Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının vücut ve beyin hakkında çeşitli ilginç bilgiler ve pratik ipuçları sunduğu eğitici bir içeriktir.
- Video, hapşırma durdurma teknikleriyle başlayıp, beyin işleyişi, görme, işitme, hıçkırık, horlama, uyanma, gülümseme, hafıza, kas hareketleri, dejavu, kulak oynatma, ananas yeme, boğaz gıcığı, uyku, kıkırdak, beden dili, avuç kıvrımı, tat alma, parmaklar, deniz, çoklu görev, gerginlik belirtileri, kişniş, adım atma, göz hareketleri, mide, yalan söyleme, karaciğer, sinestezi, tırnaklar, su kaybı, beyin düşünceleri ve saç gibi çeşitli konuları ele almaktadır.
- İçerikte ayrıca beyin yapısı, hafıza kapasitesi, tat alma sistemi, göz işleyişi, kemik yapısı, kan dolaşımı ve vücut hissi gibi konular da işlenmektedir. Bazı genetik mutasyonlar, kültürel inançlar ve günlük hayatta pratik bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:02Vücut ve Beyin Hakkında İlginç Bilgiler
- Hapşırmak istemiyorsanız, burun köprünüzdeki deriye bastırın; bu beyninize sinyal göndererek hapşırma refleksini durdurur.
- En uzun hapşırık krizi 1981'de kaydedilmiş, 976 gün sürmüş ve İngiltere'deki bir kadın bu kriz sırasında bir milyon kereden fazla hapşırmıştı.
- Beyninizin görme gücünden sorumlu bölümü başınızın arkasındadır ve sağ yarısı sol taraftaki görme gücünü, sol taraftaki de sağdakini kontrol eder.
- 00:42Ses ve Duyular Hakkında Bilgiler
- Gürültülü bir yerdeyken, kulaklarınızı kapatıp tragusu (kulak kanalının önündeki deri kaplı kıkırdağı) ittirip kulağa arkadaşınıza doğru çevirin.
- Endişeli hissediyorsanız, baş parmağınız dışarıda kalacak şekilde elinizi yumruk yapın ve yavaşça bu parmağı üfleyin.
- Hıçkırığı durduramıyorsanız, dilinize bir buz küpü koyun, kulaklarınızı ellerinizle kapatabilir veya tek yudumda bir pipetle bir bardak su içebilirsiniz.
- 01:25Horlama ve Uyku Hakkında Bilgiler
- Ortalama bir insan horladığı zaman sesi 60 desibeli aşmaz, bu normal bir konuşma kadar yüksektir, fakat bazen gürültü seviyesi 80 desibele ulaşabilir.
- Daha çabuk uyanmak istiyorsanız nefesinizi bir süre tutun; bu kalbinizi daha hızlı atmaya başlatabilir, ancak ani bir hareketle kalkarsanız kalbinize gereksiz stres yüklersiniz.
- Kendinizi keyifsiz hissediyorsanız, dişlerinizin arasında bir kalem tutun; bu gülümsemeye dahil olan kasların çalışmasını sağlayarak beyninize endorfin salgılamaya başlar.
- 02:11Fiziksel ve Zihinsel Özellikler
- Ağırlıklı olarak sağ elini kullanan insanlar yiyecekleri ağzının sağ tarafında çiğnemeye meyillidir, sol elle olanlarsa sol tarafı daha çok kullanır.
- Biberiyenin kokusu süper hafızanızı harekete geçirmeye yardımcı olabilir; bir şeyi ezberlemeniz gerekiyorsa, bunu yanınıza bir biberiye filiz alıp yatakta uzanarak yapın.
- Bacağınız uyuşursa, başınızı sallayın; bir dakika kadar sonra kaslarınızın gevşediğini, o karıncalanma ve iğne batma hissinin geçtiğini göreceksiniz.
- 02:48Göz ve Beyin İşleyişi
- Gözlerinizin odaklanmasını sağlayan kaslar günde yaklaşık 100 bin kez hareket eder; bacak kaslarınızı da o kadar hareket ettirecek olsanız tam 80 kilometre yürümeniz gerekirdi.
- Dejavu, beyin işleyişindeki bir gecikme olabilir; beyninizin bilgiyi bir taraftan öbür tarafa aktarırken meydana gelen çok az bir gecikme bile beyninizin aynı bilgiyi iki kere almasına neden olur.
- Kulaklarını oynatabilen insanların sadece %30'u tek kulağını oynatabilir.
- 03:28Beslenme ve Vücut Hakkında Bilgiler
- Ananas yerken ağzınız yanar, çünkü ananas bromelain içerdiği bilinen tek gıdadır; bromelain proteinleri parçalayan bir enzimdir.
- Boğazınızda gıcık varsa, kulağınızı kaşıyın; bu hareket bir siniri uyararak boğazınızda bir kas spazmına neden olur ve kısa sürede gıcık hissi kaybolur.
- Uyurken televizyon seyrederken olduğundan daha fazla kalori harcarsınız.
- 04:03Vücut ve Beyin İlişkisi
- Arkadaşınızın bir sandalyeye oturmasını isteyin ve işaret parmağınızı alnına koyun; ona ellerini kullanmadan sandalyeden kalkmasını söyleyin; bunu yapamayacağını göreceksiniz.
- Tıpkı semenderlerin kuyruklarını yeniden büyütmeleri gibi, insanlar da belki kıkırdakları yeniden üretebilir; kıkırdak, eklemlerinizi saran kauçuğa benzer yapılır.
- Bilim insanları yakın zamanda kıkırdağın kendi kendini onarabileceğini keşfetti; bu süreç büyük ihtimalle en çok ayak bileğinde etkili oluyor ve en az etkili olduğu yerde kalça.
- 04:36Vücut ve Duyular Hakkında Bilgiler
- Yatakta yatarken bir anda başınız dönerse bir ayağınızı yere koyun; beyniniz sert bir şeyin üzerinde durduğunuz bilgisini alacaktır ve bu da o can sıkıcı hissin geçmesini sağlar.
- İnsanların sadece %30'u burun deliklerini şişirebilir.
- Sarılırken biri sırtınıza hafifçe vuruyorsa, beden diliyle sizden onu bırakmanızı istiyordur.
- 05:01Fiziksel Özellikler ve Duyular
- Tek avuç kıvrımı olanların avuçlarında tek bir çizgi vardır; böyle insanlara ender rastlanır; dünya nüfusunun sadece %1,5'inin elleri bu şekildedir.
- Tat alma cisimciklerimizin çok kısa bir ömrü vardır; 10 ila 14 günden daha fazla yaşamazlar.
- Dudaklarınız parmak uçlarınızdan yüz kat daha hassastır.
- 05:33Vücut ve Duyular Hakkında Bilgiler
- Deriniz suda uzun süre kalınca buruşur fakat bu suyu emdiği için olmaz; gerçekte buruşuk parmaklar ve ayak parmakları sizin yüzeyleri daha iyi kavrayabilmeniz içindir.
- Araştırmalar hapşırığın burnunuzun yeniden başlatma yolu olduğunu kanıtladı; hapşırık, burnunuzun içindeki silya denen zarı oluşturan hücreleri yeniden açar.
- Bir insanın anzmisi (koku körlüğü) varsa, kokuları ayırt edemez ve hissedemez.
- 06:04Beslenme ve Vücut Hakkında Bilgiler
- Hayatınız boyunca tüketeceğiniz gıdaların ağırlığı sekiz Asya fili kadar olacak; insanların ömürlerinin neredeyse dört yılını yiyerek geçirmesine şaşmamak gerek.
- Deniz saniyede bir milyon bit veri analiz eder; kulaklarınızın ve burnunuzun her biri yüzbin bit veri işleme sokar; deniz aralarında en tembel olanıdır; sadece bin bit analiz eder.
- Aynı anda birden çok iş yapmak imkansız gibi bir şeydir; çoklu görev dediğimiz şey esasında beynin farklı işler arasında çok hızlı bir şekilde gidip gelmesidir.
- 06:42Davranışlar ve Vücut Hakkında Bilgiler
- Çoklu görev yaparken insanlar çok daha sık hata yapmaya meyillidir ve bir iş yapmak için her zamankinden iki kat fazla zaman harcamış olursunuz.
- Diğer yandan, daha önce birçok kez yaptığınız fiziksel bir aktivite ile uğraşırken, zihinsel bir işte yapabilirsiniz; koşarken ya da duş alırken iş yerindeki bazı sorunları kolayca düşünebilmenizin nedeni budur.
- Birinin sürekli giysisinin kollarını düzelttiğini görürseniz, o kişi büyük ihtimalle kendini çok gergin hissediyordur; bir şeylerle oyalanmak bir kendi kendini sakinleştirme tekniğidir.
- 07:11Fiziksel Özellikler ve Duyular
- Kişniş çiğneyerek ne kadar benzersiz olduğunuzu kontrol edebilirsiniz; bu ot, sabun yapımında kullanılan bir kimyasal içerdiği için bazı insanlar için tadı sabuna benzer, fakat dünya nüfusunun sadece %4 ila %14'ünde bunu fark etmelerini sağlayan özel genler bulunur.
- Yetişkin bir insan tek bir adım atmak için yaklaşık 200 kas kullanır.
- Gözleriniz görsel bilgi alırken hareket etmeyi asla bırakmaz; aksi halde resmin bütününü göremezdiniz; bu hareketler beyniniz harika bir video editörü olduğu için fark edilmeden olur.
- 07:55Vücut ve Duyular Hakkında Bilgiler
- Midenizin her 3-4 günde bir tamamen yeni bir zarı olur; vücutunuz midenizin kendini sindirmesini böyle engeller.
- Bir insan yalan söyleyince burnunun çevresindeki ve gözlerinin iç kısmındaki sıcaklık yükselir; bu olaya Pinokyo etkisi denir.
- Bu karaciğer kendini tamamen yenileyebilen tek insan organıdır; normal karaciğerin ağırlığının sadece %25'i kalsa bile organ tam boyutuna tekrar ulaşabilir.
- 08:27Sinestezi ve Vücut Hakkında Bilgiler
- Sinestezi olağanüstü ve ender rastlanan bir yetenektir; bu yeteneğe sahip olan insanlar müziğin tadını alabilir ya da renkleri görebilir; ancak her kişiden sadece biri bu yeteneğe sahiptir.
- Günümüzde el ve ayak tırnaklarımız yarım yüzyıl öncesinden daha hızlı uzuyor; bunun nedeni insanların artık daha fazla protein yemeleri olabilir.
- Su kaybınız vücut ağırlığınızın %1'ine ulaşınca susamaya başlarsınız; hatta insanların %5'inden fazlası bayılabiliyor; su kaybı vücut ağırlığının %10'unu aşarsa sonunun pek iyi olmayacağını söyleyebiliriz.
- 09:07Beyin ve Vücut Hakkında Bilgiler
- Beyniniz bir dakikadan kısa sürede 48'den fazla düşünceyi işleyebilir; bu saatte neredeyse 3000 düşünce demektir; günde 70 bin düşünce eder.
- Her insanın kafasında yaklaşık 150 bin saç teli vardır; her saç teli her ay ortalama bir santimetre uzar; her saç telinin büyümesini birleştirirseniz yılda 16 km eder.
- Bacağınıza kramp girerse, ayak baş parmağınızı kendinize doğru çekin; bu hareket kaslarınızı esnetir ve spazmı azaltır.
- 09:42Vücut ve Duyular Hakkında Bilgiler
- İnsanların ince bağırsaklarında elektrik üretebilen bakteriler var; bu bakteriler minik elektrik akımları yaratan elektronlar yayar.
- 09:59İnsan Vücut Hakkında İlginç Bilgiler
- Ortalama bir insan hayatının sonuna kadar yüzelli trilyon bilgi parçasını hatırlayabilir.
- Diş macunu içindeki sodyum lauril eter sülfat ve sodyum lauril sülfat kimyasalları tatlı şeylerin tadını alma yeteneğini azaltır ve acı şeylerin tadını alma yeteneğini artırır.
- DEC2 gen mutasyonu sayesinde insanlar gecede sadece birkaç saat uyusalar da kendilerini iyi hissedebilirler ve bu özellik dünya nüfusunun en çok yüzde beş'i tarafından sahip olunabilir.
- 10:48Duygusal ve Fiziksel Özellikler
- Sadece insanlar duygusal nedenlerle gözyaşı dökebilir, diğer canlılar gözlerini nemlendirmek için ağlar.
- Kadınların dillerinde erkeklerinkinden daha çok tat alma cisimciği bulunur ve bu nedenle kadınların yüzde otuzbeş'inin süper tacı olmasının nedenlerinden biri budur.
- İnsanların bir fotoğrafta bildikleri birini tanımaları, o kişinin kaşları yoksa çok zordur çünkü kaşlar yüz tanıma açısından gözlerden daha önemlidir.
- 11:27Vücut Hareketleri ve Beyin
- İnsanların yüzde elli'si ellerini kenetlerken sağ başparmağını sol baş parmağının üstüne koyar, yüzde kırkdokuz'u sol baş parmağını sağdakinin üzerine koyar, iki parmağını yan yana yerleştirenlerin oranı ise sadece yüzde bir.
- Beyninizde birbirleriyle yüz trilyon bağlantıyla birleştirilmiş seksenaltı milyondan fazla sinir hücresi var ve bu sayı Samanyolu galaksisindeki yıldızların sayısından bile fazladır.
- Beyninizin hafıza kapasitesi bir sabit diskteki dört terabayta eşittir, bu sekiz milyondan fazla fotoğraf demektir ve muhtemelen on binden fazla farklı yüzü hafızanızda tutabilirsiniz.
- 12:29Fiziksel Yetenekler ve Hastalıklar
- Günde oniki saat aynı yönde yürürseniz dünyanın etrafını dolaşmanız sekizyüz gününüzü alır.
- Bajau halkı, ender rastlanan DNA mutasyonları sayesinde onüç dakikaya kadar suyun altında kalabilirler ve altmışbir metre derinliğe de alabilirler.
- Mavi peynir rüyalarınızı etkileyerek onları daha canlı kılabilir.
- 13:00Kulak ve Rüyalar
- Uçaktayken kulaklarınız tıkanabilir ve hatta ağrıyabilir, bu sorunu sakız çiğneyerek çözebilirsiniz çünkü östaki borunuzu açarak kulaklarınızdaki basıncı eşitler.
- Rüyalar, hayal gücü, hatıralar ve bilginin karmaşık bir karışımıdır ve ortalama bir insan her gece dört ila yedi rüya görür.
- Parmak izi kötü bir şekilde zarar görse bile, iyileşince ilk baştaki desenini alır.
- 13:41Vücut Değişiklikleri ve Genetik Özellikler
- Şikayet eden müşterilerle uğraşıyorsanız, arkanıza bir ayna koyun çünkü öfkeli biri size yaklaşırsa kendisini aynada görecektir ve bu kaba davranmasını engeller.
- İnsanlar yaşlandıkça ayaklarındaki bağ dokuları ve lifler güçsüz düşer, bu da kıvrımlarını düzleştirir ve ayaklar daha geniş ve daha uzun hale gelir.
- Dünyadaki insanların sadece yüzde üç'ünün avuçlarında X harfi şeklini oluşturan çizgiler vardır ve birçok kültürde bunun güçlü bir kişiliğin işareti olduğuna inanılır.
- 14:20Beyin ve Vücut Sıvıları
- İnsan beyninin yüzde yetmişüç'ü tıpkı kalbinizde olduğu gibi sudur ve beyninizin sadece yüzde iki sıvı kaybetmesi durumunda bile kendinizi bitkin hissetmenin sebebi budur.
- Belirli bir gen mutasyonu, kırılması neredeyse imkansız olan süper yoğun kemiklere sahip olmanızı sağlar ve bu kemikler ortalama bir insanın kemiklerine göre birkaç kat daha serttir.
- Parlak bir ışığa ya da mavi gökyüzüne bakarken, dalgalı çizgiler halinde uzanan küçük noktalar görmüş olabilirsiniz; bunlar retinanın ön kısmındaki kılcal damarlardan geçen beyaz kan hücreleridir.
- 15:25Göz ve Diş Özellikleri
- Birisi sizi kaşları havada dinliyorsa büyük ihtimalle hikayenizle hakikaten ilgileniyordur.
- İnsan DNA'sını açmaya kalksanız tamamının uzunluğu onaltı milyar kilometreyi bulurdu, bu da dünya ile ay arasındaki mesafenin kırk bin katıdır.
- İnsan dişleri hemen hemen bir köpek balığınınkiler kadar güçlüdür ve dişlerinizin minesi yani diş tabakası bütün vücudunuzdaki en sert maddedir.
- 15:55Burun ve Kulak İşlevleri
- Burun delikleriniz her zaman aynı verimlilikte çalışmaz, nefes aldığınız zaman işin çoğunu tek burun deliği yapar ve burun delikleri her bir iki saatte bir görev değişimi yapar.
- Sağ kulağınız konuşmalara daha duyarlıdır, sol kulağınız müziği algılamada daha iyidir; araştırmacılar bunun sebebinin konuşmayı işleyen bölümün beynin son lobu olmasına bağlıyor.
- Dudaklarınız, derinin hemen altında bulunan çok sayıdaki küçük kılcal kan damarlarından dolayı kırmızı görünür.
- 16:27Soğuk ve Dudak Özellikleri
- En sevdiğiniz soğuk yiyeceğin veya içeceğin tadını çıkarırken ansızın acılı bir beyin donması yaşayabilirsiniz, bu durum üst damağınızdaki sinirlerin donmasından kaynaklanır.
- Dudaklarınızda hiç ter bezi olmadığı için terlemezler ve dudaklarınızda derinizin nem dengesini sağlayan koruyucu özel bir tabaka üreten bezler de yoktur.
- Vücudunuz tükürük üretmeseydi yiyeceklerin tadını alamazdınız çünkü tat alma cisimciklerinizde farklı tatları tanıyan özel alıcılar vardır ve tatlar sıvı olmadan bu alıcıların moleküllerine bağlanmaz.
- 17:25Vücut Hücreleri ve Genetik Hastalıklar
- Vücudunuzda hayatınız boyunca sizinle kalan çok az hücre vardır: gözünüzün iç lensindeki hücreler, kalbinizin kas hücreleri ve serebral korteksteki nöronlardır.
- Y kuşağı (yirmibeş ve kırk yaş arasında olan insanlar) kendilerinden daha yaşlı insanlara göre daha unutkan olmaya eğilimlidir ve bu olayın temel nedeni bu insanların yüksek stres seviyeleridir.
- Albinizmi olan insanlarda melanin ya çok azdır ya da hiç yoktur; melanin saçınıza, teninize ve gözlerinize renk veren pigmenttir ve Amerika Birleşik Devletleri'nde onsekiz bin ila yirmi kişiden sadece biri albinizmle doğar.
- 18:19Kan ve Beyin İlişkisi
- Vücudunuzdaki kan sadece bir gün boyunca ondokuz kilometreden fazla yol kat eder, yani dünyanın çevresinin neredeyse yarısını turlayacak kadar.
- Vücudunuzdaki kolesterolün neredeyse yüzde yirmibeş'i beyninizdedir ve bu madde hafızanız ve öğrenme becerileriniz için elzemdir.
- Kan-beyin bariyeri beyin hücrelerinizin kandan kolesterol almasına müsaade etmez, bu yüzden beyniniz kendi kolesterolünü kendi üretir.
- 18:46Diş ve Göz Özellikleri
- Çelişkili bir biçimde, dişleriniz iskelet sisteminizin bir parçası olsa da kemik olarak kabul edilmez çünkü yenilenememeleri olabilir.
- Beyninizin bir görüntüyü işleyebilmesi için gözlerinizin onu sadece onüç milisaniye görmesi yeterlidir, kıyaslamak gerekirse göz kırpmak ortalama yüz ila dörtyüz milisaniye sürer.
- Parlak güneş ışığı insanların yüzde onyedi ile yüzde otuzbeş'inin hapşırmasına sebep olur, bu olaya potik hapşırma refleksi denir.
- 19:25Parmak ve Yemek Tercihleri
- Parmaklarınız son derece hassastır, saçınızın eninden daha büyük olmayan nesneleri hissedebilirler ve parmağınız dünyanın boyutunda olsaydı, arabalarla evler arasındaki farkı yine de hissedebilirdiniz.
- Bir restoranda kalori şeması varsa, insanlar daha az sağlıklı ve daha yüksek kalorili yiyecekler sipariş etmeye meyilli olurlar.
- İnsanlar büyük bir porsiyon salatanın hemen hemen hamburger kadar kaloriye sahip olduğunu bilmiyorlarsa, daha sağlıklı seçeneği tercih ederler.