röportaj sunulmaktadır.
- Program, yüksek güvenlikli adli psikiyatri hastanelerinin yapısı, çalışma prensipleri ve uygulamaları hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Ayrıca çocukluk döneminde psikolojik koruma, şiddet, travma ve akran zorbalığı konuları ele alınmaktadır. Video, Türk Ceza Kanunu kapsamında adli psikiyatri hastanelerinin işlevi, hastaların yatırılma süreçleri, tedavi sonrası takip süreçleri ve taburcu edilme koşulları gibi konuları kapsamaktadır.
- Programda ayrıca dijitalleşme sürecinde artan suç türleri, madde bağımlılığı ve dijital bağımlılığın suçlara etkisi, adli psikiyatri raporlarının değerlendirilmesi ve üç bakanlık (Adalet, Sağlık ve İçişleri) ortak çalışması gibi konular da ele alınmaktadır. Toplum güvenliği açısından psikolojik rahatsızlıkların erken tespit ve tedavi edilmesinin önemi vurgulanmaktadır.
- 00:33Programın Tanıtımı
- TRT Türk ekranlarında "Sağlık Olsun" programı, her gün sağlık konularını aktarmaya devam ediyor.
- Bugün psikoloji odaklı bir program yapılacak çünkü psikolojik sağlık fiziksel sağlık kadar önemlidir.
- Ağır psikolojik rahatsızlıklarda şiddet eğilimleri ve suça iştirak eden davranışlar ortaya çıkabiliyor, bu duruma adli psikiyatri denir.
- 01:19Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Hakkında
- Yüksek güvenlikli adli psikiyatri, ağır hastalar ve mahkemede hakkında zorunlu tedavi kararı verilmiş hastaların tedavi edildiği hastanelerdir.
- Türk Ceza Kanunu'nun 57. maddesi kapsamında koruma tedavi kararı verilir ve tutuklu hükümlü adli psikiyatri servisleri tüm yüksek güvenlikli adli psikiyatri hastanelerinde bulunur.
- Yüksek güvenlikli adli psikiyatri, toplum sağlığı ve güvenliği açısından büyük sorunlara yol açan psikolojik rahatsızlıklara karşı kıymetli uygulamalar sunmaktadır.
- 04:18Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Hastanelerinin Tanımı ve Tarihi
- Yüksek güvenlikli adli psikiyatri hastaneleri, adli mercilerce gönderilen şahısların raporlama, bilirkişilik ve tedavi işlemlerinin yapıldığı, şehir hastaneleri bünyesinde ayrı konumlandırılmış ve güvenlik seviyesi artırılmış hastanelerdir.
- 2004 yılında kabul edilen Türk Ceza Kanunu'nun 32. maddesi, suç işlediği esnada akıl hastalığının etkisi altında olan kişilere ceza verilmediğini ancak güvenlik tedbirine hükm olunduğunu belirtir.
- İlk yüksek güvenlikli psikiyatri hastanesi 2018 yılında Adana'da açılmış, şu anda Türkiye'de yaklaşık 800 yatak kapasitesi ile 8 hastane hizmet vermektedir.
- 06:34Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Hastanelerinin İşlevleri
- Yüksek güvenlikli adli psikiyatri hastanelerinin birinci amacı, suç işlemiş ama akıl hastalığından dolayı ceza sorumluluğu olmayan hastaların tedavisini yapmak ve takip etmektir.
- İkinci görev olarak bilirkişilik raporu hazırlamaktır; kişinin işlediği suçtan dolayı ceza sorumluluğu var mı yok mu anlamında ayaktan veya yatırarak değerlendirilir.
- Bu hastaneler hem suçlu kişinin psikolojik durumunu tespit etme noktasında hem de psikiyatrik tablo sebebiyle suça sürüklenen kişilere tedavi hizmeti vererek toplumu koruma açısından kritik bir noktada bulunmaktadır.
- 08:34Psikiyatrik Hastalıklar ve Suç İlişkisi
- Psikiyatrik hastalıklarda semptomların aktifleştiği dönemlerde kişi geçmişteki semptomların benzerlerini tekrar gösterebilir.
- Suç işleyen şizofreni hastalarında saldırganlık ve psikopati düzeylerinin suç işlemeyen şizofreni hastalarına göre daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir.
- Kanada merkezli bir çalışmaya göre, ceza sorumluluğu olmayan hastaların ilk üç yıl içerisinde %40-45'inin tekrar yeni suç işlediği görülmüştür.
- 09:32Tedavi ve Takip Süreci
- Psikotik grup hastalıklarında tedavi olanlarda ilk yıl içerisinde nüks ihtimali %5 civarındayken, tedavi olmayanlarda %70-75'e varmaktadır.
- Tedaviye uyumsuzluk ve madde kullanımı, semptomların ortaya çıkmasında en yüksek risk faktörleridir.
- Hastalar taburcu edildikten sonra belirlenen sürelerde (5-10 yıl) iki ayda bir, üç ayda bir adli kontrol muayeneleri yapılır ve semptomlar başlamadan önüne geçilmesi hedeflenir.
- 11:11Adli Psikiyatri Tedavisinde Takip Önemi
- Tedavi sonrası süreçlerin takibi, sadece tedavi etmekle kalmayıp devam etmesi gerekmektedir.
- Kanada örneğinde, ceza sorumluluğu olmayan hastaların ilk üç yıl içerisinde %40-45 oranında tekrar suç işleme riski bulunmaktadır.
- Tedavi sonrası takip, hem bilimsel çalışmalarla hem de Türkiye'deki uygulamalarla önem arz etmektedir.
- 12:20Adli Psikiyatri Biriminde Çalışan Sağlık Çalışanları
- Adli psikiyatri birimlerinde çalışan sağlık çalışanları, bu alanda çalışmaya istekli gönüllü kişiler arasından seçilir.
- Ekibin içinde psikiyatri uzmanları, psikologlar, sosyal hizmet uzmanları ve hemşireler bulunur.
- Çalışanların çoğu psikiyatri yüksek lisansı yapmış veya adli psikiyatriye yönelik bilimsel çalışmaları vardır.
- 13:21Adli Psikiyatri Çalışanlarının Rolü
- Adli psikiyatri çalışanları, hastaların toplumsal destek eksikliği nedeniyle aile ve sosyal destek eksikliği yaşayabileceklerini göz önünde bulundururlar.
- Hemşireler hastaların tırnaklarını keser, altlarını alır ve yemekte yedirirler.
- Hastaların kişisel ihtiyaçlarını karşılamaya çalışan ekiplerden oluşurlar.
- 15:05Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Hastaneleri
- Yüksek güvenlikli hastaneler fiziki anlamda tek kişilik odalar şeklinde dizayn edilir ve mobilyalar sivri uçlu olmayacak şekilde seçilir.
- Hastanelerde 10 yatağa 1 güvenlik görevlisi olacak şekilde personel sayısı artırılır.
- Hastanelerin dış bahçelerinde 6 metre yüksekliğinde standart kurallar olan duvarlar bulunur.
- 17:30Hastaneye Başvuru Koşulları
- Hastaneye başvuran hastaların hepsi hukuki bir süreç sonrasında adli mercilerce gönderilen hastalardır.
- Hastalar adli makam kararıyla (savcılık, sulh ceza hakimliği, mahkeme) hastaneye yatırılır.
- Taburcu olacak hastalar için de adli merci aracılığıyla mahkeme onayı alınır.
- 18:54Zorunlu Tedavi Durumu
- Medeni Kanun'un 432. maddesine göre, aileler yakınlarını psikiyatrik muayeneye ikna edemedikleri zaman sulh hukuk mahkemesine başvurabilirler.
- Sulh hukuk mahkemesinden TMK-4 uyarınca kişinin zorunlu götürülmesi kararı çıkarılabilir.
- Ceza mahkemesinden gelen hastalar sadece yatırılabilirken, sulh hukuk mahkemesinden gelen hastalar normal psikiyatri servislerine yatırılır.
- 20:31Ailelerin Psikolojik Sorunlara Yaklaşımı
- Ailelerin çocuklarının psikolojik veya psikiyatrik rahatsızlıklarını gizlemek yerine tedavi süreçlerine başvurması çok önemlidir.
- Psikolojik sorunları gizlemek, evlilik süreçlerinde bu durumun bilinmemesi durumunda ciddi kadın cinayetlerine ve şiddet olaylarına yol açabilir.
- Ailelerin çocuklarıyla ilgili bir sıkıntı varsa peşine düşmeleri, kendi hayatları, çocuklarının hayatı ve toplum güvenliği açısından çok önemlidir.
- 22:04Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatriye Yatış Süreci
- Kişi bir suç işlediğinde, kendi ifadesi, yakını veya avukatının başvurusu, evrak veya rapor getirilmesi veya hakimin şüphesi durumunda, ceza sorumluluğu olup olmadığı için psikiyatrik değerlendirme yapılır.
- Değerlendirme sürecinde dava dosyası incelenir, hastanın geçmiş psikiyatri kayıtları talep edilir, psikolojik testler yapılır ve muayene yapılır.
- Değerlendirme sonucunda ceza sorumluluğu var, azalmış şekilde kanaatler veya gözlem kararı verilebilir.
- 23:45TCK 57. Maddesi ve Tedavi Süreci
- Ceza sorumluluğu yoktur kararı verildiğinde, mahkeme raporu bekletir ve hukuki sürecin tamamlanması beklenir.
- Suç sabitse ve hüküm giyilmişse, rapor devreye girer ve güvenlik tedbirine hükmedilir.
- Tedavi amacının hem hastanın hastalığını tedavi etmek hem de yeniden suç işleme ihtimalini azaltmak olduğu belirtilir.
- 24:50Taburcu Süreci ve Adli Kontroller
- Toplum için tehlike azaldığı zaman taburcu kararı verilir ve adli kontrollerin yapılması gerektiği belirtilir.
- Taburcu edilen hastaya belirli bir süre ve aralıklarla adli kontrol muayeneleri yaptırılır.
- Adli kontrol muayenelerinde hastanın semptomları, ilaç kullanımını ve kontrollerine gidip gitmediği değerlendirilir.
- 29:22Çocukluk Döneminde Suç Eğilimlerinin Tespiti
- Yetişkinlik dönemine yansıyan bazı psikolojik tablolar çocukluk döneminde inşa edilmiş olabilir.
- Çocukluk döneminde agresif tepki verme, öfke nöbetleri yaşamak şiddete eğilim olduğuna dair önemli bir detay olabilir.
- Çocukluk döneminde duygusal becerilerin geliştirilmesi, merhamet duygusunun geliştirilmesi ve şiddet eğilimini kontrol etme konusunda çocukların desteklenmesi önemlidir.
- 30:31Çocukların Duygu Durumuna Dikkat Etme
- Çocuğun duygu durumuna dikkat etmek önemlidir, basit sorularla çocuğun hislerini öğrenmek ve aile olarak destek sağlamaktır.
- Travma yaşayan çocuklarda davranış bozuklukları ortaya çıkabilir, bu durumda öğretmenlerin ve okul rehberlerinin dikkat etmesi ve birebir tedavi başlatması gerekir.
- Son yıllarda çocukların algılarının açık olduğu çocukluk döneminde yaşanan sorunlara gerekli desteğin sunulması çok kıymetlidir.
- 32:03Akran Zorbalığı ve Okulların Rolü
- Okulların görevi öğrencilerin grup olarak hareket edebilmesini sağlamak, projeler oluşturarak birbirlerini anlayabilmelerini ve duygularının adını koyabilmelerini sağlamaktır.
- Medya kullanımıyla birlikte birçok çocuğun duygularını adlandıramadığı gözlemlenmektedir.
- Duyguların dışa vurulması ve bastırılmaması çok önemli bir noktadır.
- 33:13Ebeveynlere Tavsiyeler
- Şiddet uygulayan çocukların davranışlarını fark ettiklerinde anlayışla karşılamaları ve çocuklarının hangi durumların onu bu hale getirdiğini söyleyebilmesi için destek sağlamaları gerekir.
- Akran zorbalığına uğrayan çocuklarda da anlayışla yaklaşmak ve pedagoglardan yardım almak önemlidir.
- Şiddet, şiddeti doğuran bir kısır döngüye dönüşebilir, bu nedenle meselenin ne olduğunu anlamak ve profesyonel destek almak çok kıymetlidir.
- 36:22Suç Psikolojisi ve Psikolojik Altyapı
- Suç psikolojisi multifaktöriyel bir durumdur; genetik yapı, aile durumu, okul durumu, arkadaşlarla ilişkiler, anne-baba ayrılığı gibi pek çok sebep etkilidir.
- Yüksek güvenlikli adli psikiyatriye gelen suç işleyen hastalarda madde kullanımı ciddi şekilde psikiyatrik hastalıkları ve suçu tetiklemektedir.
- Dijitalleşme çağı, özellikle 18 yaş altı grupta sosyal medya çılgınlığı ve şiddet içerikli oyunlar, gerçeği değerlendirme bozukluğuna yol açabilir.
- 39:06Madde ve Dijital Bağımlılık
- Madde kullanımında ciddi bir artış var ve oyun bağımlılığı, dijital bağımlılık sonrası tahmin edilemeyecek ağırlıkta suçlar ortaya çıkabiliyor.
- Madde bağımlılığı fark edildiği andan itibaren emniyet ve asai süreçleri kıymetli çalışmalar yapıyor, ailelerin vakit kaybetmeden başvurması önemlidir.
- Ekran kullanımını denetlemek, sınırlandırmak ve çocuğun dijital dünyada nelerle, kimlerle muhatap olduğunu bilmek çok önemlidir.
- 40:47İnternet ve Bilişim Suçlarındaki Artış
- İnternetle beraber hakaret, tehdit ve şantaj suçlarında ciddi artış yaşanıyor.
- Çocuklar ve aileler internet üzerinden mağduriyet yaşayabiliyor, fotoğraflar üzerinden şantaj yapılabiliyor.
- Bilişim suçları da artıyor, örneğin ürün satmaya yönelik beyan yapıp para alıp ürün göndermeme gibi suçlar.
- 41:46Ceza Ehliyeti ve Psikolojik Hastalıklar
- Kişiler psikolojik rahatsızlığa sahip olabilir ve bu tetikleyici etkisiyle suç işleyebilir, ancak ceza ehliyeti olmamak bambaşka bir şeydir.
- Bazı kişiler cezai ehliyeti var olmasına rağmen psikolojik tanı almaya çalışıyor, ancak bu doğru değildir.
- Ceza sorumluluğu her suça göre ayrı değerlendirilir, bir suçtan dolayı ceza sorumluluğu yok denilmişse bu ömür boyu geçerli değildir.
- 44:08Adli Psikiyatri Hastanelerinde Karar Verme Süreci
- Yüksek güvenlikli adli psikiyatri hastaneleri, ceza sorumluluğu konusunda karar verme konusunda önemli bir rol oynamaktadır.
- Karar verirken geçmiş tıbbi kayıtlar, dava dosyası, ifade tutanakları, sosyal inceleme ve psikolog testleri gibi birçok veri değerlendirilmektedir.
- Karar veremedikleri durumlarda gözlem kararı isteyip klinik takip yapabiliyorlar ve gerekirse psikiyatri kliniğindeki profesör ve doçent hocalarla birlikte karar veriyorlar.
- 47:32Adli Psikiyatri Hastanelerinde Hastalar
- Adli psikiyatri hastanelerinde koruma tedavi kararı verilen hastalara da hüküm verilmiş oluyor ve onlar da hükümlü olarak geçiyor.
- Tutuklu hükümlü adli psikiyatri, kapalı cezaevinde kalması gereken kişiler için özel bir alan olarak değerlendiriliyor.
- Yüksek güvenlikli adli psikiyatri hastanelerinde tutuklu yükümlü servisler bulunuyor ve burada cezaevinde olup psikiyatrik bir nedenden dolayı tedavi görmesi gereken veya bilirkişilik yapılması gereken her türlü hasta yatabiliyor.
- 49:26Tutuklu Yükümlü Adli Psikiyatri Hizmetleri
- Hekimlerin hastaların yatırılarak tedavi edilmesi gerektiğini düşündüğü durumlarda, hukuki sorular (ceza mahkemesi kararları, vesayet altına alınması, evlilik gibi) için yatma gerekliliği değerlendirilir.
- Cezaevinde hastalığa yakalanan kişilerin cezaevi şartlarında durup duramayacağı, ceza tehir edilmesi gerektiği gibi konular bilirkişilik, ceza, güvenlik tedbirleri ve infazı hakkında kanun 16. maddesi kapsamında değerlendirilir.
- Yüksek güvenlikli psikiyatri hastaneleri ciddi ihtiyaç olduğu için herkesi görmüş ve ar sayıları artacaktır.
- 50:38Tutuklu Yükümlü Psikiyatri Servislerinin Kapasitesi ve İşleyişi
- Tutuklu yükümlü adli psikiyatrilerin sayısı artırılması gerekiyor çünkü yatak kapasitesi yetersizdir; hastanede 80 yüksek güvenlikli psikiyatri ve 20 tutuklu yükümlü psikiyatri yatağı bulunmaktadır.
- Tutuklu yükümlü adli psikiyatri servisinde üçlü protokol uygulanmaktadır: yüksek güvenlik tamamen Sağlık Bakanlığı'na, dış koruma İçişleri Bakanlığı'na, iç koruma Adalet Bakanlığı'na aittir.
- Hizmet olarak çok fark olmasa da amaç netice itibariyle aynıdır: bu kişilerin mevcut psikiyatrik problemlerini çözmek, rehabilite etmek, topluma kazandırabilmek ve muhtemel suçların önüne geçmek.
- 52:27Programın Kapanışı
- Ailelerin madde bağımlılığı ve dijital bağımlılıkla ilgili dikkat etmeleri gerektiği vurgulanmıştır.
- Madde bağımlılığı ve dijital bağımlılık sadece çocuklar ve gençler değil, yetişkinler için de psikolojik yapıyı ve dengeyi bozan, toplumun dengesini bozan unsurlardır.
- Program Ankara Bilkent Şehir Hastanesi Psikiyatri Kliniği'nden Uzman Doktor Şahin Gürkan ile yapılan görüşmeyi sonlandırmıştır.