Buradasın
Yeni Günü Merhaba: Aile İçinde Şiddet ve Kalp Krizi Programı
youtube.com/watch?v=IN4TMU9DiNEYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Yeni Günü Merhaba" adlı televizyon programı, sunucu ve konuklar arasında geçen bilgilendirici bir formatı içermektedir. Programda psikiyatrist Aydın Demirkol ve doçent doktor Telat Keleş gibi uzmanlar yer almaktadır.
- Program iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde aile içi şiddet konusu ele alınmakta, şiddetin türleri, nedenleri ve tedavi edilebilirliği tartışılmaktadır. İkinci bölümde ise kalp krizi konusu işlenmekte, belirtileri, risk faktörleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgiler verilmektedir. Ayrıca programda Tuğba Can'ın strafor köpük topu süsleme etkinliği gösterilmektedir.
- Program boyunca izleyicilerden gelen sorular yanıtlanmakta, aile içi şiddetin Türkiye'deki durumu istatistiklerle sunulmakta ve kalp krizi riskindeki gruplar hakkında detaylı bilgiler verilmektedir. Programın sonunda gelecek bölümde diyetisyenin konuk olacağı ve kişisel gelişim uzmanı Ahmet Can ile bir etkinlik yapılacağı duyurulmaktadır.
- 00:32Programın İçeriği
- Programın ilk bölümünde aile içi şiddeti ve şiddete yol açan psikolojik etkenler ele alınacak.
- İkinci bölümde kalp krizi konusu Doçent Doktor Telat Keleş ile konuşulacak.
- Programda ayrıca orijinal bir strafor köpük süsleme çalışması da gösterilecek.
- 02:38Strafor Köpük Süsleme Çalışması
- Strafor köpük üzerine ipek kurdeleler kullanılarak süsleme yapılmış ve farklı renk tonları ile çiçeklerle süslenmiş.
- Süslemede yapay çiçekler ve doğal rafya kullanılmış, kurdeleler 2,5 santim eninde ve 4,5 santim boyunda kesilmiş.
- Kurdeleler ütü ile düzgünleştirilmiş ve toplu iğnelerle sabitlenmiş, yapıştırıcı kullanılmamış.
- 05:38Süsleme Malzemeleri
- Strafor köpük, çeşitli renklerde ipek kurdele, toplu iğne, ince kurdele, yapay çiçekler ve doğal rafya kullanılmış.
- Strafor köpüğünün yaklaşık 10 santim boyutunda olduğu belirtilmiş.
- Süsleme için yaklaşık 8 metre kurdele kullanılmış ve süslenen strafor köpüğünün sofra süsü olarak kullanılabileceği vurgulanmış.
- 08:58Aile İçi Şiddet Konuşması
- Programın ilk bölümünde aile içi şiddeti ve şiddete yol açan psikolojik etkenler ele alınacak.
- Şiddet uygulayan aile bireyine karşı nasıl bir yaklaşım sergilenmesi gerektiği ve şiddet eğiliminin tedavi edilip edilemeyeceği konuşulacak.
- Psikiyatrist Aydın Demirkol programda konuyu ele alacak ve izleyicilerle iletişim kurulacak.
- 10:51Şiddetin Çeşitleri
- Şiddet sadece fiziksel anlamda değil, duygusal şiddet (aşağılamalar, hakaretler), ihmal (ekonomik, duygusal, yaşlıların bakımını ihmal etme) ve cinsel şiddet şeklinde de yaşanabilmektedir.
- Son zamanlarda şiddet olayları ölümlere ve cinayetlere varan bir ilerleme göstermiş, eskiden olduğundan daha fazla artmıştır.
- Şiddetin yaygınlaşmasında medyaya çok atıf yapılır, ancak bu içeride yaşananın dışavurumu şeklinde olabilir.
- 13:35Şiddetin Türleri ve Etkileri
- İhmal, insanın ruhunu acıtan ve darbe yemiş hissi veren bir şiddet türüdür; boşanmış bir babanın çocuğunu aramaması veya boşanmamış olsa bile onu ihmal etmesi, ekonomik olarak haklarını vermemesi veya yaşlıların bakımını ihmal etmek gibi durumlar şiddet olarak değerlendirilebilir.
- Duygusal şiddet, aşağılamalar, dedikodu, imalardan (kaş, göz hareketleri), umursamazlık ve dinliyormuş gibi yapıp dinlememek gibi davranışlardan oluşur.
- Şiddetin önleyicileri kendi içiyle barışıklık sağlamak, kendini değerli, anlamlı ve güvende hissetmektir.
- 17:24Şiddetin Kökeni ve Önleyicileri
- İnsanın içimizde hem hayvansal hem de ilahi bir yön vardır; şiddette olması gerekiyormuş ki yaratılmıştır.
- İnsan gelişmişliğinde şiddeti azaltmak, yararlı yerlere kanalize etmek gerekmektedir çünkü insan şu anda hayvansal yön açısından en tehlikeli hayvan durumundadır.
- İnsanın melek yönünün abartılması, şiddeti azmettirici olabilir; insanı bir bütün olarak kabul etmek ve her iki yönünü de görmek gerekir.
- 20:06Eğitim ve Şiddet İlişkisi
- Şiddet her kesimde bulunur; eğitimli ve okumuş kesimlerde de şiddet olayları yaşanmaktadır.
- Dış eğitim (kitap okumak, filmler seyretmek) yeterli değildir, iç eğitim (iç dünyaya değer vermek, insanlığımızı düşünmek) daha önemlidir.
- Eğitim, güçlü bir ego oluşturarak kişinin küçümseme duygusunu ve duygusal şiddeti artırabilir; statü, mal mülk gibi unsurlar kişinin benlik yapısını değiştirebilir.
- 23:05Şiddetin Cinsiyet Bazlı Dağılımı
- Erkekler daha çok şiddet uygulamakta olup, kadınlar genellikle şiddeti kendi içinde yaşıyor, kendine şiddet uyguluyor, depresyon yaşıyor veya hayata küsüyor.
- Erkekler avcılıktan beri şiddete daha alışkın ve fiziksel olarak daha güçlü olmakla birlikte, ailesini korumak zorunda oldukları için fiziksel şiddet daha çok onlara düşüyor.
- 24:00Ataerkillik ve Şiddetin Kökeni
- Ataerkillik yaklaşık 10 bin yıldır devam eden bir düzen olup, tarım toplumuna geçişle birlikte sahiplenme oranı artmış, askerlikler ve savaşlar artmış.
- İlkel toplumlarda şiddet az olup, anaerkillik ve toplumsal iç içelik şiddeti azaltan faktörler olarak belirtiliyor.
- Modern toplumda bireycilik artmış, toplumsal değer yargıları kaybolmuş ve bu da şiddete daha kolay dönüşebilme durumuna yol açmış.
- 26:16Duygusal Şiddet ve Çözüm Yolları
- Eşinden duyguviye şiddet uygulanan kişi, aileyle ilgili hakaretler ve eleştirilerden şikayetçi olabilir.
- Şiddet uygulayan kişinin yaralanma hissi tespit edilmeli, çünkü şiddet uygulayan kişinin güvenliği güvende hissetmediği ve değerli hissetmediği anlaşılıyor.
- Şiddet uygulayan kişide empati kurulmalı, çünkü her şiddet uygulayan kişinin içinde bir yaralanma var.
- 30:33Şiddetin Nedenleri ve Çözüm Yolları
- Kadınların çocuklarına şiddet uygulaması, kendilerinin değersiz hissetmeleri ve güvensiz hissetmeleriyle ilişkilidir.
- Çocuğa şiddet uygulayan kadınlar genellikle bunu vicdanları sızlatan bir eylem olarak algılarlar.
- Şiddet uygulayan kişilerin çocukları da daha sonra şiddet eğilimli olabilirler.
- 32:10Depresyon ve Şiddet İlişkisi
- Depresyon, haksız yere kendini değersiz hissetmek demektir ve depresyona girenler genellikle değerli insanlardır.
- Şiddet sorunları için ilaç tedavisi ve terapi birlikte kullanılmalı, ancak terapi genellikle birinci tedavi olmalıdır.
- Şiddet uygulayan kişinin ailesi ona empati göstermeli ve yaralanma hissi nereden kaynaklandığını anlamaya çalışmalıdır.
- 35:04Aile İçinde Şiddetin Dünyada Durumu
- Aile içinde şiddet dünyanın hemen her bölgesinde rastlanabilen bir problem olup, Dünya Sağlık Örgütü raporlarına göre üç kadından biri yaşamının bir döneminde fiziksel ve cinsel şiddete maruz kalıyor.
- Aile içinde şiddet mağduru olanlar yalnızca kadınlar değil, dünya genelinde her altı erkekten biri yaşamının bir döneminde aile içinde şiddete maruz kalabiliyor.
- Aile içinde şiddet uygulayan kişilerin çoğunun çocukluğunda şiddet gören kişiler olduğu belirtiliyor.
- 35:41Şiddetin Ekonomik ve Sosyal Etkileri
- Eş şiddetinden kaynaklanan sağlık hizmetlerinin ve tıbbi müdahalelerin maliyeti yalnızca Amerika Birleşik Devletleri'nde dört milyar doların üstünde.
- Dünya genelinde aile içinde şiddete uğrayanların ancak yüzde otuzbeş'i bu durumu başkalarına söyleyebiliyor.
- 40:20Şiddetin Psikolojik Yönleri
- Şiddet genellikle bir güç kullanma durumu olarak ifade edilir ve bazen insanlar güvende ve anlamlı hissetmeyince bunu elde etmeye çalışıyor.
- Kadınların gelişmesi ve hak talepleri, hazır olmayan eşlerini tahrik edebilir ve bu durum şiddet olaylarına yol açabilir.
- Şiddete yönelen kişilere şiddet göstermek yerine soğukkanlı olmak, empati yapmak ve destek ağlarını geniş tutmak gerekiyor.
- 46:06Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet İstatistikleri
- Türkiye'de kadına yönelik şiddet olayları her geçen gün medyaya daha çok yansıyor ve son yıllarda önemli bir artış yaşanıyor.
- Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre geçen yıl ülke genelinde kadına yönelik toplam on üç bin şiddet olayı yaşandı ve en çok şiddet İzmir'de yaşandı.
- Araştırmalar, Türkiye'de yaşayan kadınların dörtte birinin fiziksel şiddete uğradığını ve şiddete uğrayan kadınların dörtte üçünün eşi tarafından şiddete maruz kaldığını gösteriyor.
- 47:31Kalp Krizi ve Önemi
- Kalp krizi günümüzün en riskli sağlık problemlerinin başında gelmektedir.
- Kalp krizi, kalbi besleyen koroner arterlerdeki tıkanıklık sonucu kalbin o kısmının canlılığını kaybetmesi (miyokard enfaktüsü) olarak tanımlanır.
- Kalp krizi özellikle hastaneye ulaşıncaya kadarki dönemde ciddi bir ölüm riski taşır ve ölümcül aritmilere neden olabilir.
- 49:56Kalp Krizi Sayısındaki Artış
- Son elli yılda kalp hastalıkları ve kalp krizi sayısında gittikçe artış olmuştur.
- Sağlık hizmetlerine ulaşmanın kolaylaşması da kalp krizi sayısının yüksek görünmesine katkıda bulunmuştur.
- Gelişmekte olan toplumlarda beslenme alışkanlıklarının değişmesi, sigara ve alkol tüketiminin artması, egzersizin azalması ve yaşam tarzı değişiklikleri kalp krizi sayısında artışa neden olmuştur.
- 51:02Kalp Kriziyle Mücadele
- Kalp kriziyle mücadelede iki boyut vardır: kalp krizi geçirmeden korunmaya çalışmak ve kalp krizi geçirdikten sonra ikinci bir olaydan korunmaya çalışmak.
- Sağlık Bakanlığı sigara bırakma kampanyaları ve obeziteyle mücadele kampanyaları gibi tedbirler almıştır.
- "Stent for Life" gibi çalışmalarla hastaların vakit kaybettirmeden kateter laboratuvarına alınması ve tıkalı damarların açılması önemlidir.
- 52:01Kalp Krizi Belirtileri
- Kalp krizlerinin çoğunda belirtiler oluşuyor ve bu konu çok önemli çünkü kalp krizi geçirenlerde ölümlerin çoğu hastaneye ulaşmadan önce oluyor.
- Kalp krizinin en tipik semptomu göğsün orta kesiminde hissedilen yanma, baskı, ezilme gibi tarif edilen göğüs ağrısıdır.
- Bayılma, şiddetli çarpıntı, fenalık hissi, şuur kaybı veya şiddetli nefes darlığı gibi semptomlarla da kalp krizi gelebiliyor.
- 53:42Risk Altındaki Kişiler
- Orta yaş ve üzerindeki erkekler, yaşlı bayanlar, şeker hastalığı olanlar, sigara içenler ve yüksek tansiyonu olanlar kalp krizi riskinde.
- Bu semptomlar aniden geldiğinde mutlaka kalp krizi düşüncesini aklına getirmek ve hiç gecikmeden tıbbi yardım istemek gerekiyor.
- Erken tanı ve tedavi çok önemlidir, hayat kurtarıcı olabilir.
- 54:24Atipik Kalp Krizi
- Şeker hastalarında ağrı çok hafif olabiliyor ve ağrı şeklinde hissetmeyebiliyorlar, genellikle fenalık hissi veya nefes darlığı şeklinde hissedilir.
- Yaşlı hastalar, özellikle yaşlı bayanlar atipik kalp krizi geçirmek açısından risk altında olan hastalar.
- Kalp krizinde genellikle ağrı birkaç saat içerisinde geçebilir, kriz geçtikten sonra kişi farkında olmayabilir ve doktora başvurmayabilir.
- 56:15Kalp Krizi Esnasında Yapılması Gerekenler
- Hapşırma veya öksürme göğüs içi basınç ve ana atardamardaki basınçta artış sağlayabilir, ancak kalp krizini geri çevirecek değildir.
- Kalp krizinde damarı açacak iki mekanizma vardır: vücutun kendi pıhtı eritici mekanizmaları veya dışarıdan verilen pıhtı eriten ilaçlar.
- Kalp hastalığı olan kişiler dil altına alıp eritilen damar genişletici ilaçlar kullanabilir, ancak ağrı geçse bile tıbbi yardım aramalıdır.
- 58:39Göğüs Ağrısı ve Kalp Krizi
- Göğüs ağrısına neden olan birçok hastalık vardır: kalp hastalığı, yemek boru, akciğer, kas ve eklemlerle ilgili sorunlar.
- Depresyon ilaçları kullanılarak geçen ağrılar kalple ilgili olmayabilir, ancak şüphe varsa kalp muayenesinden geçmek gerekir.
- Ufak bir şüphe olsa bile muayene yapılmalı ve bu şüphe dışlanmalıdır.
- 59:28Göğüs Ağrısı ve Kalp Krizi
- Göğüs ağrısı birçok nedenle oluşabilir ve doktorlar bu ağrının nedenini ortaya çıkarmakta zorlanabilir.
- Kalp ağrısı belirgin bir şekli vardır ve atipik ağrılarda, risk faktörü olmayan gençlerde ileri tetkiklere gerek olmayabilir.
- Ailesinde erken yaşlarda kalp krizi geçirenler, sigara içenler, yüksek tansiyon ve kolesterol olanlar risk altında olurlar.
- 1:00:54Kalp Hastalıklarının Önlenmesi
- Kırk-kırkbeş yaşın üzerinde kişilerin şeker, kolesterol ve tansiyon değerlerini bilmeleri gerekir.
- Risk faktörlerinin önceden kontrol edilmesi, hastalık ortaya çıkmadan risk azaltmak için önemlidir.
- Kalp krizi, beyin kanaması gibi bir sek bırakmaz, ancak kalp dokusunun yenilenebilir olmadığı için, krizden sonra kalp yetersizliği riski ortaya çıkar.
- 1:02:16Kalp Krizi Tedavisi
- Kalp krizi tedavisinde en büyük amaçlar, dokuların canlılığını kaybetmeden damarı açmak ve ritim bozukluklarını hemen müdahale etmektir.
- Tedavi sırasında ileride kalp yetmezliği gibi sorunlarla karşılaşmaması için önlemler alınmalıdır.
- Kalp ağrısı çene ile göbek arasında herhangi bir yere vurabilir, sadece göğsün ortasında değil, sol kol, boyun, omuz, sırtta veya karnın üst kısmında hissedilebilir.
- 1:06:17Kalple İlgili İlginç Bilgiler
- Kalp, kanın pompalanması, vücut ısısının düzenlenmesi ve hormonların taşınması gibi görevleri yerine getiren önemli bir organdır.
- Kalp ağırlığı kadınlar için 200-280 gram, erkekler için 250-390 gram arasındadır ve yaklaşık yumruğun büyüklüğündedir.
- Kalp her gün koca bir kamyonu hareket ettirecek enerji açığa çıkarır ve ömrümüz boyunca yaklaşık 1,5 milyon varil kan pompalarak günde 100.000 kez atar.
- 1:07:30Kalp Ritim Bozukluğu Hakkında görüşme
- Programda kalp krizi konusu ele alınıyor ve telefon hattından Ayşe Hanım ile görüşme yapılıyor.
- Ayşe Hanım, yaklaşık 7-8 yıldır yaşadığı "taşı kartı" adı verilen çarpıntı şikayeti ve yüksek tansiyon (160-173) durumunu anlatıyor.
- Ayşe Hanım, hastanede Holter takılmasına rağmen çarpıntılar devam ediyor ve psikiyatriye yönlendirilerek teskin edici ilaç alıyor ancak ilaçların yan etkilerinden dolayı kullanmayı tercih etmiyor.
- 1:09:59Doktorun Değerlendirmesi
- Doktor, Ayşe Hanım'ın anlattıklarından kalp krizine neden olmayan, ancak kalple ilgili ritim bozukluğuna işaret eden bir durum olduğunu düşünüyor.
- Ritim bozuklukları ataklar şeklinde gelebiliyor ve bu nedenle aralardaki muayenelerde kalp yapısal olarak normal bulunabiliyor.
- Doktor, hastaların şikayetlerinden hareket ederek tedavi başlatabilir ve ilaç tedavisi ile yanıt kontrolü yapılabilir.
- 1:11:37Ritim Bozukluğu Tedavisi
- Ritim bozuklukları sık gelirse, özellikle aritmi ile ilgilenen bir kardiyologa gitmek öneriliyor.
- İlaç tedavisi yeterli olmazsa, "eps ablasyon" adı verilen bir tedavi yöntemi uygulanabilir.
- Ablasyon, anjiyo gibi bir işlem olup, kalbin içine özel teller yerleştirilerek ritim bozukluğu ortaya çıkarılıp yakma işlemiyle ortadan kaldırılabilir.
- 1:12:36Kalp Krizi Hakkında Bilgiler
- Kalp krizi, sadece ciddi damar tıkanıklığı veya daralması gerektiği düşünülürken, hiçbir kalp rahatsızlığı olmayan veya hafif düzeyde olan kişiler de kalp krizi geçirebilirler.
- Kalp damarlarında ciddi bir darlık olmadan, var olan bir plağın yırtılmasına bağlı kalp krizi olabilir.
- Check-up'tan geçmiş olup hiçbir sıkıntısı olmayan bir kişinin bile sıfır risk olmadığı, sadece düşük risk olduğu belirtiliyor.
- 1:14:15İlaç ve Yaşam Tarzı Soruları
- Telefon hattından 78 yaşındaki Hasan Bey ile görüşme yapılıyor ve Mekke'de soğuk algınlığından dolayı çok su içtiği anlatılıyor.
- Hasan Bey, ilaçlarını kendi başınıza bırakmamak gerektiğini, ilaçları bırakmak kullanmamaktan daha tehlikeli olabileceğini ve ani kalp krizi riski oluşturabileceğini belirtiyor.
- Doktor, vitaminler, enerji içecekleri ve kahve gibi konuları ele alacağını belirtiyor.
- 1:17:41Sağlıklı Diyet ve Beslenme
- Sağlıklı bir diyet sağlıklı yaşamın temel taşlarından biridir, ancak sağlıklı diyette ne çok az ne çok fazla olmalıdır.
- Vücudumuzun ihtiyacından fazla vitamin almanın faydası yoktur, hatta böbrekler ve diğer organlar için yük haline gelir.
- Bilimsel çalışmalar göstermiştir ki eksikliği olmadığı sürece normal beslenen bir kişi için herhangi bir vitamini almanın kalp krizi riskini azaltmada etkisi yoktur.
- 1:18:13Çay, Kahve ve Enerji İçecekleri
- Aşırı çay ve kahve içmenin kalp krizi yaptığına dair hiçbir veri yoktur.
- Kalp krizi geçiren bir kişi alışkanlık icabı çok kahve içiyorsa, bir miktar da kahve içmeye devam edebilir.
- Enerji içecekleri rutin olarak önerilmemektedir, özellikle kalp hastalarına bu tür içecekler önerilmemelidir.
- 1:19:29Kalp Krizi Durumunda Yapılması Gerekenler
- Kalp krizi durumunda ilk adım hareket etmemek ve uzanmaktır.
- Tıbbi yardım aranmalı ve gelene kadar beklenmelidir.
- Kalp krizi şüphesi varsa kişi herhangi bir efor yapmamalı, araç kullanmamalı ve ambulansla hastaneye götürülmelidir.
- 1:22:18Aort Anevrizması Hakkında Bilgi
- Aort anevrizması (ana atardamarda balonlaşma) bazen hiç belirti vermez, rastlantısal bulunabilir.
- Hipertansiyon hastalarında tansiyonun kontrol altında olması önemlidir, aksi takdirde anevrizmanın büyümesi hızlanır.
- Anevrizma belirli bir boyuta ulaştığında yırtılma riski oluşur ve bu durumda ameliyatla çıkarılması gerekir.
- 1:24:25Rafya Yapımı
- Rafya yapımında strafor topu, kurdeleden üçgenler ve toplu iğne kullanılır.
- Rafya yapımında degradeli (geçişli) bir görünüm daha hoş durur.
- Rafya yapımında hazır malzemeler olarak yapraklar ve çiçekler kullanılabilir.
- 1:26:51Programın Sonraki Programları
- Yarın diyetisyen Hava Arın stüdyo konuğu olacak.
- İlk bölümde hava ısınmaya başladığında dışarıda bırakılan yiyeceklerin bozulma riski ve saklanma biçimleri ele alınacak.
- İkinci bölümde son yıllarda revaçta olan hızlı okuma meselesi konuşulacak.
- 1:27:21Program Kapanışı
- Konu kişisel gelişim uzmanı Ahmet Can ile değerlendirilecek.
- Münevver Erdoğan ile güzel bir etkinlik yapılacak.
- 10:30'da stüdyoda olunacağı belirtiliyor.